Ik heff ok online speelt

vun Rudi Witzke

Wi sünd al wat öller und hebbt Enkel von veer bit 11 Johr. Dor müttst up to date blieven, wenn du jüm en Freud maken willst. Du müttst weiten, wat "in" is. Natüürlich kannst dat nich mit de Tieden verglieken, in de du upwossen büst. Du müttst en Lego-Katalog studeeren. Un Nintendo ok. Du muttst wat von iPod un iPad weiten. Un "Online"müttst ok kennen un sien.

Un denn föllt uns Wahl up dat Vehikel ünnen, wieldat de Beschenkte dat sien Mudder seggt harr.

Orrer nehmt wi dat? Is dat ok up de List?

Kannst du mi seggen, wat dat vörstellen schall? "Lego star war"! Un wat is dat?
Böse haugen Lege orrer annersrüm?

Legosteen. Foto Benjamin D. Esham/Wikimedia commons

Dor sünd wi bi den Öllsten fein rut. De hett wat, wo een sien Geschicklichkeit un sien Snelligkeit träneeren kannst. Dat nümmt nich veel Platz weg as de velen Legostein, de to de Tanksteed orrer de Polizeiwach orrer den Star War tauhörten. De kannst nahsten kilowies as "Suur Beer" anbeiden. Nüms will de hebben.

Een klappt dat Ding för den Groten up, un denn geiht dat op de Bildschirms loos. Wat sünd wi fein rut, wenn wi en Tipp kriegt, welk Spill hei den neegst hebben will. De speelt hei mit Nintendo.

Een Spill müttst noch köpen, kost so an 25 bis 30 Euro. Un mit de Tiet mutt jümmer en nieges Spiel tortau kamen. So an teihn Spille hett hei woll. Un de nehmt in't Kinnertimmer kein Platz weg, stahn as Bäuker ornlich in en Bord.

Letzt heff ik mi maal wiesen laten, wat uns öllst Enkelsöhn dor mit de Spille maakt. De bövelst Bildschirm wiest een Bild, de ünnere blifft swatt. "Winterspille" hett de Jung to faten. Dor sünd alle Wettstriede to spelen. Wi maken maal "Abfahrt". Mit den Stift kratzt up den ünnern Schirm rüm, denn kannst de Löper gauer orrer wat snuutjer lopen laten. Vör uns is up de Bahn noch so en Punkt to seihn, de de Bahn daalsuust. Dor knallt dat, en rode Blitz is to seihn, un de Loop geiht wieder. Dor fraag ik maal na, woso de Löper vör uns in den Blitz verswunnen is. "Den heff ik dootschschaten!" "Woso dat, ik denk, dat is Abfahrtslauf?" Mi ward verkloort, dat een nich winnen kann, wenn een nich de Vörrermänner dootschütt. — Ik harr naug vun de Winterspille. De Kuraasch, de Dochter aver glieks wat tau seggen, de heff ik denn ok nich. Ik hööp, dat de anner beiden Jungs, de up en Insel ranwassen, sik över wat anners freugen. Ik slaag vör, för den lüttsten Buttscher dit Geschenk to nähmen.

De Oma weit dat beder. "Dat Seilschipp is ehrder wat vör di. Dat stell di man in dien Stuuv up't Schapp. För de Jungs vun de Insel tellen iPod orrer iPad un Nintendo. Star War vun Lego hebbt de so bi lütten achter sik."

Ik bün doch to wiet achter'n Maand. Ik verschuuv nu maal de Saak mit dat Geschenk för de Enkel. Wieldat ik nix nich weit.
Vertell ik denn nu doch wat ut mien Kinnertiet. Ik leev ja so un so de meiste Tiet trüüchwarts.

Denn köönt wi verglieken, wat beder worrn is. Toeerst stell ik miene "Arbeidssteed" vör. De liggt achter uns groot Schüün, wo ik mi een gauden Platz inricht heff.

Uns Huus mit Stallungen un Schüün

Dat is een ooles Foto vun so 80 Johr. De Steed, wo ik mien Daun harr, sehg so ut:

Sunsche Wischen. Foto Alma/Wikimedia commons

Rode Milaan. Foto Thomas Krafft/Wikimedia Commons

Dor kemen vun de Wischen un dat Osterholt de Griepvagels vörbi, de ik fix kennte.

De Rode Milan weer för mi de schöönst. De Lütte Scheetfalk, up Hochdüütsch Sperber, flöög mi tau flink. De Müüsbussard flöög jümmer sien Krinks, bit hei daalstörte un en Muus griepen wull. De Möven un ehr Schriegen, de tellten nich.

Un dat Singen vun en Leerk, dat hörte so en lütte Bengel noch nich. De rümsusen Kaninken weern jümmer dor.

Dor heff ik veel anstellt. Af un an müßt ik ok mit wat Nieges rümhanteeren. Ik harr bi't Tohören mitkregen, dat de Öllern un Naver Unkel Jehann vun snackten, dat dat Luftschipp Hindenburg villicht ok över Rügen, Zingst bit Rostock trüüch na Stettin een Rund-Tuur maken wöör. En Bild harrn se in dat Bladd un dat bekeken se jümmer wedder. Ik besorgte mi neegsten Dag de Zeitung un fünn ok glieks dat Foto. Dat weer nu mien.

