Plätten  

vun Meike Balzer-Fraun

Morgen schall't regen — heff nix op'n Zeddel — man 'n groten Korf full Sommertüüch to'n Plätten. Dat passt! Mutt ik blots vunavend noch gau insprengen. Gefallt mi beter as so'n Dampplättiesen. Dorför heff ik 'n lüttje Plastikbuddel mit Löcker in'n Deckel.

Dat geev dat bi Oma nich. Se nehm en Kump mit Water, dat Tüüch keem op'n Kökendisch, un denn warrt dat mit de holle Hand natt sprütt. Oma harr dor 'n Slag vun weg. Nix weer to natt, nix to dröög. Allens warrt glatt streken, oprullt un oppen groten Bulken innen Korf packt.
Den annern Dag keem de dicke griese Plättdeck oppen Kökendisch, en wittet Linnendook doröver — un denn warrt plätt.

"Sett di man op dat lütte Schapp un kiek to — kannst dat meiste bi lehren!", see Oma. Un so heff ik männicheen Regennamiddag mit'n Glas Eerdbeersaft inne Köök seten un Plätten "lehrt".

As junge Fro weer Oma Plättersche. Se hett bi de Direkters vun'n Bremer Vulkan in de groten Hüüs in de Werserstraat arbeidt. Keen elektrisch Iesen nich, man en Plättaven mit allerhand Iesens, grot, lütt, swor, licht, welk för Rüüschen un sogor för Locken. De Aven warrt mit Köhlen anbött, un wat geev dat för'n Arger, wenn so'n feinet wittet Nachthemd vun Fro Direkter swatte Platten kreeg!

Bi uns warrt bald allens plätt, wat ut de Waschköök keem.
Twee Mannslüüd, dree Fronslüüd, twee Deerns: Jeedeen Week allemal veerteihn witte Mannshemmen, söven mal Nachttüüch, söss Schörten, Kleder, Blusen, Röck, Ünnerbüxen, Ünnerhemmen, bargenwies Kökendöker un söven mal söven Snuuvdöker (Ok mehr, wenn een 'n Snuppen harr!).
Dat Betttüüch un de Dischdeken keemen na de Mangel hen. Dat ole Rullholt un dat snittjert Mangelbrett harr Oma na't Heimatmuseum henbrocht. Dat hangt dor jümmers noch in de Waschköök.

Rullholt un Mangelbrett in uns Heimatmuseum

Man wat een bi't Plätten allens bedenken mutt!
Linnen vun links plätten, anners warrt dat blank. Feine Saken dörch en dröget wittet Dook plätten un Wull dörch en nattet Dook opdämpen.
Spitzen un allens, wat stickt weer, eerst vun rechts un denn vun links ünner't Iesen — so kümmt dat Muster beter rut.
För de Hemdsmauen, de Sünndaagsblusen un de Puffarms vun uns Kinnerkleder nehm Oma dat lüttje Ärmelbrett. So kregen de Saken nich de Knicks längs de Arms. So'n beten kunn ik ok all hölpen: de Bänner vun de Schörten glatt strieken un de Kanten vun all de Snuuvdöker glatt pulen, besünners de Häkelränner vun Oma un Tante Lilly ehr feine Taschendöker.

Histoorsche Mangel

Faken hett Oma bi't Plätten ok vertellt.

Se harr mal en wunnerbor wittet Kleed mit Rüüschen, Folen, Biesen un Sleufen.
To'n Ve'sacker Markt harr se dat düchtig stärkt un allerbest plätt, sik ok en nie'en Strohhoot mit Mahnblööm dorto köfft. Dat Malöör weer en Dunnerwedder mit massig Regen, de all de rode Farv ut de Blomen över dat Kleed lopen leet. Liekers hett se sik bi'n Danz allerbest vergnöögt.

Dat Geld, dat Oma verdeen, kregen meist ehr Öllern för ehr Utstüer. Blots 'n beten dörv se beholen. Op't leefst hett se sik in den Fienkostladen in de Werserstraat Tomaten köfft. To de Tiet weer dat ja heel wat Besünners, un Tomaten much se to un to geern.

Een vun Oma ehr Vertellens heff ik lange Johren nich verstahn:
As ik lüürlüttj weer, harr Oma mi in mien Kinnerwagen bi sik inne Köök stahn, as se an't Plätten weer. Ik heff mi denn dat hitte Iesen in'n Wagen trocken un böös de Huut an'n Arm verbrennt.
Jümmers wenn düsse Geschicht op'n Disch keem, see Oma: "Wenn dat dunnemals slimmer worrn weer, denn weer ik in de Werser gahn!"

Woso dat?
In de Werser dörvst nich swümmen, un Oma harr doch ok gor keen Baadantog nich!