De UNO-BuuEen Deern von Köhlen un de NDR-Filmcrew in New York

vun Jennifer Mathilde Borchers


Ik droop de Filmcrew

Jennifer Mathilde BorchersDatt weer Middeweken, de 19. September 2007, in New York. Ik harr een Veraffredung met Elin un eehr 5-Mann-Crew von'n NDR-Fernsehn. Wie wullen uns in datt Hauptgebäude von de Vereinten Nationen droopen. Ik arbeit jo seit 18 Johr bie de UNO. Ik weer nervös wie sonst watt. Fredag harr ik sogar Swindelanfälle un heff de UNO-Krankensüster upsoogt. Se höör mie an un seggt blots een Wort: "Upregung." Obwohl ik all over 40 Johr in New York leevt heff, bünn ik in'n Hart doch jümmer noch de lütte Buerndeern von Köhlen in Nedersassen. Un nu droop ik mie meet een Fernsehcrew von NDR und de wött mie Frogen stelln un filmen un denn schall datt in Düütschland an't Fernsehen wiest weern und mien Verwandten un Bekannten in Köhlen köönt datt seen. Drööm ik? Bild ik mie watt in? Heff ik groote Rosinen in'n Kopp? Oder is datt wirklich woohr?

Ik loop door datt groote UNO-Gebäude, un door koomt Elin un eere Crew mie all in de Mööt. Ik harr Elin in'n Mai all kinnenleert. We lacht uns an un umarmt uns. Un de Swatte met jem, Minsch, watt hett he föör helle, fröhliche Oogen! Datt mutt wohl Yared ween. Elin harr mie seggt, datt he von Ethiopien kummt. Watt föör'n flotten Typ! He hoolt mie gliecks de Hand hin un ik griep se und wie schüttelt und lacht uns De UN-Sekerheitsraatan. He schall mie de Froogen stelln. Datt kann viellich jo doch noch Spooß mooken!

De Crew hett Erlaubnis kreegen, in datt UNO-Gebäude to filmen. Watt een Ehre! Datt passeert man selten. Datt Department föör Public Information hett Romaine, een junge Doom von de Philippinen, beopdroocht, met uns rumtaugohn, uptaupassen, datt de Crew nich irgendwo hingeiht, wo se nich hinschull, und gau door hinkommt, wo see drooft. Romaine is nett un is een groote Help.

In de General Assembly

Taueerst goht wie no booben in de Gallerie von de groote General-Assembly-Hall. De Crew baut de Kameras up. De beiden Tonmännner baut de Mikrofone up. Elin sett sick Kopphörer up, dormett sie alles höörn kann. Se nimmt een Kasten in de Hann'n, wo se sehn kann, watt beide Kameras filmen daut. Mie warrt De PlenarsaalBescheed seggt, wo ik stohn schall — so datt de groote Halle achter mie is.

Yared steiht blangen mie un seggt: "Gornich in de Kamera kiecken, blots mie ankiecken," un he lacht mie so fründlich an. Un denn krich he den Wink antaufangen. De Kameras loopt. De Mikrofone sünd an. He seggt, "Wie sünd hier in een groote Halle in de Vereinten Nationen mett Mathilde Borchers von Köhlen in Nedersassen. In disse Halle weert velle Sprooken snackt, Sprooken von de ganze Welt, over een Sprook is hier wohl noch nie snackt woorn — Plattdüütsch. Nu snackt wie hier Plattdüütsch vondoog — met Mathilde. Du, Mathilde, in watt för een Halle sünd wie hier denn eegentlich?"

Jo, un denn heff ik Yared vertellt, watt datt mett disse Halle up sick hett. Yared snackt so een gaut Plattdüütsch, un he höör mie so upmerksoom tau, datt ik mie gornich um de Kameras kümmert heff. Ik heff jüss snackt, wie mie de Mund wussen is. Ik heff mie gor keene Sorgen mookt, wie ik utseen dee up den Film. De Crew, dach ik, sünd jo alles profeschionelle Tekniker. De woot an End een gauet Produkt hebben. De waart viellich 30 Minuten filmen un just 3 Minuten ruutsooken, de am besten sünd. Ik vertru jem, datt Beste ruuttosooken. Ik mook mie gorkeen Sorgen. Ik wüll Spooß hebben.