Luftschipp Hindenburg. Bundsarchiv

Nu müßt ik Richt Praamort kieken. Vun dor müßt dat Luftschipp kamen, wenn dat de Runn Rügen Richt Rostock fleigen wöör, vun't Osterholt vun Förster Dinse müßt dat kamen, wenn dat de Runn annersrüm fleigen wöör.

Nu kannst ja nich den ganzen Dag in'n Heven kieken, ward di düselig in'n Kopp. Ik müßt mi en Luftschipp nabuen un achter de Schüün mit fleigen. Toierst fünn ik bloots Stöcker. Un en Knüppel. Dat weeren aver ok mit veel Fantasie keen Luftscheep.

Bi Unkel Schütt, unsen Naver, fünn ik in sienen Stapel oles Holt en Brett, dor künn en Luftschipp ut warden.

Vörher harr ik aver noch wat annres to daun. De Tieden vun Detektoren un Kopphörer weeren vörbi. Vadder harr sik ut Röhren un Spulen un en Batterie en Radio buut, dat noch en Hoochantenn brukte. Denn kunn hei mit de Kopphörer vun den Sender Königs Wusterhausen Nieges vun dat Luftschipp un anneres hören. In Königs Wusterhausen stünnen drei Sendemasten.

Hei harr ok en Kist, wo öllere Kraam un kaputte Spulen un Röhren un so legen. Wiss kunn hei mi wat afgeven, dat ik en Detektor buen kunn.

Radioröhren. Foto Stefan Riepel/wikimedia commons

Richtig, hei packt mi vun sien Saken Kraam in en Korv. Ok en Steckbrett, wo en Eck afbroken weer, kreeg ik. Na, ik steckte achter de Schüün so veel Röhren un Spulen as man güng up de Steckplatt. Denn wöör en Dråht as Hoochantenn vun de Schüün na den letzten Wäschepahl spannt. As Kopphörer nehm ik mi en lütten Karton. — Ik hörte en Ruschen in den Karton, maal wat luder, maal lieser. Vun den Rundflaug vun en Luftschipp weer aver nix to verstahn. Dat leeg wiss an de Antenn.

Ik weit nich miehr, woher ik dat passen Brett för en Luftschipp kregen heff. Heff ik dat villicht doch bi Unkel Schütt eenfach mitnahmen? Ik glööv, de Kolleeg Unkel Stüber hett mi holpen bi dat Anmalen. Ik harr up alle Fäll nu en eigen Luftschipp.

Dat flöög nu up dat mi todeilte Rebett achter de Schüün. Wenn dat landt weer, kunn ik dat doch nich to dat anner Holt packen, dat ik dor sammelt harr. In dat Blatt harr ik en groot Hall, gröter as de gröttste Schüün seihn, wo dat Luftschipp rinkeem, wenn dat nich flöög.

Luftschipphall. Bild Torsten Schleeser/Wikimedia Commons

So en Schippshall kunn ik buen. För de Sieden nehm ik Muurstein, as Dack packte ik Papp vun'n Margarinekarton rup. Mien Luftschipp keem in sien Hall.

In een vun de Nächten passeerte dat denn. An'n Dag harr ik na Oost un ok na West Utschau hollen, dat Luftschipp keem nich. Un Vadder sää ok nix, dat in sienen Radiokasten wat seggt worrn weer.

Wenn ik in't Bett leeg, harr ik Angst, dat ik dat Röverfleigen verpassen kunn. Doch de Slaap weer Winner. Wat weer dat? in mien Slaapstuuv kunn ik ut Finster Richt Oostsee kieken un hören. Dat weer nich dat Ruschen vun de Grote See, dat weer een anner Surren. Propellers vun dat Luftschipp?

Bundsarchiv Nr. 102-06786

In mien Finster keek de Nees vun en riesengrotes Luftschipp. Un denn weer dat ok wedder weg. Dröömt harr ik.

Dit Töven up dat Luftschipp makte mi nervjöös. In mienen Kopp passte nix anners rin.

Dat Kuriooste keem to'n Sluss. Ik harr en Runn mit mien Luftschipp föhrt, dor stünn Unkel Stüber vör mi. "Wo ist dein Papa?", fröög hei.
"Dat weit ik nich! Mien Vadder över, de mutt hier bald vörbikamen."
"Wie denn das?"
"Ja, mien Vadder is Zeppelinfohrer, un de kümmt in disse Daag hier vörbi."
"Wie heißt denn dein Vater?", wull Unkel Stüber weiten.
"Mien Vadder is Zeppelinfohrer un heit Benjamin Treppe. Ja, Benjamin Treppe heit dei!"
Dat weer to veel för Unkel Stüber. Hei söchte na mienen Papa alleen wieder un mütt ehm funnen hebben. Hei hett ehm vun mien Spinnerien vertellt.

