Dat Kruut för'n Christmaand:
Söötholt (Süßholz)

vun Anke Nissen

Glycyrrhiza glabra — Familie Papilionaceae (Schmetterlingsblütler)

 

 

Anner Namen:

Lakritze, Lakritzenwurzel, Leckerzweig, Süßwurz, Süßholzwurzel.
Söötholtsaft
De dröögt Saft = Bärendreck

Sammelt warrt:
Wörtel (Radix liquiritiae)
Warrt bruukt:

linnert den Hoosten, lööst Sliem, dorüm oftins in Hoostentee.

So warrt't anwennt:

  • 1 knappen Teelöpel Söötholt-Wörtel
  • mit 1 Tass kaken Water övergeten,
  • 15 - 20 Minuten trecken laten,
  • afseihen.
  • 3 bet 5 x an'n Dag 1 Tass vun dissen Tee drinken

Nich mehr as 15 g Söötholtwörtel an enen Dag innehmen!


Glycerrhiza Glabra weer al in'n Altertum bekannt. Bruukt wöör't al jümmers gegen Hoosten, Heiserkeit, Asthma, Besweer in de Bost.

Sien Naam kümmt ut dat Griechische:

  • glykys = sööt
  • rhiza = Wörtel
  • glabra = klebrig

Leonhart Fuchs schrifft in sien Kreutterbook vun 1543:

"Sueßholtz würt von den Griechischen Glyceryrzhia /
von den Lateinischen Dulcis radux /
in ApoteckenLiquiritia geheyssen.
Seinen namen aber hat es vn dem sussen safft /
Der in der wurtzel begriffen ist."

Ok schrifft he:

"Die wurtzel ist lang /
inwendig geel als Buchsbaume holtz /
oder Entian wurtzel /
etwas herb / doch sueß /
aus welcher zwingt man einen dicken safft."

Un later schrifft he:

"Sueßholtz ist der menschlichen natur angenehm.
Der safft von Sueßholtz /
So man denselbigen in den Mund nimpt /
Und laßt ihn selber zerschmelzen und im hals hinab schleichen / Miltert un lindert die rauhe kelen" (mildert und lindert die raue Kehle).

In olle Kloostergoorn-Böker is nich veel över Söötholt to finnen. Eerst dörch Constantinus Africanus — de Weten över't Heilen mit Krüder ut dat Arabisch överstt hett — is Söötholt hier mehr bekannt worrn.

Hildegard vun Bingen meent in ehre "Physica", dat Söötholt goot för de Psyche is, se seggt, Söötholt stimmt den Minschen mild un helpt gegen Tobsucht.

Söötholt kennt wi all, denn wi kennt all Lakritz.
Söötholt sülm is en geel Holt, un as Kinner hebbt wi dor männichmal up rümkaut.

In Drogerien hebbt wi dat so nöömte "echte" Lakritz verköfft. Dat weern duumdicke Stangen, hart as Steen. Smeckt hett dat scharp, dump, meist en beten bitter.

Ut de Wörtel vun't Söötholt warrt de Söötholtsaft (Succus Liquiritiae) wunnen, un dor warrt "uns" Lakritz ut herstellt.

Vele Lüüd meent, dat Söötholt helpen kann bi Magen-Besweer, ik höör ok to disse Lüüd.

In't Reformhuus un in de Aptheek kann een Söötholtsaft, Söötholt-Sirup un ok Söötholtwörtel-Extrakt köpen.

Söötholt-Wörtel dörv nich nahmen warrn, wenn een Besweer mit de Leber hett, bi Diabetes, hohen Blootdruck, Kaliummangel un ünner de Swangerschap un de Tiet to'n Stillen.

Rezepte

Gegen Magengewüür

  • 1 g Söötholtsaft in 100 ml hitt Water uplösen,
  • 2 bet 3 x an'n Dag innehmen.

Tee
...de würklich goot smeckt un de en beten gegen Entzündungen helpen kann.

  • 30 g Söötholtwörtel
  • 40 g Kamillenblöden
  • 10 g Pfefferminzbläder
  • 10 g Tausendgüldenkruut
  • 10g Melissenbläder

So warrt't anwendt:

  • 1 groten Teelöpel vull vun disse Mischung
  • mit kaken Water övergeten
  • 5 Minuten kaken laten,
  • afseihen.
  • Jümmers na't Eten en Tass vun dissen Tee drinken.

Tee
...reizlindernd, lööst Sliem un Krampf.

  • 50 g Eibischwörtel
  • 20 g Söötholtwörtel
  • 20 g Königskerzen-Blöden (verbasci flores)
  • 10 g Anisfrüchte

So warrt't anwendt:

  • ½ Teelöpel vun disse Mischung
  • in enen Mörser tweidrücken,
  • mit 1 Tass hitt Water övergeten,
  • 5 bet 10 Minuten todeckt trecken laten,
  • afseihen.
  • Bet 5 x an'n Dag ¼ bet ½ Tass vun dissen Tee drinken

Ik eet geern Lakritz. För mi dörv de ok en beten scharp sien.
Man, an'n letzten Wiehnachten, dor hett mien Patendeern Ulrike mi "Lakritz-Likör" schenkt. Hett se sülven bruut! Extra för mi! Se hett den düüster-griesen Drunk in ene feine lütte Buddel füllt, en smuck Etikett schreven un mi ünner'n Dannenboom stellt. Ik weer richtig en beten anröögt un heff mi dull freut, blots drinken —— drinken mag ik em nich. Nee, Lakritzlikör is nix för mi.


Bild Söötholt: Erin Silversmith/Wikimedia Commons
Bild Rohlakritz: Danny Steven S./Wikimedia Commons
27.11.2005


na baven