Un so heff ik denn ganz lustig Yareds Froogen beantwortet. Ik heff vertellt von den 192 Metgleeder von de UNO, de sick hier droopen daut; datt ik, tosoom met annere UNO-Arbeiter, hier eenmol in't Johr unseren grooten Chef, den Secretary-General, anhöören dau; un datt datt nächste Week hier ganz hüllt wUN World of Nationsard, wenn de generalen Debatten stattfindt un all de Presidenten un Staatsoberhäupter hier snacken warrt.

In datt "stake-out"

Elin geev datt Signal, datt wie fertig weern an dissen Platz. De nächste Platz weer datt "stake-out" in datt Sekretariats-Gebäude, wo fooken de Secretary-General von de Presse befroogt warrt. Yared stellt mie ganz fabelhafte Froogen. He seegt: "Wie sünd hier nu in datt berühmte stake-out, wo all veele ganz wichtige Lüüd met de Presse snackt hebbt. Büss Du ok all mool hier interviewed worrn?" Door muss ik doch ganz luud lachen. "Ik bünn blots een lütte Angestellte hier up de UNO...." Yared segg: "Ja, over nu warrs Du doch hier interviewed...." Door muss ik noch mool woller luud lachen. As wie in't stake-out fertig weern, güng datt hin no den Besookeringang, wo de Büller an de Wand hangt von de süüs Secretary-Generals. Yared un ik müssen door langsgoon, ganz entspannt, und een beeten sabbeln.

De Weltkugel vör de UNO

Datt Gewehr met een Knutten

Peng!De letzte Platz weer buuten up den grooten UNO-Platz, wo de riesige Pistole steiht, de een Knutten in'n Gang hett. Alle Besooker möcht door gern Biller mooken. Wie harrn veel Glück meet datt Weer — de Sünn schien, de Himmel weer blau, un man brukt nich mool een Jack to dreegen. De Crew baut alles woller up. De Mikrofone sünd anstellt. De Kameras loopt. Yared stellt mie Froogen. Ik antwoort eem. Un denn passiert datt Schreckliche: Ik kann datt plattdüütsche Wort nich finnen föör datt lütte runde Ding, datt ut datt Geweehr schooten warrt. Ik fang an to stoddern un kieck Yared flehend an. He givvt mie datt fehlende Wort "Kugel" un wie mookt wieder, als ob datt ganz normol weer, un ik vertru em noch mehr.

Korte Pause

Vör de UNO: "Sweerter to Ploogscharen"Nu is datt ook Tied toon Middacheeten un ik krieg een Pause. Ik segg Tschüss un trenn mie von de Crew — bitt se mie woller bruken daut. Denn Nümmerdag bünn ik in mien Büro un arbeit. Klock fief goh ik no Huus, bloß 9 Strooten no de 35ste Stroot. Over mie deiht datt rechte Been weeh, un ik humpel deen ganzen Weg. Ik kunn met datt rechte Been nich mol deen Kanntsteen hoch stiegen. Obends von 7 bit 9 mütt ik een Gruppe leiten in mien Wohnung un mien Been deiht verdammt weeh bie't Upstoon un Hinsetten. Een jungen Mann in de Gruppe, Michael, nimmt mie alles aff, dormet ik sitten blieven kann. He mookt de Döör open, wenn jemand kümmt, und holt Wooter und Tassen ut de Köök. Watt is loos mett disse Pien? Is datt ook woohl von all de Upregung een inneren Widerstand gegen datt "berüühmt" weern un een unbewussten Schiss vöör Verännerungen? Datt glööv ik schon.

Filmen in mien Büro

Den nächsten Morgen deiht mien Been jümmer noch verdammt weeh. Ik roop mien Heilpraktiker an, heff Glück un krieg een Veraffredung föör Klock 6 obens. No'n warmed Bad un een schön Fröstück schaff ik datt, in't Büro to humpeln. Kort no mie kummt de Crew an. Wie hebbt een Veraffredung dissen Morgen in mien Büro to filmen. Ik wüll jem met mien Chef un miene Mitarbeiter bekanntmooken, over eers koomt de Arbeit un denn datt Snacken. Wie goht in uns Konferenzzimmer und mookt de Döör dich. Yared und ik mööt uns bie't Finster upstöllen, door, wo ik an 9/11 datt groote brinnende Lock seehn heff in Tower 1, un wo ik seehn heff, wie de tweete Fleger von Westen in den Chagall-Fenster in de UNOTower 2 rinsuust is un wo de Flammen uut beide Sieden von't Gebäude ruutplatzt sünd. Domols stünn de UNO up de Liss von de Terroristen un ik harr koort deen Gedanken, wie datt wohl weer, wenn so een Fleger ook in de UNO fleegen de...