Avends keem dat denn rut. Mien Öllern fragten mi ut un ik sää mienen Papa batz in't Gesicht: "Mien Vadder is Zeppelinfohrer un heit Benjamin Treppe."
Ne Tiet leten se mi so rümtünen. Denn aver schaffte mien Vadder Kloorheit. Hei vertellte, wat hei vun de Rundflöög in't Radio höört harr. De Rundflöög weeren Reklaam för lege Lüüd, de later veel Unglück över uns Land bröchten. "Dat versteihst du later", sää hei. "De harrn för Rundflöög kein Geld un kein Tiet miehr. Un mit Papa un Vadder, dat mark di maal, is dat so, dat ik dien Papa bün un in Plattdüütsch dien Vadder."

Kinnerspille fangen an un un hören up. Woso, dat is gor nich so licht ruttokriegen. Weken later harr ik mien Luftschipp-Drömen vergeten, dat Brett, mit dat ik rümflågen weer, leeg up den Ståpel mit de annern Brää un Stöcker achter de Schüün. Un weer en oles Brett.
Tau giern wüßt ik, woso ik up den Naam "Benjamin Treppe" kamen weer. Benjamin hett bi uns rundüm nüms heiten un Treppe ok nich.

Nu will ik maal versöken to verglieken domaals un hüüt:
Mudder weer jümmer in de Neeg, wenn nich in't Huus, denn höchstens in'n Plantgoorn. Wenn ik mi up'n Dumen haugt harr, leep ik blarren hen na ehr. Se weer jümmer dor. Se harr mi en Rebett todeilt, wo ik rümmerwarken kunn. De Speelplatz is aver so groot, den mütt sik hüüt 200 un miehr Kinner deilen. Ik harr achter de Schüün mienen Kita-Platz, de hüüt för een, wenn nich twei Kinnergoorns utreiken mutt. Ik kunn mien Möl liggen laten un neegsten Dag wieder klütern. Mien Kita-Platz harr apen, wenn ik achter de Schüün verswünn, un slööt, wenn ik in't Huus güng.

Mudder weer nich "berufstätig". Se kunn sik nich sülfst "verwirklichen".

Vadder weer up Arbeid, aver ok nich 30 orrer miehr Kilometer vun Tohuus af, wo en bloots mit't Auto henkamen kunn. Hei harr ok domaals nich veel Tiet för sien Bengels. De wüßten aver, wat Vadder maken müßt, se kennten de Warksteed.
Hüüt kennt sien Jungs sien Arbeid un sien Arbeitssteed nich.

Un de Spille? Ik heff Röhren un Spulen un annern Kraam tosamensteckt, as dat hüüt de Kinner mit Lego maken. Un ik harr en Luftschipp.

De Jung hüüt buut sik ut Lego "Stratocruiser". Twüschen sien Bett un dat vun den Brauder hen bit to't Finster kann hei "rönnen" un sienen Cruiser fleigen laten. Wenn hei twei hett, denn flüggt de ut de rechte Hand gau na baven un ballert up den, den hei mit de linke Hand flüggt.

Un dat Tosamenstecken? Dat hebbt se di afnahmen, de Spille sünd in en lütt schicke Tasch, dor is de tauklappte Nintendo verwohrt. Ik glööv, dat dat schon Spille gifft, bi dei nich dootschaten ward.

Eliya hett för wikimedia commons düt Foto vun en ipod maakt.

Ik heff ok "tosamensteckt" un mit veel Fantasie ut mien "Radio" in den lütten Karton Narichten höört. Eliya hett för wikimedia commons en Foto vun en ipod maakt. Dor kümmt beste Musik rut. Un nich spinnert Ruuschen ut en Karton.

De ipod kümmt in en Tasch ut Alcantara. Dat is denn keen Möl as bi mi achter de Schüün mit de Hoochantenn.

De Hüsungen, in de Kinner mit Öllern orrer mit een Alleinerziehende leven, sünd so lütt, dat dor keen Huus, kein Schippshall ut Modder un Stein un Papp buun kannst.

Uns Kinner leven hüüt in een uprüümt, sauber putzte Welt, de meiste Tiet aver in Kitas, Vörschaulen un Betreute Grundschulen, uprüümt un putzt. Wenn en Mudder so enen Bambusen anmellen wull as ünnen up dat 80 Johr ole Foto to seihn, denn keem glieks dat Jugendamt.

Ik up den Weg na mien Speelplatz achter de Schüün. Foto mit Agfa Box 1932.

Un de Fotograf A Salvin wiest uns, woans en Kinnergoorn hüüt utsüht. Un dormit will ik dat Verglieken afsluten. Elkeen kann sik sien orrer ehr Gedanken maken.

Kinnergoorn. Foto Savin/wikimedia commons, Architekt Gottfried Böhm

Mi kümmt glieks wat in den Sinn: Wi Minschen ut uns moderne Tiet sünd doof,
wieldat wi de Mudders un faken de Familje afschafft hebbt. Dörvun kann bloots Leges kamen.