De Grüvler. Figur vun J.FriedeDe Wunsch na Freden

vun Heinz Rehn


Höört und seht wi, wat so in de Welt passeert, denn ward uns männichmol bang um dat Hart un de Wunsch na Freden nimmt wedder mehr Platz in uns Denken in. Doch wen schüllt wi vertelln, dat wi dat Morden, den Krieg nich wüllt? De Snutensnacker etwa, de as Lobbyisten de Politik stüert un ümmer dat grote Wort snackt, oder de Militärs, de sik wichtig hebbt un vun Orden dröömt?
Un wo süht dat ut, köönt wi den leven Gott um Freden un een beten mehr Menschlichkeit beden? He is doch de Herr över Leben un Dood un hett de Menschen de Eer anvertruut. Ja, wiß, dat hett he! Aver he hett ok seggt, dat de Menschen sien Gebote achten schüllt. Un he hett se een Geweten geben, dat süm Doon un Laten de Grenzen wiest. Wat aver schall he maken, wenn de Menschen dat nich begriepen wüllt?

Wer aver maakt nu de Kriege? Hett uns Herr in dit Rebeet ok sien Hand in't Speel? Is dat sien Will, dat Kinner to'n Krüppel schoten ward? Is dat sien Will, dat Bomben un Granaten ganze Landstriche in Trümmer leggt? Is dat sien Will, dat arme un ärmste Menschen ümmer wedder vun Panzer un Kanon'n as de Hasen för sik her jaagt ward? Un opletzt, is dat sien Will, dat irgenwo in uns Welt Menschen sitten doot, de sik an de Kriege een golden Nääs verdeent? Dat kann doch wohl nich. Dat worr doch jede Religion de Grundsteen nehm'n.

"Hett ümmer Kriege geben, so sünd de Menschen nu mol", seggt vele Lüüd.
Kiekt wi aver still torügg, denn sünd alle Kriege sinnlos ween un hebbt för den lütten Mann — egaal ob he siegt oder verlor'n hett — blots Leed un Elend broocht. Dat aver ward von keen Kanzel vertellt. Un dat all de Traan böös bitter smeckt, de in Krieg um den Söhn, den Mann oder den Vadder weent ward, dat steiht in keen Gesangbook. Dorbi is dat egaal, ob de Mudder russisch, düütsch, englisch oder arabisch snackt.

Mien Unkel ist in den letzten Krieg in Rußland bleben. He is in en lütte windscheve Kaat geborn, arm opwussen un to'n Knecht ertrocken worrn. As Knecht hett he denn ok vun Kind af an bi den Buern op Feld stohn — vun morgens fröh bit obends laat. As he Suldaat worr, harr he een goden Antog, de all en beten blank bügelt weer, twee, dree Hemm to'n Wesseln, beten Ünnertüüg un en lütt beten Krimskram ohn en Wert. Dat alls kunn he bequem in een lütten Pappkarton packen. In Rußland hett em denn een Granatsplitter tweifetzt un he is utblööt as en afstoken Swien. Opa un Oma kregen dorna een Breef, dat he den Heldentod für Führer, Volk und Vaterland storben is. So hett dat denn ok in de Zeitung stohn.
Liekers: För den Führer...?

För dat Volk? Dat Volk, dat na den Krieg meetsto verhungert is, in Lumpen gung un "nie wedder Krieg" schreeg. Un för dat Vadderland? Oogenblick, dor mutt ik erstmol nadenken, wat sien Vadderland wohl ween is?

Nu, as ik so sitt und grüvel, melld sik Fiete, dat tweete Ik in mi, to Wort, de männichmol seggt, wat mi op de Tung fastkleevt. He fraagt: "Villicht weer je de Pappkarton mit de Plünn sien Vadderland, oder villicht dat Leben as Knecht? Wat anners hett he doch nich hatt — keen Huus, keen Geld, keen Land."
Ik weet nich, mit eenmol ward mi vör mien eegen Gedanken bang. Dörrf ik as brave Börger sowat denken? Is dat nich Verrat vun de hillgen Werte, de jede Nation as en Fahn vör sik herdriggt? Ik denkt, dat deit keen ordigen Mensch.

"So, dat denkst du", höhnt Fiete in mi. "Alle Menschen denkt, dat se denkt, un wenn se blots dat denkt, wat se alle Dag op frisch intrichtert ward." —
"Aver, wenn veele dusend Menschen dat Glieke denkt, denn kann dat doch nich verkehrt ween!" sett ik mi towehr. "Wo blifft dor dat gesunde Volksempfinden, as man so seggt."
"So", seggt Fiete, "nu snack di doch nich sülbst wat vör. De Mensch leevt nu mal an leevsten mit Menschen tohoop, de so denkt as he. "Hurra!" in de grote Masse to schriegen, dat is de lichteste Aart un Wies, sik dörch dat Leben to manövern."

Mit eenmol ward mi öbel. Ik mutt an de frische Luft, um wedder en klaar'n Kopp to kriegen. De Fragen riet mi in De Grüvler. Figur vun J.FriedeStücke. Ik stoh vör een Muer, över de ik nich henwegkieken kann. Bün ik nu unkloog, bün ik een Narr? Un dat blots, wat ik den Menschen achten do, vör de Menschen, de marschiert, bang bün, un mi männichmol schaam, dat ik en Mensch bün.



na baven