Beeten snacken

As wie met datt Filmen biet Finster fertig weern, heff ik de Crew met miene Mitarbeiter und mien Chef bekanntmookt. Benedicta, de kummt von Ghana, un Imran, de kummt von Südafrica, un Ben, de kummt von de Philippinen, un mien Chef, de kummt von Guyana. Benedicta hett jem gliecks Witze vertöllt von George Bush un alle hebbt lacht un sick gaut verstoon. Elin harr mien Chef all in Mai kinnenlernt un se hett em noch mol woller dankt, datt he mie Verlööv geven hett, bie datt Filmen mettomooken. Mien Chef is de Auditor-General von Guyana weest und kinnt sick gaut uut met de Media. He seggt, datt hett em freiht, datt siene Assistentin von een Filmcrew von eehr düütschet Heematland filmt warrt.

Fertig bie de UNO

UNODatt Filmen up de UNO weer nu fertig. Ik schüll mie over noch paraat hooln, se wülln mie noch woller bruken, in Central Park un vöör de Metropolitan Oper — wenn ik Lüss harr. Natürlich harr ik Lüss. So eene Gelegenheit kümmt bloots eenmol in't Leben. Over eers wüll ik mol met de U-Bohn no Jackson Heights, wo Jose twee-un-half Stunnen an mien Körper arbeit hett. Na ja, he mag oog gern snacken un ik leer jümmer watt Nieges, wenn ik em seeh. As he met mie fertig weer, güng mie datt veel beeter, un ik künn ook met datt rechte Been de Tripp hoch. Von't Filmen harr ik nu over een beeten Pause.

Wie weer datt eegentlich anfungen?

Datt is een lange Geschich. Voor twee Johr weer ik in een annert Büro in de UNO. Mien Chef weer een Amerikooner met een langen Nom, over he weer bekannt ganz eenfach as "Fritz Reuter". Een Dach seggt ik em, datt ik Plattdüütsch snack, un he seggt mie, datt datt een plattdüütschen Dichter geven hett, de heet Fritz Reuter. So, ik heff googled no "Fritz Reuter" un ook no plattdüütsche Dichter. Un door fünn'n ik ganz famoose Websieden: www.numanto.de, met moderne plattdüütsche Dichter un jehr Gedichte, un www.plattpartu.de, een Süster-Websied met plattdüütsche Geschichten. Ik weer fasciniert. Över all de Johre, de ik all in New York bünn, heff ik doch jümmer mien plattdüütsche Sprook üüvt un heff de nich vergeeten.Plattpartu

Ik wüll jo gern bie die Websieden metmooken. Schrieven ist jo all mien Paschoon ween, as ik noch in de Köhlener Grundschool gohn bünn. In Inglish heff ik een Book schreeven und ook eenige Artikel, de druckt woorn sünd. Nu schriev ik watt up Plattdüütsch un schick datt aff met e-mail to Marlou, de Webmeester von de Sieden. Bald krieg ik een Antword von eer un de Bootschaft, dat een von mien Geschichten is uplood woorn up disse Websied, und twee Gedichte sünd up disse Sied. Ik freih mie gewaltig, mook Kopien un schick de an alle Lüüd, de ik kinnen do.

In't Föhrjohr von 2007 kriech ik een e-mail un denn een Anroop von Elin von'n NDR-Fernsehen, datt se mie kinnenleern mooch. Se keem no New York in Mai un we hebbt tosoom Meddach eeten in datt UNO-Restaurant, wo de Delegeerten eet. De ganze Tied snackt wie Plattdüütsch. Ik heff vörheer noch nie met jemand in de UNO Plattdüütsch snackt. Datt deiht mien Seel overs gaut, de Sprook von mien Kindheit hier in de UNO to snacken! Elin vertöllt mie, datt de NDR een ganze Serie von plattdüütsche Programme mookt. Se gifft mie en DVD met een Programm, datt mit Plattdüütsche in Paraguay mook worn is, un een tweeted, datt weer in Namibia mookt. Se secht, datt se viellicht een Program met Plattdüütsche in New York mooken wullt un ob ik wohl Lüss harr, mettomooken. Jo kloor, datt much ik schoon.

