Blautmaond — Dei Maonddüsternis in'n Januar 2019

van Ludgerd Lüske


An'n Anfang van dei leßte Wäke kreegen dei freuh upstaohn Lüe einen besünneren Lohn: Dei Maond köm freuh an'n Maondagmorgen in den Karnschadden van dei Eern un hei wörd düster. Don sehg man blots noch eine rot schemmern Maondschiewe. Dit was för väle Johre dei leßte totaole Maonddüsternis, dei man van Middeleuropa ut seihn kunn.


Freuh upstaohn in de Kölde is Plicht för Maondkieker ok in Oostfreesland. Foto Thomas Seemann


Dei anknabberte Maond lücht noch witt. Foto Thomas Seemann

Freuh an den vergaohn'n Maondagmorgen wörn wi mit drei Lüe an dei Thülsfelder Taolsperre in Südoldenborg. Dor harrn wi use Kameras mit upsette Teleskope off Teleobjektive upstellt. Dei besten Billde mök don Wolfram Rüger. Sien Kamerawark bestünd ut ein Dreibeinstativ mit einen Driew-Apparaot, dei den Maond immer automatischk in dei Bildmidde van dei Kamera stellt. Bi eine Kölde van -8,5 °C mößden wi us warm antrecken, aower dei Maihte hätt sick lohnt!


Maond in'n Eerdschadden. Klick up tau'n Vergröttern! Bild: Wolfram Rüger


Baohnen van Eern un Maond bi eine Maonddüsternis. Klick up tau'n Vergröttern!
Bilddaoten: Wikipedia (affännert)

Eine Maonddüsternis giff et immer dann, wenn dei Eern tüschken Maond un Sünne kummp. Dei Eerd-Schadden maokt den Maond düster. Dat kann blots passeiern, wenn Sünne, Eern un Maond up einen Streek ligget - dat is bi'n Vullmaond. Wiel dei Maondbaohn üm dei Eern aower nich nau in den Plaon ligg, in den dei Eern üm dei Sünne löpp, kummp et nich bi jeden Ümloop tau eine Maonddüsternis.


Maond löpp dör den Eerdschadden. Klick up tau'n Vergröttern! Bilddaoten: Wikipedia (affännert)

So düüster, at man van den Utdruck "Maonddüsternis" vermauen kunn, süht dei Maond van dei Eern her meist nich ut.
Süß in dei üppste Düsternis is dei Eerd-Trabant nich schwart off gorn nich mehr tau seihn. Hei lätt denn rot-kupperfarwig, mangers uck mehr bruun. Disse Farwindruck kummp van dat Lechtstreien un -filtern van dat Sünnenlecht in dei Eerd-Atmoshäre. Besünners dat langwellige, rote Sünnenlecht lätt dei Eerd-Atmoshäre an'n besten dör un lenkt dat in dei Richtung van den Karnschadden aff; dat kortwellige Lecht werd dorbi affsorbeiert un streiet.


Maondbiller bi den Loop dör den Eerdschadden. Klick up tau'n Vergröttern! Biller: Wolfram Rüger

Wägen dat rotfarwde Utseihn van den Maond bi eine Düsternis hört man in dei leßten Tied uck faoken den Utdruck "Blautmaond".

An'n Maondagmorgen füng dei Düsternis an üm 3:35 Uhr MEZ in bold 40 Graod Höchte an den Himmel in Richtung südwest mit dat Inträen van den Maond in den Halfschadden van dei Eern (gellt aals för 50°N un 10°O). Seihn dö man don noch nich väl. Eiers eine Stünn läöter, üm 4:34 Uhr MEZ köm dei Maond sachte in den Eerdschadden. Dei totaole Düstenis füng denn üm 5:41 Uhr an un duurde bit 6:44 Uhr. Heel ut den Karnschadden köm dei Maond üm 7:51 Uhr. Hei stünd denn blots noch knapp äöwer dei Kimmen un gün uck bold in'n Westen unner. Don sehg man uck all einen Hoff üm den Maond (süh leßtet Bild).

Dei Vullmaond — un dormit dei Düsternis — was tau eine Tied, in dei dei Maond dör den duunsten End van sienen Ümloop güng. Hei sehg dorümme einen Itz grötter ut, wat bold nich upfüllt. Faoken segg man uck "Supermaond" dortau.

In dei Morgentied süht man in disse Daoge noch ein anneret Spektaokel an'n Himmel: In'n Südoost draopet sick Venus un Jupiter. Dei stünden Maondag nau äöwereinanner. Man sehg dei orig dütlick lüchten.

Hier giff et noch mehr:
Animation: Wikipedia
Video: Blutmond


Verkloorn:
Streek = Linie (im erweiterten Sinn: auch ein schmaler Bach)
Itz = Winzigkeit
duune = nahe
Kimme= Horizont
Hoff = Hof (hier: Halo)


27.1.2019


na baven