Basstölpel, Tordalken un Dreetoahnmövkers

Helgoland:
To Visit bi de lüütji Frakkvöägels up de rode Lummenfelsen

vun Franz Dreidax


De meesten Biller sünd dör Antikkern to vergröttern. Trüch, dat see wäär lütger warden, kummt man över dat Trüchteeken van d' Browser.

In d' Vöörjoahr wiest dat rode Eiland in de Noordsee Natuurbelääven in Överdüür an Planten un Deerten.


Margretjes

Noadem dat geele Bleuen van d' wildwussen Kool sinnich vergoahn is, bedekken nu in Drufeln Margritten un anner Bloomen de steenschen Höchten van dat rode Eiland.


Afbleuhte wilde Kohl

Basstölpel — de Öllstenkrink

Basstölpel un Dreetoahnmövkers

Dat Noabibeluuren van verscheeden Voagelszorten bi d' Brööden in Fels un Steen, de up de hooge See in Huus sünd, givt dat so woll blods up Helgoland.

An de schroffke rodklöärige Felsenmüür karteeren un bröden freedelk binanner Trottellummen, Dreetoahnmöwkers un Basstölpel, as wenn see ni nich wat anners doahn hevvt. Twee handbreet wieder gasteern in lütji Kolonien Iisstörmvoagels, Tordalken un sülvern Möwkes.


Hööchst skeptische Heringsmöwkers

Trottellummen, lütji Frakkvoagels un Dreetoahnmövkers

 

In de Müürgatten brekkt sükk dat Schakkern un Ropen un wasst to een gewalts Konzertmelodei an. Dat grelle 'Kitti-waik' van de Dreetoahnmöwkers is dorbi vöörnan to hörn.

Vöör Stükk ov wat füfftein Joahr hörde de Trottellummen dat Rebett noch heel allennich.
Sied de Tied hett de Voagelgesellschkupp dreemoal soveel Deerten dortowunnen. Basstölpel un Dreetoahnmöwkers sünd van d' Nörden Britannjens noa Helgoland trukken.

De Dreetoahnmöw brukt ton Brööden woll de minnste Bott van aal bekennde Seevöägels. De Gröttde van een Teeünnertaas rekkt hör all an de Felsenmüür.

 


Steendreier in d' Wesselkleed

Helgolands Woaterwacht: Tetrapoden

Een Belääven, wat man nich wäär vergätt, wenn man dat eenmoal sehn hett, is, wenn sükk de Basstölpels mit een Foahrt van hunnerddartich Stünnenkilometer in d' Woater störten, üm Fischkers to fangen, ov wenn sükk de Junglummen, de joa noch nich fleegen köänt, in d' gröönsche Woater fallen loaten.

Ok de Iisstörmvoagel kricht man nich mehr ut de Sinn, wenn man hüm eenmoal mit sien Seisflöägels üm de Höchten strieken sehn hett.
De noawussen Iisstörmvoagels verloaten as letzd in de tweede Nägenmoantshälft Enn'n September dat rode Eiland un trekken up de See rut.


De Tuunhusen

Wenn man denn van d' Böverland wäär de Ünnerkant to foaten kriegen will, schull man nich vergäten, de Eilänner Akkerbuurn in hör Koloni to besööken. As son lütjid Wikingerland lett dat, wenn man de buntklöärich anfaarften nümigen Tuunhüüs to sehn kricht.

Up Hillich Lund de Noaberschkupp to visiten — dat schull man ni nich vergäten, denn Noaberschkupp givt dat mirden in de hooge See man heel selten — un denn ok noch up so verscheeden Oart as hier in de Düütsch Bucht.


Nich jümmer neeschierich: Kegelrobbe

Noa d' Översetten van d' Felsen up de Düün föört een de Padd langs de Süderstrand stuv noa de Seehunnenkuntrei. De Seehunnen — ov hier bäter ‚Kegelrobben' — sünd neeschierich as een Höönermors, wenn see glieks in de Nöächte van de Besöökers mit hör Koppen ut dat Woater glumen, üm to kieken, well hör dor woll visiten kummt.

Dat moiste Bild — dat Bild dat man ni nich mehr vergäten deit und dat so mennich een all dat Haart tweiräten hett — wiest sükk, wenn man up d' Schkipp is und dat Eiland achterrut in de See ovdrinken sücht.
In disse Momang weet een, dat man wär trüchkummt… un jümmers wär trüchkummt up dat rode Eiland in de Düütsche Bucht.

Ovscheed van Hillich Lund

Een moien Dach lett mi alleen
söcht siene Padd in d' Mörgen
wat he mi dee düükt as een Steen
deep in mien Olldachssörgen
de Nacht de strekkt hör Flöägels ut
deit aal dormit bestrieken
dat Eiland licht in d' Sünnenfüür
dat kanns mit niks verglieken
mien Sicht retuur will sükk nich lösen
van de rode Steen dor in de See
ikk stoah an Dekk — faang an to dösen
dat Wächgoahn deit mi düchdich weh
mien Süchten faangt sükk an to krüll'n
as gung ikk wäch dat letzde Moal
ikk fööl mien Ooch mit Troan'n sükk füll'n
un spöör een haartensheete Quoal

Versen: Ewald Eden


All Biller: Franz Dreidax
27.1.2010


na baven