Central Park

Filmen in'n Central Park

Central ParkFredag nümmerdach heff ik de Crew in Central Park droopen in de berühmten Strawberry Fields. Over door weern to veele Lüüd un tau veel snacken un wie hebbt alles Geroot hindroogen no een ruhigern Platz dich bie'n See, wo ganz groote Steenbrocken leegt. Alles ward woller upstoolt — Kameras un Mikrophone, und Yared un ik müssen uns voor den See stolln un no Norden kieken, dormet de Kameras uns un een poor von de grooten New Yorker Skyscrapers in Süden filmen köönt.

Twüschendöör mookt wie een koorte Pause. Blots Elin, Yared un ik snackt Plattdüütsch. De annern snackt Hochdüütsch. Up den Padd blangen us loopt een poor Lüüd vorbie. Manche blievvt stoohn. Sie verstooht Düütsch un wüllt weeten, watt hier denn filmt warrt. Manche bliefft stoohn un kieckt us bie't Filmen tau. Twüschen jem weern ook een Ehepoor met jehr lütte Dochter. De Familie koomt von Hannover un sünd in New York to Besook. Se kinnt YareSee in'n Central Parkd von een Programm, datt he in Hannover mook hett. Sie blievvt een beeten bie uns stoohn un snackt. Wie is de Welt doch lütt!

Denn filmt wie woller. Yared un ik mütt swiegend den Padd lang goohn, döör de Büsch, so ganz natürlich, as ob wie jüss een Spaziergang mookt. Komisch, den Mund to hollen fallt mie ganz swoor. Ik mach so geern mit dissen charmanten swatten Mann Plattdüütsch snacken! Wie mütt dreemol door döör loopen, un datt schall ganz natürlich uutseehn. As wie datt drütte Mol door döör gooht, seh ik twee lütte Dinger mit flinke Flünk döör die Büsche flitzen. Datt köönt doch nich miene Lieblingsvögel ween? Nee, de giff datt in New York doch nich.

De See in'n Park

Een lütten Vogel mit ganz flinke Flünk

KolibriNu stooht Yared un ik woller vöör den See un vöör de Büsche, de ganz veel geele Blomen hebbt. Yared froogt mie watt.... un ik seeh een von de lütten Dinger mit de flinken Flünk von een Bloom no de anner fleegen un Nektar soogen. Ik vergeet de Kameras und roop: "Yared! Kieck mol door — een Kolibri!" Yared vergitt ok de Kameras un bestaunt den hübschen lütten Vogel. He seggt: "Ik heff noch nie een Kolibri seehn!" Ik heff no nie een Kolibri in New York sehn. Ik dacht, de giff datt in de Grootstadt gornich. De Kolibri is een von mien Machttiere, de in miene Dröme met mie snackt. Door wüll ik demnächs hier woller hin un no jem kiecken.

Nich datt Auto wegnehm!!

Nu sünd wie met Filmen in'n Park fertig un slept alles Geroot, alle Jacken un Wooterbuddels — datt is nämlich woller herrlich warm — uuten Park ruut un no de Stroot hin, Central Park West, wo de Crew eehrn Mietwogen parkt hett. Erik komplimentiert mie — datt ik so natürlich bünn vör de Kamera, un datt ik ganz fienn mien Geföhle door mit rinbringen dau. Oh, datt freiht mie. Ik föhl mi noch fien und sitt stolt up opp datt hooge Peerd, do kummt datt Maleur: "SOhauaha...e nehmt unse Auto weg!!" Ik seh blinkende geele Lichter an een New Yorker Affschleeper. De Crew loppt over de Stroot un versöcht, den Verkehrsschandarm doorvon afftobringen, jehr Auto afftoschleepen. Over vergeblich. Datt Auto warrt affschleept. Se mööt datt Auto noheer affhoolen und $185 betohlen. De Crew is profeschionell un loot sick nich uute Ruhe bringen un verleert jehrn Humor ok nich. Jedenfalls datt Filmen in'n Park is gaut verloopen, seggt se.

Wie nehmt twee Taxis un loot us no datt Lincoln Center hinföhrn un wööt hier den allerletzen Film dreihn. Ik heff nämlich siet söss Johr jeden Winter 9 Korten to de Metropolitan Oper för de Saison. Wie koomt no de Oper hin. De Crew hett Verlööv, dissen Obend von Klock 7 bitt Klock 9 vöör den Brunn'n un vöör de Oper to dreihn. De Brunn'n inne Mitt von'n Platz is affdreiht, un een annere Crew mookt Tonproben met veel Krach. De NDR-Crew is gewaltig enttäuscht, könnt over nix mooken. Mööt een niege Erlaubnis kriegen vöör een annern Obend un woller koomen. Elin seggt, se ward mie anroopen, wenn alles gautgeiht, mook wie Dingsdagobend wieder.

