---

Döögten

(Tugenden)
Sinn för Gemeensamkeet, Sinn för alle Maten,
Dorsien för eenanner,
Sinnhaftig' Instahn för eenanner,
Moot un Kraasch

---

Wiesheet, Moot un Kraasch, Bedachtsamkeet, Gerechtigkeet!
Dat sünd de Döögten bi den ollen Plato.

Döögte, Mehrtahl Döögten, dat Woort is in't Plattdüütsche binah utstorven. Aver all ropen se dorna, dat Junglüüd un ok de opwussen Minschen sik beten wat mihr na dat oldmoodsche Woort Döögten richten schulln. Un de Roop ward an de Scholen richt. De Liehrerslüüd schallen dat kloor kriegen, dat de Junglüüd sik wedder wat "sittsam" benehmen schullen. De Liehrerslüüd hebbt nu keen Trichter, Reken- un Schrievenkönnen in de Schölers liek Wader in Buddeln to fülln, dat gifft ok keen Appraaten mit Knipser, den een dreiht, un de Döögten krupen in de anslotenen Junglüüd rin.
Wokeen mit School, Kinner un Junglüüd to doon hett orrer mit jüm tosamen weer, de weet, wo wiet de Weeg sünd. Toierst aver müßt de Weeg söken, de de Schölers mitgahn. Veele to veele snacken dor klook. De Weeg, de een tosamen gahn kann, sind wißlich toierst koort. Aver elkeen lange Weg fangt mit'n iersten Schridd an. Un dat doon Liehrerslüüd. Se gahn los. Jümmer wedder un mit groot Gedüür.
Dat fangt lütt an: Eten! Tosamen Eten! Tosamen vull Dank Eten! Wokeen kann seggn, dat dat bi ehm in sien Daag allens so sien Ornung hett?

Un vör dat Eten? Dor is för de Arbeit Mudder tostännig. Wi hebbt dat maal as opwussen Lüüd anners maakt. Toierst güng dat mit veer Lüüd na'n Fischmarkt. Een Lass wöör utsöcht. Denn wöör wieder inköfft för de Mahltiet. Tohuus kreeg elkeen ehr/sien Opgaven för TOSAMEN KAKEN. Denn wöör de Disch schöön deckt un smückt. Wi dankten för den Dag, den wi so tosamen belevt harrn, wi dankten för dat Eten, för dat TOSAMEN ETEN.

Dat hebbt de Liehrers ok so rutfunnen un de Schölers hebbt dat liek uns daan: TOSAMEN KAAKT - TOSAMEN ETEN! Nüms is flink na de Fritten-Bood orrer Mc Donalds lopen un hett "fast food" haalt, "slow-food" weer anseggt. "Tosamen Eten bedüüdt, sik dat Leven gönnen!" Dat is een olle Wiesheet. De Schölers hebbt sik dorna richt.

"Se laten de Göörn ok to lang vör dat Kiekschapp sitten!" "Dat Fernseihn verdarvt Kinner un Junglüüd." Krieg dat man maal hen: All Lüüd ut de Familie kieken sik wat in Telewischen an un snacken nahsten dorvun. TOSAMEN FERNSEIHN! Dat hebbt de Schölers aver daan.
Wokeen speelt noch tosamen? Wat, dat is meist egal. Kann Kniffel orrer Monopoly sien. Keen Tiet, keen Tiet! Schölers harrn de Tiet. TOSAMEN SPEELEN! Se hebbt dat daan.
Un nu kümmt dat Leegste: Wokeen höört den annern noch in Rooh to? Wokeen seggt: Ik heff een schöön Geschicht funnen, de will ik uns maal vörlesen? SNACKEN! VÖRLESEN, TOHÖREN! De Schölers hebbt dat versöcht, se wöörn aver to mööd.
Un denn dat mit de Kisten! VERTRUUN KÖNNEN UN MOOT UN KRAASCH HEBBN! Dat hebbt de Schölers schafft.

All, de op de Scholen inprügelt vunwegen PISA un annern Kraam, schullen sik nu maal an ehr Nees faten un togeven, wat se dat doon, wat baben in GROOTBOOKSTAVEN steiht. Ja, kann de Utreed kamen, dor harrn wi fröher noch för Tiet. - - Fröher weer dat so, hüüt müßt dat liek sien. Allens annere sünd Utreden.
Un wenn in Öllernhüüs dat nich mihr so levt, so inövt ward, denn mutt de School dat doon. Een Bispill, dat ahn veel Kosten namaakt warden kann, is mi hüüt op'n Disch kamen. Een Bispill, dat veele namaken schulln, in de Scholen un Tohuus. So orrer so.

Rudi Witzke
2002