Dei Kåt stünn up'n lütten Huckel wull gaut dörtig Meter af von dat Wåhn- un Stallhus von dei Bäunerie, wo ik in dei Johren nå den Tweiten Weltkrieg upwussen bün. Dei Süll vonne Kåt up'n Barch wier dor, wo ünnen in't Hus dei Finstersimsen seeten. Œwer dat wier äben dei Kåtenbarch un hei harr sien Geschicht. Größing hett vertellt, dat uns Vöröllern den Kåtenbarch mit den Ollendeilskåten, äben dei Kåt, as Rest von 'n Buernhoff in't Johr 1886 von't Klosteramt Dobbertin köfft un dormit ehr Bäunerie bäten vergröttert hemm'. Un ümmer, wenn Größing von dei Kåten vertellt hett, wullen wi Kinner gor nich glöben, dat Tante Meta Koch, ein Cousin' in't tweite Glied tau Größing un blot por Johr öller as sei, båben in dei Kåt up den Barch un Größing ünnen in't Wåhn- un Stallhus von dei Bäunerie up'e Welt kåmen is.

Teknen: Rudi Witzke

Dei Kåt wier mit Reed deckt, harr keinen Schoßstein, anne Stråtensied geef dat ein Finsterlock un nå'n Hoff hen leet dei tweideilte Klœndör dat Licht rin un den Rook rut. Dei Buten- un Binnenwänn' wiern mit Leihm utfackt un dei Fautbœn ok ut stampten Leihm. Tante Meta Koch — väl Kinner in't Dörp hemm's för'n Hex hollen — heff ik as Kind oft ünnen in't Dörp besöcht. Sei wüsst œwer ok blot dörch't Vertellen von ehr Geburt in dei Kåt, denn bald dornå wür dei Kåt as Wåhnhus upgäben un taun lütt Schün måkt. Dei Resten von Döschflägels anne Wänn' hemm verråden, wat dor aflopen is, bevör wull noch vör 1900 ein Breitdöscher inne Deck fast inbuucht un von buten œwer 'n Göpel andräben wür. Dortau leepen twei Pier ümmer inne Runn' un dreihten dat grote Göpelkrüz ut Holt mit den Kranz, dat grote Iesentähnrad. Œwer dormit wir't noch nich dån, so leep dei Döschkasten noch nich. Dormit hei lopen künn, wür dei Göpel mit den Kåten dörch ein ünnerirdisch gaut lågert Iesenstang, dei Well', verbunnen. An't Göpelenn' vonne Well' seet 'n Tähnradwalz un an'n annern Enn' in'n Kåten seet ein Reimenschief.

Ein Peergöpel — ein Aart Möhlenwark, blot dei Ass warrt dör Muskelkraft dreiht

Disse Well' wier nödig för dei Transmisschon vonne Kraft, denn dei Tähn von den groten Kranz griepen in dei Tähn von dei lütt' Walz' un bringen sei so taun Dreigen. Wenn denn noch dei Reimenschief an't anner Enn' vonne Well' mit dei Reimenschief an'n Döschkasten dörch den Driewreimen verbunnen wier, kreech dei Kutscher Order tau't "Hüü, los!". Un äbenso geef't wedder 'n Order, wenn sik dei Göpel nich mihr dreigen süll.

Nich anners wür dei Hackelschmaschin' ünner den Döschkasten andräben, blot dei Transmisschon, dei Reimen wier bäten körter. Dei Dösckkasten hett wull bäten ihrer as dat dei Charleston upkeem sienen Deinst upgäben (so üm 1925) un dei Hakelschmaschin' por Johr låter, as dat dei Weltwirtschaft so klåm güng un sei nich wedder ut'e Klemm' keem. Dat is nich anne Bäunerie vörbigåhn; dei Pier as dei groten Hakelschfräter mössten wechgäben warden. Dei Kåten wier von nu an Afstellkåmer för olle Melkkannen, Holtmullen, lecke Pött un Bütten un anner
Tüüch un Kråm. Von Johr tau Johr güng em dat leger, hei harr sien Bedüdung verluurn. Wat sien' Anseihn noch gaut stünn, wiern dei ollen groten Kasbeernböm anne Stråtensied. Emmerwies würn dei dor in'n Heumånd plückt. As wi Kinner dat künnen, wier dor all lech rantaukåmen, denn mit dei Tied un dei Johren harrn sik dor mannshoge Nettelpülten ansiedelt, œwer äbenso allerlei Wiggel-, Wörm- un Wustkrut un dei Kalwerkropp. In ein Lunk twüschen Kåtenbarch un Gorn harr sik dei Kattenstiert utbreidt't, an anner Placken wussen œwergrote Poppenklœten, Muskleewer, Röölk un väl' anner Planten un Blaumen. Dei Kåtenbarch mit dei Kåt un den stilllechten Göpel wier taun Schandfleck vonne Bäunerie worden. Dor wier oft von "klor Schipp måken" dei Räd', un nie nich wier dat Größing in'n Kopp kåmen, von den Kåtenbarch as 'nen Biotop tau schnacken, den man hägen un plägen möt un den man nich anrœgen süll. Ne, uprümen wier ansecht, un liekers wuss un wuss dat ümmer wieder, un sülfst dei Russen hemm' in'n Maimand 45 blot inne Kåt rinkäken, sünd nich mål ringåhn. Sei wüssten wull mit den inbuchten Döschkasten nicks antaufangen, dei Hackelschmaschin' wier ok kein Klock un œwer dat, wat dor noch wier, harr sik dei Holtwürm hermåkt.