Vöör de Oper

Dingsdach koom ik voon de Arbeit no Huus un verbring twee Stunnen dorbie, uuttosooken, watt ick anteen wull. Elin harr seggt, ik schüll watt ‚Elegantes' anteen, over nix Wittes un nix Swattes. Ik wull eehr gern den Gefallen doon, ober datt is so hitt vondog. Klock söben is datt jümmer noch 80 Grod (Fahrenheit). Ik wüll over watt Bequemes anhebbn, ansonsten kann ik keen Spooß hebbn. Endlich finn'n ik datt richtige Kleed — mookt von een elegantet, elfenbeinfarbiget Materiol met roote und lila Bloomen. Datt hett een langen, wieden Rock, körte Ärmel, un is oben schön utschneen, so datt ik een goldene Keed um'n Hals dreegen kann.

Ik koom half negen bie de Oper an. De "Jungs" von de Crew komplimiert mie wegen mien ‚eleganted' Kleed, un ik De Operföhl mie gaut. Yared is fröhlich un charmant wie jümmer. De Brunn'n sprudelt lustig, un de Platz vöör de Oper is ganz still un meist ohne Lüüd, denn de Oper is in'n Gang. De Kameras un de Mikrophone warrt unner de lange Zementtripp opbaut, de von Broadway no de Oper geiht. Yared un ik mööt uns boben up de Tripp setten, dormet de Kameras eers uns, denn den Brunn'n achter uns un denn achter den Brunn'n datt herrliche Operngebäude mit de hellen Lichter, de grooten Finstern un datt Gemälde von Chagall filmt.

Mikrophone warrt anstellt, Kameras loopt, un Yared stellt mie Froogen. Jede Froog is een Överraschung. Yared wull mie nie vorheer seggen, watt he mie froogen wull. Manchmal seggt Elin ehm Froogen vor mie, over se seggt mie ook nich, watt komen deiht. Vonobend heff ik een Överraschung för Yared — ik wink mien rechte Hand met de negen Intrittskorten för de Oper. "Watt hess Du denn door?" froogt Yared. Ik wies em de Korten. "Na, kieck mol an," seggt he un denn froogt, wat för een Oper denn de eerste weer. Ik segg em, datt weer Mozarts Figaro. Yared hett noch veele Froogen stöllt, un de sünd all een Överraschung. Vonobend geiht nix verkeehrt. Mie mookt datt Spooß. Wenn datt Filmen fertig is, mook de "Jungs" noch Büller met jehre Kameras vöör jehr Familien. Wie sitt noch rum un snackt.

Nachts vöör de Oper: De Filmcrew, ik un Yared
Nachts vöör de Oper: De Filmcrew, ik un Yared

Elin seggt mie, datt seh nu veel Arbeit hebbn wardin Düütschland, von datt Filmte een schön Programm to mooken. Se seggt, wenn datt Program an'n Fernsehen wiest woorn is, denn schickt se mie een DVD. Ik segg: "Blots een?" un se seggt: "Jo, blots een. Du kanns over geern Kopien mooken för dien Familie un Bekannten." Ik heff Elin un de Crew een Geschenk metbroocht, een Buddel von Himbeerwien, den ik sölber mookt hefft von Himbeern, de ik in Juli in'n Inwood Hill Park in Manhattan plückt heff.

Un denn ward datt Tied, "Tschüss" to seggn. Nu kann ik gornich meehr so lich snacken. Ik mag jem alle so geern! Ik ward jem alle vermissen! Ik krieg eene warme Umarmung von allemann.

Nachts vöör de Oper: Elin, ik un Yared
Nachts vöör de Oper: Elin, ik un Yared

Wandervageln

KolibriEen poor Doch looter krieg ik een Antwort von jemand, de weet, watt datt för Vogeln gifft in'n Central Park. He schrievvt: "Up den Platz, wo Du weerst, hebbt ook all annere Minschen in de letzten veer Johr Kolibris sehn met een rubin-farbigen Hals. Kolibris sünd Wandervögel, un de ward ganz bald in den Süden fleggn. Veelen Dank noch för dien E-mail."



na baven