De Sünnschienkieker in'n Hornung:

Dat dicke Enn kümmt noch!

Na, wo warrt dat in düssen Februor? Warrt't kolt?

Freuher, as de ollen Römer noch to mellen harrn, dor güng dat Johr in Mart los. De Februor was de letzt Maand in Johr, dorum kreeg he ümmer bloots de Restdaag vun dat Johr.
"Hornunc" heet he freuher un dat meent "De to kort kümmt". Ja un denn hefft se em an Enn mitünner'n Daag anhungen, nich? Bi Papst Gregor hett dann later allens sien Orrnung kregen. Hebbt sik fein utdacht, de Astronoomen! Un weer jo ok richtig. Nu fangt dat Johr al lang mit'n Januor an, un keeneen weet mehr wat af von "Hornunc", ok wenn he noch ümmer een korten Maand is.

De Meteorologen, de Wedderpoggen, meent, de Februor fangt mit milden Wedder an. Na jo, schallt se Recht hebben. Aver de Sünn dröff op keenen Fall schienen, wieldat de Buur seggt, wenn de Boor to Lichtmeß (2. Februor) sien Schatten süht, dennso verkruupt he sik nochmaal soss Weken. Ne, dat schall he nich, wi wullt nich mehr so'n langen Ieswinter hebben, dorvon hefft wie noog.
De Sünn schient nu an Dag woll al ne Stünn mehr as to Wiehnachten. So üm sössten rüm fangt dat aver woll doch noch an, düchtig to snien. Un Mitte Februor, dor kunn dat so för tein Daag noch maal so richtig ieskolt warrn.
Trecken Se sik man wat Warms an uns stellt se den Rum noch nich so wiet achtern in Schapp.
Wenn denn de Küll aver vorbi is, denn- - - un denn- - - kümmt so peu á peu dat Fröjohr.
Hurra! Ik meen, dat is denn maal wedder to Enn mit Ies un Snee. Dat kunn denn nich mehr so veel warrn.

Snee is witt un witt is ne feine Farv, ok oder besünners för'n Winter.
De Strahlen von't Sünnlicht, de vun een Saak torüchgeven (reflekteert) warrn, bestimmen ehr Farv. Snee reflekteert binah all Farven vun dat Regenbagen-Spektrum, dorüm is he ok witt.

Woso is dat denn so?

Düsse ünnerscheedlich Aarten vun Strahlung kaamt vun de Sünn - in ünnerscheedlich Starkde. För't Oog sichtbor is bloots de lütte witte Beriek dorut (Willnläng üm un bi 0,0000001 m, d.h. 100 Milliardstel m). Rechts is düsse lütte Beriek "vergröttert" dorstellt.

Dat sichtbore Licht. Dat geiht vun Rood na Vigelett. Doröver kümmt denn dat Ultra-Vigelett (Latiensch: "Güntsieds vun Vigelett"), vun dat een den legen Sünnenbrand kriggt. Nerrn ünner dat sichtbore Licht is de Infrarood-Strahlung, de sik bloots warm anföhlt. De is ungefährlich.

Dat schöne Licht, dat dat minschliche Oog in bunte Farven terleggt, is för de Natuur also ok bloots een elektromagneetsche Well. De Piel düüdt de anstiegen Frequenz an.

Alle Farven tosamen seht för't minschliche Oog witt ut! Dorüm süht ok de Sünn witt ut, wenn se hooch an'n Heben steiht. (Woso se nerrn rood warrt, heff ik letzten Oktober verklaart). Un wieldat de Snee neegto allens Licht reflekteert, süht he ok witt ut!

De Snee schütt de Planten, de Natuur, de noch slöppt. He smitt dat Sünnlicht mit ehr Farv- un Strahlenspektrum, mit veel Warms, aver ok mit Infrarot- un Ultraviolettstrahlen, de een gaar nich sehn kann, wedder torüch von'ne Eer in de von de Sünn dörchstrahlte Luft. Anners köönt de Planten bi de Warmnis meenen, dat is al Fröjohr, un denn verfreern se nachtens.
So sünd de Bööm un Blomen in Februor, wenn de Sünn op'n Snee schient, goot schütt. Se dröfft ja noch nich gröön warrn. Nachtens warrt dat to un to kolt.

