Jan Klein, de Längste

vun Thomas Seemann


"Jan Klein" is de Ökelnaam för alle Lüttbahnen in Oostfreesland. Bavento hebbt sik de Auricher Verkehrsbedreven hüüttodaags düssen volkstümlichen Naam sülven geven.

Blangen de Auricher Bedreven geev dat dree "Jan Kleins" in Oostfreesland, vun de "mien" Jan Klein de gröttste weer: De Smallspoorbahn Linie Leer-Aurich-Wittmund. Sien Weg föhr ok dör den Stikelkamper Wohld un dormit langs mien Heimatdörper.

Hier heff ik na ole Foto-Vörlagen un mit Fantasie den Toog porträteert, as he in'n Fröhsommer dör dat Diekvörland tuckert. Dat Bild köönt Se dör Anklicken vergröttern!

Sülven beleevt heff ik dat nich mehr, leider. De Bahn is good 70 Johr dör dat westliche Oostfreesland tuckert un hett dorbi vör dat Opkamen vun den groten Auto-Individualverkehr günstige Mobilität för all Oostfresen praatstellt. Vun 1898 op an woor de Bahn anleggt. Se woor natüürlich vun Dampfloks trocken un is na un na afsnittswies wussen. To ehr beste Tieden vun 1909 af an keem se op 85 km Längde. Dormit weer se länger as de "Jan Klein" Emden-Pewsum-Greetsiel (26 km) un veel länger as de lüttste "Jan Klein" Ihrhove–Westrhauderfehn, de bloots 11 km lang weer. Op ehr 85 km harr "mien" Jan Klein bet to 32 Hollstoppen. So woorn ok lütte Steden bedeent. Fix güng dat natüürlich nich, aver dorför toverlässig.

Uns ole Maat Ewald Eden hett de Bahn noch beleevt, he vertell mi: "Thomas, du glöövst dat nich, in de Afdelen weer mehr Rook as buuten!" Tje, dat Smöken höör dormalen eenfach dorto. Dat heff ik sülven noch mitkregen. Ik weet noch, as ik anfüng bi den Bläser-Chor in de Kark, dor stunn baven op de Orgelempore so'n Reesen-Aschenbeker för de Proben, de güng in de Pausen rundüm. All smöken. — Later müssen wi Bläser in de Paus rut to'n Smöken, de Rook schull nich mehr in de Kark. Dor stunn nu buten so'n hoge Ascher. Eensdags harr uns Paster en grotes Schild anbackt: Vörsicht, in den Ascher bröödt en Tuunkönig! — Den hebbt wi natüürlich in Roh laten un den urolen Aschenbeker wedder vun'n Dackböön kraamt. Man Smöken, dat müss sien.

Man trüch to Jan Klein. De Dampfloks woorn in de 1930er Johr dör Drievwagen un na 1945 dör Dieselloks aflööst, un later woorn ok de Gleisen op Normaalspoor ümstellt. Man denn hebbt sik Arbeitsplätz verlagert, un meist jedereen harr bald en Auto, sünnerlich bi uns op dat gaaanz platte Land. Struktuurwannel nöömt sik dat. Na den 2. Weltkrieg hett Jan Klein an Bedüden verlaren, un 1969 woor he denn ganz instellt un ok de Gleisen woorn afmonteert.

Dat is jammerschaad, denn vundaag weer dat wiss en Reesenattrakschoon. Woans sik de Verkehr noch entwickelt, weet ik nich, aver villicht wöörn wi uns hüüt nich bloots ut touristische Sicht över so'n komodige Bahn frein.


4.2.2024

 


na baven