En Tour na Oslo mit de Color Line

vun Rudi Witzke



In'n Skagerrak verjaagt de Storm de letzten Reisenden in de Kabinen. Dat Norwegische Buffet röhren wenige an. Uns Besöök ut'n Süden is hüüt mit en Fährschipp ünnerwegens in't Munch-Museum in Oslo. Villicht is jüm bi den Besöök vun dat Museum ok de Reig vun "De Eensamen" upfollen. — Se wüßten veel vun de "Swatte Romantik" to vertellen. Dor wüßt ik so gaud as nix, wat se dormit beschrieven wullen.

"De Schrie", as Ludgerd Lüske ehm süht. Dor ahn ik nich bloots Swattes. Swatt bestimmt de Konturen. Dat Bild besteiht ut luder dominante Konturen. Allens is swatt "överstrahlt".


Edvard Munch "De Eensamen". Ok hier Swattes? De Eensamkeit?

Dor bruuk ik Nahülp. Google müsst ran. Siet dat laate 18. Johrhunnert kemen veele Künstler nicht blots över de Schöönheit vun de Natuur in't Swögen. De Reinheit vun en Blööt orrer den Sünnenupgang, de groten Breker up't groote Wader, dat weer wohrhaft rein vun Föhlen, so de Melancholie un de Eensamkeit. Aver se föhlten sik ok antrocken vun de Afgrünnen vun de "Conditio Humana". Ehr Warken vertellt vun Liedenschap un Doot, vun dat Geheimnisvulle, Unheimliche, Fantastische, Groteske un Lege. Se wiest uns de Utgrenzten, de Verbreker, Beddler, dat Unheimliche, Irrationale, Fantastische, Groteske un dat Böse.

Von 1930 an weer dat "Swatte Romantik" nöömt. Een Deel vun de meisten Biller is jümmer Swatte Romantik, denk ik mi. Bit hüüt aver fehlt en kunsttheoretisch Uparbeiden. Ik wöör seggen, dat allens, wat up de Eerd, in dat Weltall, in de Deepde vun de Oozeans steckt, ok wat vun "Swatte Romantik" in sik dreegt. Denn müsst de Satz stimmen: Allens, wat wi hässlich nöömt, is so hässlich nich, dat dat Hässliche al wedder schöön is. Un alles höört tosamen.

Poor Wöör to dat Bild "De Einsamen". De Fruu un de Mann staht elkeen för sik alleen. För mi luschert de Fruu na rechts röver, de Mann liekut orrer heel vörsichtig na links, na de Fruu hen? Se sünd fast mit den Strand verbunnen un köönt nich toenanner kamen. Steen und Muscheln quellen ut den Sand un krupen trüüch. Se sünd fast mit de Ierd verbunnen. Dat Wader is bit hen na de Kimm binah eenfarbig un gliek even, keen Leven is to spören. En Plack up uns Ierd, Minschen an'n Strand. Keen Möven, Strandlöper. Is dat Swatte Romantik? Strand verbinndt wi mit Kinnerjuchzen un Waderplatschen. Mit bunte Draken un bunte Sandborgen. Aver de Strand un dat Wader köönt ok gries in gries sien.

De Farv Rood steiht för de Farv vun't Füür orrer vun't Blaut. In't Hebrääsche hebbt de Wöör Blaut un Root den glieken Ursprung. Rot heit "dm" un Blaut heit "dom". Blaut und Füür hebbt sülves Bedüden. Den Hatt, den Krieg, de Aggreschoon un dat Blautvergeiten stahn de Kräfft, de Leiv, de Warmnis un de Liedenschop gegenöver. Dat helle, lüchten Root weer bi de Greken un later bi de Christendoom, mit dat männlich Prinzip verbunnen.

Kontraste sünd för Munch ok Rood und Witt. Jümmer, wenn een en Munchbild ankieken kann, dennso schall een up dissen Kontrast achten. De Fruuns up dat Bild sünd wiss keen keen Frünninnen. Witt, de Nichfarv, kann nich mit Root harmoneeren. Witt ist de Summ vun alle Farven. Se steiht för Licht, Gloven, Ideale.



Blaag un Witt harmoneern, se beruhigen, entspannen. Se stahn för inneren Freden un den Freden buten.

In dissen Text sünd de Biller wat grötter. Se schallen di fasthollen. Dat hett sien Grünnen. De Biller snackt mit di. Un een ward bald wies, dat de leefsten Farven wesseln. De Malerslüüd hebbt uns dormit beschenkt, dat wi jümmer uns Farv un Farvtosamenstellen finnen, denn se setten ok Farven maal so, maal anners neven eenanner. Mien leevste Maler is to Tied Edvard Munch. Kann sien, dat dat sik ännert. Un wenn ik denn beten nadenk, krieg ik mit, woso dat so is. Swoormöödig sitt de junge Kierl an'n Strand. Un so is mi tomood. So föllt mi dat in disse Tiet swoor, Mood to hebben.

Dat gifft en Sprook: Hör auf, Dich zu quälen,wenn Dir die richtigen Worte fehlen! Düker mit dien Seel in Biller. De babbelt di nich twüschen. Un wenn de swiegen, denn is dat ok Tiet för di, Stillnis to söken.


Munch "Swoormödig"



9.8.2015


na baven