Karl H. Nissen

Noch mehr grote Hüüs:
Dat Schabbelhuus

De Mengstraat is een vun de allereersten Straten in uns Stadt. Worüm se so heet?
Wenn ik dat wüß.
De een seggt, de Straat heet na enen vörnehmen, rieken Mann, den Herr Mengo. Mag ok sien, he weer een vun de eersten Siedlers hier.
Annere meent, in de Straat hebbt ganz verschieden Lüüd wahnt, welk mit veel Geld un welk, de gor nix harrn: Dat weer allens ver-meng-eleert.
Wi köönt uns dat utsöken. Up alle Fäll is dat en Straat, de dat Ankieken lohnt. Dor staht jümmers noch en ganze Reeg vun Hüüs, de uns veel vertellt ut Lübecks fröhe Tiet, wenn ok de Krieg männicheen Lock rinreten hett.

Bi dat Raathuus fangt de Mengstraat an un geiht dal na de Trav. Up halven Weg, rechterhand, findt wi de Hüüs Nr. 48 un 50. De höört tosamen, un de sünd dat Schabbelhuus.

Wat dat bedüüdt: Schabbelhuus?
Dat is nu ganz eenfach seggt, Herr Schabbel weer Bäckermeister in uns Stadt. Na em hett dat Huus sienen Namen. Üm 1900 hett he leevt, sien Bäckerie weer in en groot Backsteenhuus dicht bi'n Markt.
He weer en bekannten Mann, de Lüüd muchen em, un he much sien Stadt Lübeck. Mit sien Broot, sien Semmeln un anner Backwark hett he woll ok de en orrer de anner Mark verdeent. Man he hett dor wat vun afgeven. He hett to Kaisertiet veel Geld stift för en oll Stadthuus un för schöne, olle Saken ut Lübeck, un he hett bestimmt, dat een Wien in dit Huus to drinken kriegen kunn. Dit Huus weer dat eerst Schabbelhuus, un dat stünn wieder baben in de Straat. In'n Krieg is dat tweigahn. Dorüm gifft dat en nies Schabbelhuus, un tostännig dorför is nu de "Kaufmannschaft zu Lübeck". De verpacht de Hüüs.

Kiek, hier baven hangt de Kranz. De bedüüdt: hier gifft dat Wien. Bevör dat losgeiht mit den Wien, wüllt wi uns hier buten noch en beten ümkieken.
Dröben — up de anner Stratensiet — is dat Huus to den "Güllen Hirsch", glieks dorneben en Huus mit ganz hoge Finster. Dat sünd allens olle Koopmannshüüs. Un so is dat ok mit dat Schabbelhuus.
So bi 500 Johr is dat Huus — sünd de beiden Hüüs — olt. Över de Johren weg sünd se ümännert worrn. Mal müß repareert warrn, denn harr de Mood sik ännert.
Kiek, links is baven en Treppengevel, de rechte Gevel is in de Barocktiet ümbuut worrn, un noch en beten later hett dat Huus ene ganz feine Rokokodöör kregen.
In dat linke Huus geiht dat dörch en ganz groot Portal, baven över de Döör sünd Terrakotten — dat sünd Biller ut Terrakotta —, de vertellt Geschichten ut de Bibel.

So, nu laat uns ringahn.
Na, is dat wat, disse grote, hoge Deel? Hier links in dissen Glaskassen weer fröher de Köök, un so'n beten is se dat hüüt noch.
Dat Tau, dat hier hangt, dat höört to de grote Winde. Baven ünner dat Dack is noch dat grote Windenrad. Hier up de Deel keem allens rin un güng wedder rut, wo en Koopmann mit hanneln dee, un allens wörr na baven up den Spieker trocken.
Dit hier, an de Eck vun den Glaskassen, disse Stütt ut Holt, verziert un bemaalt, dit is de "Hausbaum". De Balken över disse brede Deel müssen afstütt warn, un dor is de Huusboom för dor. De driggt de ganze Verantwortung.

