Dat Kruut för'n Saatmaand:
Sanddorn

vun Anke Nissen

Hippophae rhamnoides — Familie Elaeagnaceae (Ölbaumgewächse)

 

Anner Namen:

Gemeine Sanddorn, Dünendorn, Fasanenbeere, Haffdorn, Korallenstrauch, Rote Sandbeere, Schlehe, Seedorn

Sammelt warrt:
Frucht
Warrt bruukt:
gegen Verkühlen, gegen Fever.

Sanddornöl (Oleum Hippophaes)
För buten: gegen Huutkrankheiten, un Dörchliggen,
to'n Heilen vun Wunnen un Verbrennungen.
In de Kosmetik, in de Huutpleeg, in Salven, Cremes, Lotionen, Emulsionen.

So warrt't anwennt:

 

Bi Fever:

  • 1 Teelöpel Sanddornsaft 3 — 5 mal an'n Dag nehmen

Orrer:

  • 1 Deel Sanddornsaft un 1 Deel Zucker mischen
  • Dorvun 3 — 5 mal an'n Dag enen Teelöpel vun nehm


Wokeen kennt em nich, den Vitaminspender hier ut den Norden. Den dornig Struuch mit de geel-orangen Beeren?

Sanddorn bruukt Licht un Warmnis. Dat gifft männlich un weiblich Planten, de Blödenstoff warrt dörch den Wind överdragen.

De Sanddorn-Früchte hebbt veel Vitamine, teihn sünd bekannt. Se hebbt veel mehr as uns Swart Johannisbeer. Dorüm hett man ok Sanddorn zücht, kultiveert. Wichtig Sorten: Leikora, Hergo, rugana Dorana, Askola. Dorto is veel Magnesium, Kalium, Calcium in'n Sanddorn. Wegen disse un anner Inhaltstoffe kann Sanddorn

  • de Afwehrkräft vun'n Minschen stärken,
  • Infektionen hemmen
  • un den Kreislauf anregen.

Sanddorn smeckt goot in Melk, Quark, Joghurt, in Müsli, Brei, as Marmelaad orrer Saft.

En Tipp för Lüüd, de smöökt:

Disse Lüüd bruukt mehr Vitamin C as anner Lüüd. Dorüm sullen Smökers elkeen Dag 1 bit 2 Eetlöpel vull Sanddornsaft nehmen!

Marmelaad för den Appetit un för gode Verdauung

  • 200 g Hagebutten, ahn Kerne
  • 350 g Schlehen
  • in 300 ml Sanddornsaft quellen laten.
  • Allens in'n Waterbad kaken,
  • dörch en Sieb rögen.
  • Den Mus mit ca 1 kg Gelierzucker upkaken
  • ...un in sterile Glääs füllen.

Disse Marmelaad is besünners goot för Kinner to bruken.

 

Ik heff mien Frünnen mal Radels upgeven, se sullen Planten raden. Un eenmal hett dat heten:

  • "In de Früchten vun disse Plant hebbt veel Vitamin C,
  • se geevt enen leckern Saft.
  • Dat Plücken vun de Beeren is en beten swoor, denn de Plant hett Dornen.
  • Dat seggt ok al de Naam.
  • Un denn seggt de Naam ok, up wat för enen Bodden de Plant geern wasst."

Ik segg dat glieks, all miene Frünnen hebbt dat richtig wüßt, un vele hebbt mi wat över disse Plant vertellt.

Anne schreev: "Sanddoornsaft smeckt würklich goot!"

Ganz anners Trude:
"Lecker Saft, nee, dat stimmt nich, de stinkt grulich!
Aver Vitamin C, ja, dat is wohr. Wat sall ik aver mit Vitamin C, dat so stinken deit? Dat gifft noog anners hüütodaags, wi hebbt ja keen Noot an Vitamin C — un'n Matroos bün ik ok nich."
Mit den "Matrosen" wiest Trude up den Skorbut hen, de Krankheit, de dörch Vitaminmangel entsteiht.

Mien leev Mann mag ok kenen Sanddornsaft! Dorüm freu he sik över Trudes Utsaag. Un denn vertell he:
"As Schooljung müssen wi in'n Krieg up'n Priwall Sanddorn plücken. Dorto kregen wi extra Utwieskorten, denn de Priwall weer "Sperrgebiet", dor hett de Luftwaffe öövt un dor weern grote Hallen mit Flegers. Dat Sammeln hett uns keen Spaß maakt, — man up'n Priwall weer dat schöön."

Traude schreev:

"...hüüt weer ik bi mien Modder in Kropp to Besöök, un dor hebbt wi graad över Sanddorn snackt. Mien Cousin un sien Fru ut Stralsund sünd oftens up Hiddensee un hebbt dor fröher jümmers Sanddorn melkt, un denn hett dat ok schon mal en Proov geven."

Mit dat Melken meent se dat swore Plücken vun Sanddorn — un dor füll mi uns Fründ Hans-Georg Peters in, de hett elkeen Johr up den Priwall Sanddorn plückt, afstrubbelt — orrer, as Traude schrifft, "melkt".

Hans-Georg hett denn later ut den Saft Likör maakt. Den füll he in lütte, feine Buddels un verschenk de an siene Frünnen. Wi hebbt jümmers noch so'n lütt Buddel stahn, dorbi leevt Hans-Georg al lang nich mehr. Wat de Likör överhaupt noch to drinken is — ik weet dat nich recht.


Smeckt hett he uns nich — man so is dat kamen, dat en lütt Buddel mit Sanddorn-Likör to en Andenken an Hans-Georg worrn is.


24.9.2005


na baven