Vun Graffsteden in Jerusaleem

En Rundgang mit Rudi Witzke

Dat hillige Graff

Grabeskirche. Foto: Rudi Witzke

"Un se föhrn em rut (ut de Stadt), dat se em an 't Krüüz slaan kunnen. Se nödigen eenen, de dor just vörbikeem — Simon ut Kyrene, de vun de Koppel keem; he weer de Vadder vun Alexander un Rufus. He schull sien Krüüz dregen. Se bröchen em nah de Steed Golgatha, dat heet översett 'Schädelplatz'." Un dat weer woll in't Johr 34. (Översetten vun Karl-Emil-Schade)

"Als Hadrian nach der Niederschlagung des Aufstandes im Jahre 135 über dem zerstörten Jerusalem die Colonia Aelia Capitolina gründete, weihte er die Stadt seiner Lieblingsgöttin Aphrodite.
Er errichtete für sie am Westrand des Forums einen großen Tempel, den er bewusst auf die frühchristlichen Heiligtümer setzte. Dabei bedeckte eine hohe Terrasse das Heilige Grab und sogar den ganzen Golgotafelsen, auf der sich eine Stele der Göttin erhob. Dieser künstlichen Terrasse ist es zu verdanken, dass die beiden Stätten erhalten blieben.
Helena veranlasste Grabungen, wobei unter anderem Reliquien des Heiligen Kreuzes und der Ort des Heiligen Grabes gefunden wurden. Ob die Reliquien echt in dem Sinne sind, dass sie tatsächlich von der Kreuzigung Jesu stammen, oder auch nur echt in dem Sinne, dass sie überhaupt aus der Zeit um 33 n. Chr. stammen, ist umstritten." (Quell: Wikimedia. De so energisch nabuddeln Helena weer de Mudder vun den röömschen Kaiser Konstantin.)

De Krüüzigungssteden (Galgenbarge) leggten de Römer up Barge an Straten, so dat vele Lüüd to'n Afschrecken de Doden seihn kunnen. Un Golgatha liggt an de Steed, wo de Straten na Damaskus, Jaffa un de Dode See gahn.
Se hebbt Jesus ut de Stadt rutbröcht. Nu müßt een en Rest vun de Muur orrer dat Door finnen. So veel Tiet harr Helena nich. De Russisch-Orthodoxen aver hebbt mit Gedüür neven de up de Trümmer buute Graveskirche buddelt, jümmer deiper. So bi 6 bet 8 m fünnen se trechthaugte Stein vun en Buuwark un denn wohrhaftig in en Ruum, den se buddelten un afstütten müßten, deep ünnen de Reste vun en Door, dat ut dat ole Jerusalem rutföhrte hen na de Stratenkrüzung, de dat to Jesu Tieden al west is.

Baven beten woll na links steiht hüüt de Graveskark. In Reisföhrer steiht dat so nich. Wi hebbt en Professer för dat Ole Testament drapen, de as Penschoneerte in Israel Hüsung nahmen harr. He wieste sien christlich-araavsche Navern dat "besünnere" Jerusalem. Un he nehm uns mit.
He kloppte in de Neeg vun de Graveskark an en lütte Döör. Een Nonn leet em un uns rin un riegelt mit groote Iesenschienen de Döör wedder af. He, de Professer, weer hier best bekannt un willkamen. Wi weern in't Russisch-Orthodoxe Patriarchat. Bald keem en wat högere Mönk un kladderte mit uns daal na dat ole Door, üm dat de Russen en Oort Kark orrer groot Kappell buut hebbt.
Nu wöör dat muckstill. Lang stünnen wi, elkeen för sik, dor deep ünnen. As Student harr ik maal en Woort liernt, dat von C.G. Jung is. Dat heit "Numinosum". Dat keem mi naher in den Sinn, dat dat hier topassen deit. Dat is en ambivalent Föhlen ut Angst un Fazination bi dat Begegen vun wat Göttliches, överhaupt Övernatürliches. Dorgegen kannst nix doon, dat kümmt över di mit grote Kräfft. Dat schall en archetypsch Saak sien. An keen anner Steed heff ik wedder denken müßt, dat dat woll dor numinoos weer.

Fotos dörfft ik dor unnen nich maken. Un de Russisch-Orthodoxen verköpen keen Postkoorten. Se hollen de Steed still un hillig. —

Up uns ierste Tuur wüßten wi ja noch nix. So müßten wi ok in de Graveskark, wo vele "Karken" en Stück to eigen hebbt. In de Düsternis wöörn wi vöranschaven vörbi an en Oort Döör, den Ingang to Jesu Graff, en Blick kunnst hebben, seihn heff ik nix. Denn geiht dat rundrüm wieder, achtern vun dat Graff, dat mehr as en smückt Hütt lett, seet in en Höhl en koptisch Christ un geev elkeen en Orakel-Zeddel. — As wi in't Hotel weern, krööp Inge unner de Bettdeck, hett woll hult. "So is dat nich wohr!" schimpte se. Se kreeg en Gürtelroos, wat ja nu nix Numinoses is.

De annern Turen hebbt wi üm de Graveskark en Bogen makt, bi de Russisch-Orthodoxen kemen wi nich wedder rin. So blifft dat Numinosum wat Bedüdendes för uns för uns ganzes Leven.
Woneem weer also Jesu Graff? — Ümständlich mien Antern: Ja, een weit, wo dat Graff weer, in en Eck vun 500 mal 500 m un an 6 bis 10 Meter deip. Wo genau, dat weit een nich.

