Klaagleder

Andacht in de Grönauer Kapell, hollen an'n 11. September 2005 vun Pastor i. R. Reinhard Reetz

Mit Gott sien Gnaad is dat noch nich vörbi
un sien Erbarmen geiht nich to Enn.
Nieg sünd se mit jeedeen nien Dag,
un up di, Herr, kann ik mi vull verlaten.

As en Dunnerslag hett se dat drapen, de Fru vun 43 Jahren ut Amerika. De Doktor hett ehr weten laten:
"Se hebben Krebst, un de hett sik al wiet utbreedt."
Se vertellt sülven:

"Toeerst, dor weer ik ganz benaut un benüsselt. Dat weer so, as wenn ik in en groot swatt Lock rinfallen dee un dat güng ahn Uphollen jümmers deper un deper.
Keen is dor, de mi upfangen, begöschen kann. As Spott grellt dat in mien Ohr: Villicht is dat ja gor nich so slimm, Kopp hoch! Du warst dat in'n Griff kriegen. Noch leger, wenn een dor mit frame Sprüch kamen deit. Nich blots mien Körper, ok mien Seel hett enen harten Knacks afkregen, weer in deepste Vertwieflung."

As denn de eerste Schock vörbi weer, dennso dee dat bannig weh, un se müß ehr Wehdaag un ehr Pien rutschrien un dorbi kümmt dat denn dorto, dat se ehr Schicksaal un ok den Herrgott anklaagt.
Ehre Fründinnen kunnen blots still dorbisitten, sik mit Fragen un Verkloren torüch hollen un allens ganz un gor bi ehr rutkamen laten.
Un dat is goot so, denn staut sik dat nich in de Seel up. Dat weet ok de, de de Klaagleder in dat ole Testament upschreven hebbt. Se wullen de Minschen helpen, de de Spraak wegbleven is un de sik in sik sülven verkrupen deen.

In uns Klaagleed, dor güng dat um dat Beleven vun en ganzet Volk: 586 vör Christus hebbt de Babylonier de Stadt Jerusalem un den Tempel tonicht maakt un de Minschen tofaat kregen un in Gefangenschaft bröcht. De Prophet Jeremia hett dat vörut sehn un hett se wohrschuut, aver se hebbt nich up em höört. Nu is dat Elend över se kamen. Dor sitten se nu — wiet weg vun ehre Heimat un den Ort, an den se to Gott sungen un beedt hebbt — un se klaagt nu ehr Leed — un ehr Klaag warrt to en Anklaag:

"Gott, du hest mi in de Finsternis bröcht,
du hest mi upluurt as en Lööv, de mi tweirieten will.
Du hest dien Pielen afschaten un hest mien Hart drapen.
Du büst dat, de mi allens, wat du mi geven hest — dat Gode, mien Freud un mien Höpen — wedder wegnahmen hest.
Worüm hest du mi dat andaan, wat hest du di dorbi dacht?!
Wat heff ik di andaan!
Un wenn ik schrie, dennso hollst du diene Ohren dicht."

So leest wi in de Versen vun dat dritte Kapitel vun de Kaagleder, de uns Predigtext vun hüüt vörrut sünd. Un jüst so hett ok de Fru mit den Krebs reageert. All ehre Smarten, all, wat se nich begriepen kunn, all ehre Wut hett se rutschreen un hett ehre Mitminschen un ok den Herrgott bannig in de Kniep nahmen.

Dat is good, wenn so wat ok in de Bibel to lesen steiht. Minschen, de vertwiefelt sünd, hebbt männichmal de Meen, dat sik dat för enen Christenminschen nich schicken deit, wenn he sien Leed un sien Wut so apen un düütlich utdrückt un denn ok noch Gott bi'n Kanthaken kriegt. So kunn ehr Geföhl, vun Gott un de Minschen verlaten to sien, mit disse Leder sienen Utdruck finnen. Dörch de Klaag kunn de Minsch ut de Vertwieflung den Weg to nie Hoffnung finnen. Dat is ok för een, de ut sienen Gloven leevt, goot, wenn se orrer he nich glieks singen deit: "Giff di tofreden un wees still". Gott höllt dat ut, wenn de Minsch versöcht, em wat antohangen. He hett enen langen Atem. He weet, wo dat in uns utsüht. Un wenn allens rutkamen is, dennso kann ok wedder Roh un Kraft in dat Denken un Doon kamen. De Seel is wedder frie un de olen Biller un dat Beleven ut de verleden Tieden stahn wedder vör uns. Licht kümmt wedder in de Düüsternis un ut de Klaag wasst nie Höpen: Hier sett nu uns Predigt-Afsnitt in:

Mit Gott sien Gnaad is dat noch nich vörbi
un sien Erbarmen geiht nich to Enn.
Nieg sünd se mit jedeen nien Dag,
un up di, Herr, kann ik mi vull verlaten.