Wieder achtern dörch sünd schöne Stuven, meist ut de Barocktiet, mit Stuckdecken un olle Aven, de Wännen bemaalt. Kiek dor, kannst dat sehn, dor föhrt Amor dörch den Heven.
Un överall köönt wi sitten un goot eten un drinken.

Na dat twete Huus köönt wi hier dörchgahn, dat is jüst so schöön. Bet ünner dat Dack warrt de Hüüs bruukt.
De Trepp rup güng na de Deerns-Kamern. De weern bannig lütt. De müssen ok nich grötter sien, de weern blots to'n Slapen, de anner Tiet weer för de Arbeit.
Up de Galerie dor baven heff ik mal bi enen Geburtsdag stahn un plattdüütsche Geschichten vertellt. Denn keem een vun de Gäst un hett uns ut sien Heimat wat vertellt. He weer ut Hessen! Dat weer en Spaaß, een hett den annern nich verstahn.

Nu laat uns noch mal achtern in den Hoff kieken. Sommerdaags is dat hier wunnerschöön. Rode Backsteen, olle Bööm, fründliche Kellner un denn "speisen"! Kumm, dat doot wi nu ok. De Wien is al dor. Mosel! Holl em di mal ünner de Nääs! Dat is wat! Bet dat Eten kümmt, vertell ik noch en beten wat vun Bäcker Schabbel.

De eerst Schabbel, so süht dat ut, is ut Meckelborg kamen, ut Malchin. De is al 1780 Börger worrn hier in uns Stadt. Vele Johren weer de Bäckerie ünnen in de Hüxstraat. Later harr de Familie en groot, oll Huus an'n Kohlmarkt 13, en Huus mit enen Treppengevel ut de gotisch Tiet. Dat Huus gifft dat nich mehr, in'n Krieg is dat afbrennt.
Uns' Schabbel, Heinrich, harr toeerst Koopmann lehrt, denn hett he ümsattelt un is Bäcker worrn. He weer eerst 43 Johr olt, as he 1904 storben is.
He weer en richtigen Sportsmann. Dat höört sik putzig an? Dat weer avers so. In enen Naroop heet dat, he weer en "eifriger Förderer des Radfahrwesens".
He warrt beschreven as Minsch, de dat eernst nehm mit sien Plichten. He weer en "wohlwollender Vorgesetzter" un he weer "heiterer Geselligkeit hold".
Dorto weer he en düchtigen Bäcker. Bekannt weern siene Franzbrööd, siene Palmkoken, de dat blots to Palmsünndag geev, un siene Maschüten.
Wat Maschüten sünd? Ik heff dat ok nich wüßt.
Dat weern so'n Oort Zwieback, de Fruuns hebbt de tweikrümelt un as Paniermehl bruukt. Man de geev dat ok mit Zuckerguss, rot un witt, in de Lübecker Farven, un dat weer wat för de Kinner.
He hett sien Geld as Bäcker verdeent, man he weer ok en goden Lübecker, un so hett he in sien Testament 125.000 Goldmark utsett för en Huus, dat "Schabbel-Stiftung" heten sull, en Huus, dat entweder Museum sien sull orrer en Heim för öllere
Fruun "gebildeter Stände", de dat nödig harrn.
Tostännig weer de Senat, un de hett sik för dat Museum mit Wienlokal utspraken, un so is dat denn ok west.
Dit eerst Schabbelhuus stünn in de Mengstraat 36, in'n Krieg is dat tweigahn — as ik al seggt heff.
1955 weer uns' Stadt an twee Hüüs kamen, Mengstraat 48 un 50. Dor weer veel an to doon, man en düchtigen Architekt un düchtige Handwarker un uns Museen hebbt dor en ganz fein Restaurant ut maakt, so as wi dat nu üm uns rüm hebbt.

Nu kann dat los gahn mit dat Eten. Vörher laat uns anstöten. Up den ollen Bäcker Schabbel!