De Torüchstrahl-Kraft (Albedo) vun ünnerscheedlich Överflachen. Klickt Se op to'n Vergröttern! Torüch kaamt Se denn mit'n Zurück-Knoop op de Symboolliest.

Düüster Woold op hellen Snee - dor kann een de "Albedo" binah mit Hannen griepen, nich? Klaar, dat de Woold warmer warrt!

De Torüchstrahl-Kraft von een Saak warrt vun de Wetenschaplers "Albedo" nöömt. De frischfoolen Snee strahlt 85-90 Perzent von dat Sünnlicht wedder torüch! He hett also een hoge Albedo. Altosaam smitt de ganze Eer bi 31% Strahlung torüch.

De Woold süht in de helle Sünn dorgegen heel swatt ut. De nimmt binah all de veelen Strahlen op. Dor warrt dat denn ok richtig scheun warm an'n Holt. To'n Glück riekt de Sünn in so'n Woold nich so richtig rünner na'n Bodden. Sünst weer dat velicht to veel.

De witte Sand an'ne Küst reflekteert man ok bloots bi 35 Perzent. Dat heff ik nich dacht! De blend't doch ok so as Snee.

Dat kann een sik licht vörstelln, dat de Albedo ok wichtig dorför is, dat dat op de Eer nich to hitt warrt, nich? De Woolden hebbt twoors en ringe Albedo, avers se benütt de Strahlung dorto, den Kahlenstoff ut de Luft to fischen un Suurstoff natoschuven; un dormit daat se dat Klima good. Avers wenn de Snee un dat Ies ganz verswinnt un de Eer mit swatten Asphalt toplastert weer, oha, dat güng leeg ut!

So funscheneert dat!

Düssen Snee-Trick von'ne Natuur hebben sik nu de Aaftbuern tonütt makt. Se strieken den Stamm von ehr Aaftbööm mit sneewitte Farv an, dormit he nich so warm warrt in de Middagssünn un womeuglich al de Levenssaft in den Boom opstiegt. Dat dröff noch nich passeern.
Ja, de Snee is ne gode Saak, aver an besten, as he graad fullen weer. Is he eerst öller, denn so lücht he nich mehr so goot torüch. Schall he jo ok nich, wenn dat Freuhjohr kümmt. Denn dauht he von de Sünn.
Probeern Se dat maal sülven ut. Feuhlen Se in de Sünn 'nen witten Boomstamm an, velicht von 'ne Bark (Birke) un denn ok een swatten Boom, de enerwegens steiht. Na, marken Se, wo ünnerscheedlich warm de sünd ? Oder verseuken se dat mit'n witten un 'nen swatten Pullover. Wat hollt Se beter warm?

Meent doch gistern graad uns Opa Harms to mi: "Jo, nu weet ik ok, woto dat goot is, dat ik witte Hoor heff. De hollen mien' Kopp in'n Sommer scheun köhl, nich? Sünst geiht de ganze Grütt bi mi heidi!"
Jo, da hett he recht, Snee is wat Scheunes, besünners för de Göörn, mit Sledenfohrn un so, aver is dat för de Autofohrers un de oolen Lüüt ok so goot?
Opa grient mi an un saustert: "De Winter is bloots wat för Kinner un rieke Lüüt. De eenen speelt in Snee, de annern hefft noog Geld för ehre Heizung. De kost' jo bald mien halve Rente!"
He gnurrt un plinkert dorbi mit de Oogen.

Un wenn dat in Winter Krieg geven deiht? Wat is denn? Mööt wi denn wedder freren?
Ne, wi wüllt keen Krieg. Dor möten so veel unschüllige Minschen starven!
Dat geiht doch bloots üm Macht un Ööl, dat wüllt wi schon goor nich. Schallt se doch alleen strieden! Wi wüllt bloots tofreden leven. Un wenn dat Krieg gifft, denn dröff eegenlich keeneen hengahn. Alleen köönt se nix maken. Gaar nix!

Jo, een kann de Woot kregen!
Aver bi all dat Gesabbel vergeet ik, wat ik seggen wull:
De Sommer is doch beter. Dor kann een sachs in Freden in Goorn sitten, de Bööm sünd greun, de Blomen blöhn un de Vagels singen. Ach jo, weer dat man eerst so wiet.

Dat meent Ehr Sünnschienkieker.