Vunwegen "ruge Junglüüd"!
Nadenken över Minschen, School un söken Junglüüd, anstött vun Simon Dachs "Fründschap".

Düssen Breef schreev Holger Vogt, Liehrer un Besöker vun Plattpartu, an Rudi Witzke.

Na 10 Daag op Klassenfohrt in de Bargen is meist mien tweeten Blick tohuus een in de Websiet www.plattpartu.de.
So heff ik mi freugt över dat Leed vun de Fründschap vun Simon Dach und wat dorto schreven steiht.

Düssen Text, den Se utsöcht, översett, kommenteert und bebillert hebbt, harr ik man vörher hebbn schullt.

Ik heff mi mennigmal fraagt, wat Junglüüd, de noog goode Spies to eten kreegen, na een Pizza-"Restaurant" hen möten, sünnerlich de, de den Pries för de Reis noch nich betahlt hebbt. Aver Se schrifft dat ja "Mien Huus, mien Auto, mien Sejlschipp"... Dat is denn wiss nich de Pizza, dat is een Geföhl, wat wat köfft ward. Und denn maakt se sik nich mal een Möh, Grünnen dorför to finnen; dat argert mi! Ik slieker maandelang in mien Breegen üm een nieges Auto ümrüm, överlegg mi, dat dat to düer is, dat blots so man eben to köpen, op Pump ok noch. Mi fallt een ganze Reeg goode Argumente in (Sekerheit, Beenfrieheit, Översicht, Sitzqualität etc.); een Fründ maakt sien Spijöök mit mi, bi dat he mi een Modell vun dat Auto schenkt. Avers ik tööv, bit dat ik een Auto bruuk — und bit de Zinsen wedder baben sünd...? Und de Junglüüd? De gaht eenfach hen und köpt Pizza. Blots man even so!

Op de anner Siet — na dat Gejammer üm Disco, Party, Kneipe jeden Dag — sitt de Gören in de warme Hüttenstuuv und speelt stunnenlang Mühle, Dame, Uno, Weetensspeelen usw., maakt 20 Mathematik-Opgaven över veer Dag verdeelt, halt Geschichtsvördrääg und disketeert mit Sinn und Verstand över Demokratie, Towannerung, Missbruuk vun Sozialhülp usw. und dücht tofreden dorbi. Denn heff ik wedder dat Geföhl, se wulln rett warrn vör de Disco, den Larm und dat Proll-Gebölk butensiets. Se wüllt ok rett warrn vör Öllern, de bloots to allens "Ja" seggt, dat se Rooh hebbt. Rettung keem denn ok för veer Briten, de verbadenwies sik een groodes Beer bestellt harrn. Meist tofällig kunn ik dat Beer vör düsse lüstern Snuten bewahren, de sik dallwards hämisch, siegesseker blinkern Oogen spitz makten, "Proost" to seggn. Eegentlich wull ik blots de Jungs bewahren vör dat Beer, wieldat in Beer ja mihr Minschen versupen as in Water. Avers düssen jammerhaftigen Blick schall ik wiss nich vergeten, bit dat ik se as Ehemalige op een legitime Beer inlaadt heff.

Sünd Liehrers jümmers Retter weest, bloots ik heff dat nich markt? "Verdreihte Göörn, de schullt sülmst kloog ween! Ik heff mit mi sülmst to daan!" Ja, da hebbt wi dat ja bi de Büx; de Liehrer will sien Rooh hebbn und kasseern und de Schölers schüllt funktioneern. So kann ik denn mien Junglüüd dankbor ween, dat se mi een Chance geven hebbt, mien Geld to verdeenen, 24 Stünnen an'n Dag. Maal för'n Ogenblick kümmerst du di üm een nich, denn maakt he een Unfall und du dörfst de Nacht op een Klinikflur kampeern.

Överlegg doch mal! Hebbt wi nich mit keen Klass vörher so wenig Arger beleevt op Reisen? Ja, schon, avers de jungen Lüüd laten nix stahn, as dat is, nich mal een "gesundes Feindbild" is seeker vör jüm ehr Destruktionslust. Graad heff ik mi op instellt, "Nein" to seggn, fraagt se, wat ik nich mitspeelen wull, bi een Speel.
Vundaag löppt nix bi Skilopen, wieldat se dwars reageern und ik "weet", de sünd veel to dösig, annerdaag löppt dat vun ganz alleen und se fraagt, wat se Nieges liernen kunnt. Denn kümmt een Kamerad dortwüschen und seggt:"Laat Se man, Herr Vogt, ik wies em dat."

Tonoot mutt de Langewiel so groot maakt warrn, dat Mathematik een Laavsal för den Bregen ward! Schölers snackt över Mathe! Nu ward de Katt een Hex! Dat Gebölk bi de Mahltieden ward lieser und lieser; Jungs — nich bloots Mäkens — nehmt sik bi de Hannen, danzt tosamen und ümarmt sik, snackt över dat Leeven. De Skigrupp löppt as op een Faden optrucken; de Letzte helpt de Daalslaan op; dat Sammeln klappt meist as vun sülmst; de Positionen warrn reihum wesselt. In een Hütt rückt de Schölers tosamen, vertellt, geevt Rückmellung, snackt höflich mit anner Lüüd. Trüch in Lübeck löppt dat Volleyballspeelen beder as vörher. De Partner ward wohrnahmen, em ward vertruut, dat he beder een Punkt maakt as ik sülmst ut mien jüst verdwarste Position.
Een Wunner hett sik opdahn!
Ja, weer dat nich vör twee, söss, söven, acht und teihn Johren meist de sülbige Afloop?

Wörum schriev ik dat denn hier op? Dat hölpt mi bi dat Erinnern.
Dat weer wiß beter, öfteens op Tour to gahn, dat düsse Afloop as Regelkring verinnerlicht ward, ahn Verwunnern, jüst as Deel vun een Professioon.
So sünd dat denn wohl nich toveel Klassenreisen, de wi maakt, dat sünd veel to ring!

Kunn ween, dor kümmt een externes Expertenteam to düssen Sluss; blots jüst de Experten hebbt denn dat Geld verbruukt, dat wi för Klassenreisen utgeven schulln.

Middeweeken schall ik een Kopie vun dat Leed vun Fründschaap maken und mien Philosophie-Kolleeg geven. Ik hööp, dat de Erinnerung daran, dat all in'n 30-jöhrigen Krieg Hülp und Fründschaap twüschen Minschen bedüüdsam weer för dat Överleven an Liev un Bregen vundaag.

Wat liehrt: Wi schulln versöken, uns subtile Macht- und Mordsellschaap to een Wöör- und Wertesellschaap to wanneln.

Kunn ween, dat SeEhr Översetten vun dat Leed een Warktüch — beeder een Slötel orrer Opensprook — för een vun de veelen Dören is, de Schöler dörgahn mööt, dat se wat mihr spört as as een Dampfmaschin orrer een 1000-Watt-Box.
So dank ik vun Harten för SeEhr Arbeit!