Nu weit wi, dat woll seker dat "Graff" in de Graveskark nich Jesu Graff weer. De Lüüd snackt denn aver noch vun en Goorngraff. Dat will ik kort verkloren.

Ingang to de Kammer vun't Goorngraff. Foto: Rudi Witzke

Dat wörr al Abend, wat ja doch Rüstdag vor den Sabbat is. Do keem Joseph vun Arimathia, he weer en vörnehm Raatsherr, de ok op Gotts Riek luurn dä. He waag dat, güng to Pilatus un beed um Jesus sienen Lieknaam. Man Pilatus wunnerwark, dat he al doot weer. He reep den Hauptmann ran; den fröög he, of he al lang doot is. He kreeg dat vun 'n Hauptmann to weten un övergeev denn an Joseph den Lieknaam.
De koff Linnen, nehm em raf un pack em in 't Linnen in. Denn lä he em in en Graffsteed, de ut den Felsen ruthaut weer. Nahdör wölter he enen Steen vor den Ingang to de Graffsteed. Maria avers, de ut Magdala, un Maria, den Jesus sien Mudder, de weeren dor. De seten güntsiet vun dat Graff.
(Översetten: Karl-Emil Schade)

Wi sünd vör dat Damaskusdoor, in den aravschen Deil achter den aravschen ZOB beten ut de Innenstadt rut.
Ik heff maal schreven, dat Jerusaleem vull Dieselrook, Autobrummen un Buularm nich to Rauh kümmt. Hier is de Raddau kuum uttohollen.

De Schott Charles Gordon, de mit beladen Seel na Jerusaleem reist weer, kunn al Enn vun't 19. Johrhunnert up de Steed un de Graveskark, de Helena in't 4. Johrhunnert fastlegt harr, dat Drieven, Drängen, Schubsen nich af. Un he glövte nich, dat dor Jesu Graff west is.

Schädelsteed vör dat Damaskusdoor. Foto: Rudi Witzke

He nehm vör dat Damaskusdoor bi Araver Quarteer. Dor fööl sien Blick jümmer up en Barg, de utsüht as en Dodenschädel. He köffte den Barg un dat Land to Föten vun den Barg, fünn dor ok noch een Goorngraff, in dat de Juden ehre Doden legten, bevör se in de Ossuarien kemen. Das allens vermakte he de Anglikaansche Kark, de dor en Paradies för Planten, een Oaas vun Rauh un Stillnis merren mang den Raddau vun de grote Stadt inricht hett. Överall kannst Ecken finnen, wo alleen dien Sinnen un Denken nagahn kannst.

Goorn vun den rieken Mann Josef vun Arimathäa. Foto: Rudi Witzke

Gräffnissitten ut fröher Tied

Nu kann ik denn noch vertellen, woans de Juden to Jesu Tieden ehr Doden begraven hebbt.

In't Hinnom- orrer Gehennadaal. Foto: Rudi Witzke

Dorför haal ik maal de Biller vun't Gehenna-Daal un annere vör. Dat Daal liggt in't araavsch Rebett un is de Utloop för araavsch Pier vun en rieken Araver. De Sieden fallen an vele Steden steil af. Dor hebbt se to Baal-Golems Tieden ünnen en groot Füür makt un ehren Eerstgebornen rinsmeten (mit een Oort Katapult rinschaten) un oppert. Nich ümsüß heit dit Daal Höllendaal. Dat is al bannig lang her. Wöör höögste Tiet, dat dat Blootopper afschafft wöör.

Denn wahnten de Kanaanitschen un Hebräern freedvull tosamen. Un den Baal weern se ok loos. Sien Huusgötter hebbt se wat länger noch in en Eck versteckt, so as Jakobs Fruuns up den Nahuusweg unner ehr Röck.

In'n Stein meißelt Graffwann in de Höhl in't Goorngraff. Foto: Rudi Witzke

De Juden harrn de Sitt, ehre Doden in en Steinhöhl to leggen, so een Oort Wann, de se in de Höhl rinmeißelt harrn. Na een bit twei Johr weer dat Fleisch vun de Liek follen. Nu müßt dat öllste Mannsbild ut de Verwandtschopp hen un den Knaken in en Ossuarium (en Knakenkassen, vun latiensch ossa = Knaken) insammeln un den meist ut Toon formten Knakensammler na dat Sippengraff bringen. Denn versammelt sik de Dode to sien Ahnen in een in den Stein haugtes Sippengraff. Dor stünnen de Ossuarien över eenanner stapelt.

Ossuarium. Foto: Rudi Witzke

Ingang to en Sippengraff. Foto: Rudi Witzke

Vun wiet her bröchte de Öllste vun de Sipp de Gebeine in en Ossuarium na de Höhl, na dat Sippengraff. Uns vertellten de Utgräver, dat se letzt dor en Ossuarium funnen harrn, inritzt de Naam vun de 17-jöhrige Deern, Gebortsdag un dat se ut en Steed in Syrien keem. Wenn dat Ossuarium in't Sippengraff in Jerusalem sienen Platz hett, is för de Juden dat Gräffnis eerst to Enn. Ehr Dode "hett sik nu versammelt to ehr Volk". Bit de Bulldozer kümmt un allens för een Straat platt maken will. Wat denn passeert, dat is en anner Geschicht.

De Jesus-Geschicht geiht anners wieder, as wi all weiten.

Kort vun Jerusalem, historisch