Judengeschichten bi uns tohuus:
Rein warrn an Lief un Seel in de Mikwe

opschreven vun Dieter Guderian

In düsse Geschicht ut Rehna geiht dat üm ene "Mikwe". Dat is hebräisch un heet so veel as Becken oder Brunnen, wo dat fleten Water gifft. In de olen jüdschen Schriften kümmt düt Ritualbad, as wi hüttodags dorto seggen, an mehrere Steden vör. Dat gifft een Talmud-Traktat "Mikwot". In dat steiht, wo ene Mikwe buut warrt. In Dütschland hefft se Reste vun Mikwot ut ganz ole Tiden funnen, to'n Bispill ene Mikwe in Worms vun 1034, in Speyer ut'n 12. Johrhunnert.

De Mikwe vun Speyer (Modell).
Quell: Wikimedia Commons / Speyer am Rhein. Ein Führer durch die Kreishauptstadt der Pfalz und die Ausstellung Reichstag zu Speyer 1529. by Dr. Friedrich Sprater. Speyer 1929

De Mikwe vun Segebarg. Mehr dorto hier.

In Köln wär ene Mikwe ut de Mitt vun't 15. Jahrhunnert. In de Synagoge vun Bad Segebarg steiht ene Mikwe, de no de Shoa in Sleswig-Holsteen nee buut wöör. Dat is de eenzige, de hüt noch bruukt warrt. Se is för alle jüdschen Froons- un Mannslüüd.
An de Wand vun de Segebarger Mikwe steiht de Spröök, de de Lüd vör dat Düken to seggen hefft.

De Sinn vun düsse Botten wär, dat de Lüd sik bi besünnere Gelegenheiten in fleten Water baden schöölt, to'n Bispill, wenn se eenen Doden anfot hefft, wenn ehre Huut krank wär, wenn bi de Froonslüd de Menstruatschion vörbi wär un wat sünst noch.

In fröhere Jahrhunnerte wär dat Bad nich blots en Ritual. In düsse verleden Tieden wär dat för de Minschen männigmal nich anners möglich, rein to warrn. Op düsse Art un Wies hefft sik de Juden all in't Middelöller vun buten rein mokt, wat man vun de annere Sellschop nu grod nich seggen kunn. De annern hefft sik in de Tieden överhaupt nich wuschen, nich an'n Kopp un nich an'n Oors. Se harrn sik veel ehrer wat opsackt, wenn de Süken över dat Land kämen. De Juden hefft sik in wohrsten Sinn beter öber Water holln. De annern, de Stinkbüdels, de nich wussen, to wat de Juden de deepen Waterlöcker in de Eer buddelten, seggten, dat de Juden de Brunnen vergiften dähn un dat dorvun de Süken kämen. Dat wär de Anfang vun de veelen Pogrome in de fröhen Tieden. De annern hefft sik an dat böse Drieven so wennt, dat dat över de Johrhunnerte jümmers nich mehr ophollen dä.

Nu heff ik mi mit min Verklaren en beten opholln. Wat ik vertellen will, is ene lustige Geschicht ut Rehna. In't Johr 1848 hett de jüdsche Gemeen besloten, dat twee Wohnhüüs in de Krugstraat verköfft warrt. Se wulln mit dat Geld Schulden betahln.
In dat eene Huus wär eene Mikwe. Nu harrn se keene mehr. Een Maat vun de jüd-sche Gemeen, Nathan Lion, paßt dat nich. He wull nu en beten stänkern: 1. He is bi de Afstimmung nich dorbi west. 2. De Gemeen schull op ehre Kosten ene niege Mikwe buun. De Gemeen wull dat nich. So schreef Lion an dat Ministerium enen Breef, dat de Gemeen anwiest warden schall, wedder ene Mikwe to buun.

Rehna, Krugstraat (Quelle: Stadtarchiv Rehna)

Dat Ministerium schreef nu an de jüdsche Gemeen in Rehna enen Breef. Se schulln antern, wat se över düsse Sook denken. De Gemeen anterte, 1. richtig is, dat Lion nich mit afstimmt hett. Dat kümmt dorvun, dat he all en poor Johr nixnich in de Kass vun de Gemeen betohlt hett. 2. möten se gor keene niege Mikwe buun. So hett de israelitische Oberrat seggt. Jedeen kann sik rein moken in siene Bodewann oder in'n Fluß oder in de See.

Dat Ministerium wull sik anschienend nich in de Sok inmischen. Se geef den Nathan Lion eenfach eene Affschrifft vun den Breef, de de Jüdsche Gemeen schreefen hett. Basta.

De Witz kümmt aber nu: Een Johr later hett de jüdsche Gemeen sik dat anners överleggt. Nu wulln se doch wedder eene Mikwe hebben. 1852 makten se mit den Slossermeester Heinrich Krüger enen Verdrag, dat in sien Huus in de Möhlenstraat ene Mikwe inbuut warrt. In den Verdrag wär ok akkerat rinschreeven, wo he dat allens moken schull.
So harrn se an'n End nu doch wedder ene Mikwe. Aver ahn den Stänkerer sien Todoon. Lion hett sachs to de niege Mikwe keen Penn geven.

Rehna, Möhlenstraat 14, 16, 18 in't Johr 1970 (egen Opnahm)