Dat mit de Klaag un de niege Toversicht, dat is keen psychologischen Trick. Dat is Gott sien Hanneln. Siene Översicht geiht wiet över dat rut, wat wi faststellen un begriepen könnt. Blots so könnt wi dat Wort ut den 30. Psalm verstahn:

Du hest mien Klaag wannelt in Singen un Danzen.

De depe Kraft vun den Globen könnt wi erst wies warn in de Düüsternis, wenn wi nicht mehr de Hannen vör Ogen sehn. Blots in Vertruun könnt wi beleven, wo uns Herr Gott uns dörch Leed un Pien hendörch driggt.

De Krebskrankheit kunn dormit nich afschafft warrn. Se blifft un mutt dörchhollen warrn. Aver dat kann nu up en Aart tostannen bröcht warrn, de upwiest, dat Leven ok dor noch sienen Sinn hett, wo Afgrünnen sik updoot.

Mit sien Book "Widerstand und Ergeben" hett Dietrich Bonhoeffer en christlich Antwort geven up de Fraag na dat Leed in de Welt: Sik to Wehr setten, dat heet: so veel vun dat Leed ut de Welt dremmelnr as dat mööglich is, un de Minschen in ehr Noot un Pien nich alleen laten. Sik ergeven heet: dat wi annehmen, wat uns to dragen upleggt warrt un nich to verhinnern is, dorbi aver höpen, dat Gott uns jüst dorbi to Siet steiht un uns Kraft gifft, ok wenn dat eegentlich nich to begriepen is un ahn Sinn blifft.

Wo seggt dat Bonhoeffer so schön: Ik glööv, dat Gott ut all uns Beleven — ok ut dat leegste — Goodes rutkamen laten kann. Dorto bruukt he Minschen, de sik allens to'n Besten denen laten.
Jesus Christus hett uns in sien Lieden un Starven den Weg upwiest, un de lett in dat niege Leven, wo Gott sülven bi uns sien warrt un wi dat in Klarheit beleven köönt. He warrt afwischen all Tranen von uns Ogen un keen Dood warrt dat mehr geven, keen Hartleed un keen Angst un Lärm un keen Möhgde und ok keen Wehdaag mehr.

Uns Fru ut Amerika — Jenny Nash heet se — vertellt:
"En poor Daag vör de Operation, bi de mi de Bost afnahmen warrn sull, bün ik to ene Party gahn, to de mi miene Frünnen inlaadt harrn. Dor stünn ik nu vor mienen Klederschapp. Wat sall ik antrecken? Dor hüng en root Kleed, dat harr ik blots eenmal dragen. Dat heff ik mi över mienen naakten Liev antrocken. Dat Geföhl vun den Satin leet mien Huut schuddern. Ok miene Lippen harr ik lüchen root anmaalt. Un so bün ik denn bi de Party upkrüüzt, de eenzig Fru in root mang en Gesllschaft in swatt un witt. Ik bün nienich ene schöne Fru west, aver an dissen Avend, dor heff ik mi föhlt as de schöönst Fru vun de Welt. Ik weer so lebennig un weer so vull vun Kraft, ik heff den ganzen Avend danzt.
All de Party-Gäst wüssen von mien Kranksien, aver keeneen hett dat waagt, mi dorup antospreken.
An'n annern Morgen reep mien beste Fründin an. Se wunnerwark över mienen Moot: "Ik harr dat nich tostannen bröcht in disse Laag!", sä se."

So föhlt sik de Moot an — schrieft Jenny — wenn een wiss un wahr is över dat, wat nu to drägen is, un wenn een dorvun övertüügt is, dat rein gor nix — ok nich de Krebs — dat Vertruun up Gott un up sik sülven nehmen kunn.
So kann een denn ok singen:

In di is Freud, Herr,
Angst, de vergeiht werr,
Du bliffst bi uns, Jesus Christ.
Du helpst ut Schanden,
rittst uns ut Banden.
Wer di dat totruut,
hett nich up Sand buut,
warrt ewig blieven,
Halleluja!