Nå'n Krieg, as dei Bäunerie dörch Niebuernland vergröttert wür, keemen wedder Pier up'n Hoff, un dei Göpel un dei Hackelschmaschin' hemm' sik noch por Johr verdeint måkt. Von disse Tied an möt ik mi ok nich mihr as bether up den Schnack von Größing, Tante Meta Koch, Mudder un Vadder verlåten, denn hier fangt dei eigen Erinnerung an un pusselt sik mit dat, wat man von't "Hürn-Seggen" tau glöben weit, taun eigen Bild — dat hütige Bild von 'n Kåtenbarch as Biotop — tausåmen.

Dei Kåt güng dat ümmer klœt'riger. Vadder harr dat Finsterlock nå dei Stråtensied hen taunågelt un vör dei Dör 'n Käd' lecht, dormit wi Kinner ja nich mål rinkrupen würn un uns dor wat mallüren künn. Bi jeden Wind keem bäten mihr Reed von't Dack rünner, Månd un Sünn keeken all von båben rin; Lünk, Rotbösting un anner Vågels flögen dörch dei Löcker rin un rut, un nie nich schlöch dei Blitz in un leet sei in Flammen upgåhn. Doch ehr Enn' wier ehr antauseihn.

In't Vörjohr, wenn dei Gössels rutkåmen wiern, würn sei mit fien hackt Netteln un Hawerflocken uptreckt. Un disse Netteln mössten wi Kinner an'n Kåtenbarch plücken, un twors so lang, bet dei Gaus un dei Ganten mit ehr Haud Gössels allein lostrecken künnen. Dei Ganten geef sik heil narrsch, wenn einer tau dicht anne Gössels rankeem. Mi hett hei mål up Draff bröcht, as ik mit 'n Honnigemmer up'n Wech taun Kåtenbarch wier. Größing wull Kasbeernsupp' mit Klümp kåken un ik süll dat lütt' Emmer vull plücken. Ob den Ganten mien Gangoort nich gefollen hett, weit ik hüt nich mihr tau seggen. Doch ik weit, dat ik in mien Läben nie nich fixer up'n Kasbeernbom klattert bün as in dissen Momang.

Dei Kåtenbarch wier nich blot för uns Jungs, sonnern ok för uns Häuhner uprägend. Nich dat dor noch Kuurn von't Döschen von vör Johren leech, ne, dat nich, œwer man künn dor mang dei Nettelpülten un den hogen Kattenstiert wechleggen, sik'n Nest måken un wenn't gaut güng, späder dei Küken vörstellen.

As't so wiet wier, dat ik inne Schaul ein "Herbarium" måken süll, keemen dei mihrsten Planten von'n Kåtenbarch. Up den Barch hemm' sik ümmer mihr Planten ansiedelt; den Ünnergang von dei Kåt künnen s' nich uphollen. Un so keem dei Dach, dat Vadder'n Reep œwer ein Holt schmeet, anne Wacht anknüppte un "Hüüh" säd. Dei Leihm keem wedder dorhen, wo hei eins herkåmen wier: up'n Acker. Dat Holt keem up'n Holtplatz in ein Hoffeck un wür in'n Winter in'n Åben stäken, an't Reed wür up'n afausten Tüffelacker 'n Rietstäken hollen. Dei Feldstein von't Fundament, dat man blot mit Kalk upsett wier, würn noch upnåhmen. Sei keemen up den groten Steinhümpel, dicht näben den Kåtenbarch. Sei hemm' ehr Biotop verlåten un sünd denn inne Nåwerschap wannert, wo Ies- un Päperkrut tau Hus wiern. Un dor dei Planten tau disse Tied ümmer wedder keemen un ümmer mihr worden sünd, hett keinein an'n Biotop un Biotopschutz dacht. Ok nich doran, dat dei Kåt ein Denkmål wäst wier un mål dat allerschönste Ferienhus sien künn.

Teknen: Rudi Witzke

Anmarken:
För dei mihrsten Planten gifft dat väle plattdütsche Nåmen. Hier sünd dei
verwennt, dei Größing brukt hett:

Netteln	große Brennnessel
Wustkrut	Beifuß
Kattenstiert	Goldraute
Kalwerkropp	Kerbel
Wiggelkrut	Wermuth
Wörmkrut	Rainfarn
Muskleewer	Hasenklee
Röölk	Schafgarbe
Poppenklœten	Flockenblume
Kasbeern	Kirschen
Ieskrut	Fetthenne
Päperkrut	Mauerpfeffer