De Dackroos
Sempervivum tectorum
Familie Dickblattgewächse, Grassulaceae

vun Anke Nissen


Se köönt de Fotos per Klick vergröttern! Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop op de Browser-Symboolliest.

Anner Namen:

Hauswurz
Dackwurz, Dachwurz, Dachrose Donnerkraut, Donnerlauch, Donnerbart, Hauslaub, Hauslauch, Rampfe, Hausrampfe, Chemirose, Dutztblume, Scherzenkraut, Zitterichkraut

Liane weer to Besöök un wi bummeln dörch unsen Goorn.
"Oh," reep se miteens, "Du hest ja en Dackroos!" Un denn strahl se: "ach, de erinnert mi ja so dull an mien Oma. De harr jümmers Dackrosen up 't Dack."


De Dackroos is en Bargplant un kann dorwegen bannig good kladdern

Süh, un dor is mi en Gedicht infullen:

Ludwig Frahm
Semper vivum

Heel ole Bööm staht an de ole Straat,
en beten afsiets liggt en lütte Kaat.
De Port is wrackelig un teemlich möör,
blind is dat Kieklock in de scheve Döör.
Dat Dack hett Löcker, Lünken hebbt dat daan,
de Windfahn blifft vör luter Rost bestahn,
de Schosteen hängt, as füll he bald up'n Böhn —
un doch, wat gröön dor up dat Dack so schöön?
Semper vivum!


Een starke Wöttel versorgt mennig Rosetten ok up kargen Grund

Grootmudder Krohn, de binnen de Hann' meist foolt,
is — seggt se — Pingsten söventig Johr al olt,
geiht noch jümmer in'n beiderwandschen Rock,
treckt avends up de ole Löden-Klock,
bött noch mit Torf den Kaffee-Ketel heet,
spinnt noch ehr Wull un singt ehr olles Leed.
In ehren Goorn waßt noch Lavendelkruut,
un ut dat Immenschuur waßt vergnöögt herut:
Semper vivum!


De dicken Bläder köönt veel Wader bewohren, ok wenn mal dröge Tieden sünd

Grootvadder Krohn smöökt up de lange Piep,
pahlt witt Bohnen ut en hasseln Kiep,
glöövt noch an Vöröhm'n, Wünschelruut un Drööm,
drinkt Boddermelk un jeden Dag en Kööm,
hett noch nich eenmal up elektrisch fohrt,
höllt nix vun unse ganz niemoodsch Ort,
truut keen Afkaten un keen Doktor recht,
kann keen Latiensch un doch — mi is, he seggt:
Semper vivum!

De olle Tiet, wat is se dwatsch un stumm,
wi lacht uns schier bi ehr den Puckel krumm,
wenn kloke Lüüd vun ehr uns wat vertellt,
von Spökenkraam un Schedenröpers meldt,
vun snaaksches Volk un männich sünnern Klaas
günt achtern Busch, en olles Slag un Raß —
un doch, nu kümmt mi't männichmal al vör,
as stünnen se ok an unse Dönßendöör:
Semper vivum!


So'n Pott mit gode Eer is Luxus för de bescheidene Plant

Semper vivum!
Dat heet so veel as: jümmers leven.
Un dat is de latiensch Naam för de Hauswurz, de Dackwurz orrer, as uns Liane seggt, de Dackroos.

De Hauswurz weer för uns Vöröllern meist en hillig Plant.
Se glöven, de kunn Huus un Hoff vör Blitz un Wind schützen. Dorüm planten se Hauswurz gern up de Dächer vun ehre Hüüs, Schünen, Immenschauern... Dor kaamt de Namen her: Dachwurz, Donnerkraut, Donnerbart, Donnerlauch, Hauslaub, Hauslauch.

De Lüüd vun 't Land hebbt veel hollen vun disse Plant. Bi männich Krankheit — so hett man glöövt — kunn Semper vivum helpen.

So hebbt se de quetscht Bläder — orrer den Saft — nahmen gegen Warzen un Höhnerogen, Immenstich, Halsentzünden, to 'n Köhlen bi Fever.


To'n Anhören hier klicken:

Lesen deit Anke Nissen in holsteiner Platt.


26.10.2010


na baven