De Stendelwurz

vun Antje Heßler


De Biller köönt Se per Klick vergröttern! Torüch kaamt Se denn mit'n Zurück-Knoop vun den Browser.

To'n Anhören hier klicken:
Lesen deit Antje Heßler in Holsteener Platt.

De Stendelwurz tellt to de heimischen Orchideen. Düsse Oort is bi uns in de Natuur an meisten antodrapen. Aver de Levensruum warrt in eenige Gegenden slechter un de Bestand nimmt af. Dorüm is se vun den "Arbeitskreis Heimische Orchideen" as Orchidee vun't Johr 2006 utsöcht woorn.


Hu! De Blööt mit de gelen Pollinien süht jichenswie bissig ut

Se wasst meisttiets in'n Halvschatten an de Kant vun en Woold. Ut de Eer drifft se am Enn vun den Maimaand un warrt twischen 20 un 100 Zentimeter groot. Se is en taag un krutig Plant. De breden Stengelbläder sitt neern an den Stengel. Vun Juli bit August wiest se ehr wittrosa bit gröönlich Blöden. De enkelt Blööt ist twors bannig lütt, hett avers dat typisch Utsehn vun en Orchideenblööt.


Twee Wöpsen (eerst mal finnen!) sünd an de blöhen Plant togang

Blöden

Dormit ehr Blöden bestöövt warrt, geiht de Orchidee ganz vigeliensch vör. Se lockt Insekten mit ehr smucken Blöden an. Meistiets sünd dat Wöpsen. De kruupt in de Blööt, üm sik den Nektar to halen. Dorbi kleevt de Orchidee de Wöps ehr Pollinien an den Kopp. Pollinien sünd bündelt Pollen.


Blööt mit Pollinien an'n Stengel

Oftins is de Wöps so mit Pollinien bekleevt, dat se kuum noch kieken kann. Na den Besöök flüggt de Wöps mit geel smückten Kopp in de neegst Blööt. Dor verleert se en Deel vun de Pollinien (uff!, seggt de Wöps verlichtert) un bestöövt so de neegst Blööt. De Orchidee hett so enen Gegendeenst vun de Wöps kregen.

Na dat Bestöven sett se Kapseln mit Samen an. Wenn de in August/September riep sünd, maakt de Orchidee de Kapseln up un de fien Samen warrt vun den Wind wiet utstreut.


Stendelwurz: linkerhand de Stengel mit Stengelbläder, dorblangen de Blödenstand un Samenkapseln,
rechterhand vergröttert en Blööt un dree Samenkapseln. Klick up to'n Vergröttern!

Stendelwurz in mien Goorn


Junge Plant

Up düsse Oort mütt wull ok al vör tominnst twintig Johrn Orchideensamen vun den Stendelwurz in mien Goorn weiht sien. As ik bi mi de eerst Orchidee wies wöör, heff ik mi bannig freut. Se stünn in unsen Rasen. Dormit se nich afmeiht wöör, heff ik ründ üm de Orchidee dat Gras mit de Scheer afsneden. Den Naam vun de Orchidee wüssen wi dormals noch nich.


Stengelbläder un Frücht

Blödenstand

Jedes Johr keek ik wedder na de Orchideen ut. Nu is wedder de Tiet, dat se ehr Blöden upmaakt. Dütmal sünd ganz besünners grote Planten dorbi. En Orchidee is wull söventig Zentimeter hoch. De Farv vun de Blöden geiht vun wittrosa bit gröön. De Wöpsen liggt al in de Moornstünn up de Luur. De Ruuch un ok de Farv lockt se wull an. Stücke fief Wöpsen fleegt mitünner to glieke Tiet üm en Orchidee.


Wöpsenbesöök

So veel Pollen vör'n Kopp!
Heet de Kopp dorwegen ok "Poller"?

Ümmer wedder heff ik mienen Spaß, wenn se in en Blööt kruupt un mit den vun Pollinien dicht backten Kopp wedder rut kaamt.

Vör en poor Daag harr ik en afbraken Orchidee in en Glas mit Water up mienen Disch stellt. Ok dor keem glieks en Wöps anflagen. Se leet mi niep un nau tokieken, woans se in en Blööt krööp. En ganzen Stoot kunn ik blots ehr'n Achterliev sehn. Mit enen vun Pollinien ganz geelen Kopp keem se wedder to'n Vörschien. So flöög se na de neegst Blööt.

Dörch düsse heimische Orchidee wöör mien Vörleev för Orchideen waak. Aver dormals weern de tüchten Orchideen noch to düür. Un se bruken ok noch besünnere Pleeg. Eerst in de letzten Johrn staht bi mi Orchideen in't Stuvenfinster.

Dörch düsse Planten keem ik mit en Orchideentüchter tohoop. As ik em vun mien heimische Orchidee in unsen Goorn vertell, wull he geern en Foto vun de Plant. Ik wüss den genauen Naam ümmer noch nich. He hett mi denn upkläärt. Siet de Tiet weet ik ok den Naam vun de heimische Orchidee in mien Goorn.

Dat is en Breitblättrige Stendelwurz, de mi ümmer wedder Freud maakt.


All Biller: © Antje Heßler
30.8.2009


na baven