De Wööst

En Trilogie, tosamenstellt vun Rudi Witzke

Besungen warden se, de blagen Seen, de deepgröönen Dannen,
de singen Vagels un de blöhen Blomen.
Wat se uns Minschen beschenken, straken, jümmer wedder Moot maken.
Is so! En Wunner! En groot Geschenk! Uns Levensborn!

Ik wenn' mi maal en Gegen to, wo dat allens fehlt,
en Gegen, de Minschen mit Hitt un iesig Küll piert,
wo dat, as dat schient, keen Leven gifft.
Vun de Wööst will ik wat seggen.
Disse Wööst beschenkt di as keen anner Eck
up uns Eerd up en anner Wies.
Kann Lüüd geven, de denkt, ik tühn.
Aver: Mennigeen hett dat Ahnen, dor kunn wat an sien,
wenn een en Reig Daag un Nachen dor tobröcht hett.

Dree Deile hett mien Vertellen vun de Wööst:
To Woort kümmt een Juud mit siene ole jüüdsche Wiesheit,
een Schrieversfru ut Kiel, de sünnerliche Riemels up de Wööst maakt.
Un ik will ok vun mien Belevnisse snacken.
Een Mosaik kümmt denn bi rut.
Un elkeen kann sik sien Gedanken maken.

Rudi Witzke
 
De Wööst — Jüüdsche Wiesheet
Mebri Nikna
In't Plattdüütsche bröcht vun Rudi Witzke
En Wööst is nich dat, wat sik de mehrsten Minschen vörstellt. Se is nich de Steed, wo Lawrence vun Arabien up en witt Peerd angereden kümmt.
De Wööst is ruug un wild, se is schier ahn Enn.
Wenn de Sünn an de Kimm sik seihn lett, is dat so glöhnig hitt, dat een spöört, woans dien Huut enger ward un schrumpelt. Un wenn dat nich hitt is, dennso is dat nich köhl, ne, dat is bidder koold, so dat dien Bloot kluntert.
Un de Sand! Een denkt villicht an den Strand an de Groote See orrer bi Haifa orrer Ashkelon. Ne, heel anners! Wöstensand is Stuff, de twüschen de Tähn gnurscht. He is so dröög, ahn jichensen Druppen Wader, ahn Erquicken. Du meenst, dien Mund is heel vull un vull, un du kannst nich mehr aten, wieldat so dröög is.
Un wenn dat denn nu maal regent, so sünd dat keen Druppen. Een Floot kümmt vun baven daal, so as in Noahs Tieden. Du denkst: "Mien Gott, ik warr starven in de Waderfloten. Dor is nix, wo een sik an fasthangen kann. Dat Wader ward mi wegrieten."
Un to dat allens kümmt noch: De Wööst is een eensaam Steed. Se is so eensaam, denn se is so leddig.
Dat gifft blots Sand un Steen. Un jüst dorwegen is se anfüllt, denn du warst blots di in de Wietniss, en zort, terbrekern Ik in de Midd wies. Un disse Wietniss is füllt dörch mi. Du föhlst dat so un so: Ik bün allens! un: Ik bün nix!
Nahal Ardon

 

Waderfall En Gedi
Dode See
 
Haikus över de Wööst
vun Brigitte Vetter
in't Plattdüütsche bröcht vun Rudi Witzke
(En Haiku is een besünner japaansch Riemelwies.)

De Haikus sind afdruckt in de Festschrifft „Die Wüste als Symbol in der Psychotherapie heute“, Rutgeversch Herta Betzendahl, Book Nr. ISBN 3-8311-5002-8, un in dat Book vun Brigitte Vetter „Nichts ist das Eine“. Dor sünd se vun den IKOS-Verlag 1998 för alle togänglich maakt. Dat Book hett de Nr. ISBN 3-906473-13-9.
Salomons Sülen in Timna

Wieldess de Sünn
de Huut verbrennt, strakt zoort
de Wind se bovento.

Noch över't Dröögde
flimmert de Luft ahn Gnaad —
wat woll tovör weer?

Daaglang al fleit
schonst de Wöstenwind
sien Swoormöödigkeit.

Tiet is gahn. Beginnen
un Enn sünd alleen — hier, nu.
Wööst is hillig.
Wöstenwiesheit
stüürt den minschlich Bregen
to'n Hartens-Padd hen.

Wietniss un Stillniss,
blots Sien ahn Gedanken:
Heilsaam — de Wööst.

Jümmerto hitt, narrns
Beer — Beleven vun Wööst
in'n Tuuribus.

 Steenwööst
 
Wööst Negev

 

Wadi Kelt

De "Poggenstohl" vun Timna
 

Muttst de Wööst al alleen ünner Dien egen Fööt nehmen
Rudi Witzke

Sanddüün bi Gazah

 

Kopper-Erz anfaten

 Egen Wösten-Belevnisse sünd vun besünner Oort. —
Gifft Tieden, wo een dat bannig nöödig hett,
een Richt in't Leven to finnen.
De Söhn vun en Rabbi sää so:
"Dien' Vadder Gott kannst du ok anschriegen,
wenn du vör Noot un Truur keen Luft nich kriggst.
Un dat geiht best, wenn du wat länger alleen büst in de Wööst."

Ja, passeert is, as de Rabbi-Söhn raden hett. —
Dor, wo blots liesing de Wind süselt, süß nix to hören is,
dor kriggt dien klagen Stimm wat heel Besünnres.
Ok wenn een luud ward un dat Ecko trüch kümmt,
helpt dat, frie to warden.
Is so, as wenn leddig löppt de Seel un Platz ward för wat Nieges.

Un wuschen ward de Seel,
wenn een bi Frost mehrere Nachen in'n Slaapsack
ünner den grooten Heven vun'n Sinai liggt
un de Stierns to'n Griepen dichten bi sünd.
In de Stillnis gackert en Felsenhohn un röppt di to:
"Du büst würklich. Du bist nich verlorn
in de Wiednis vun unsen un all de annern Hevens."

Slucht na Petra

 

Een Lengen na de Wööst is dor,
wo ik mi sülvst begegen.
wo eensam un alleen — blots ik noch bün.
Denn kaamt se:
Föhlen un Wöör vun de Wööst!
Se leven deep in uns.
Un de Wöör gahn denn wohl so:

Merrn in Noot un Pien!
Ja, dor finn ik in de Wööst mien Sien.
Merrn in'n fleten stuff'gen Sand,
dor finn ik wedder mien Stand.
Wo allens schient verwööst,
dor ward ik erlööst.

Dor, wo dat Root an'e Kimm kümmt daal,
wo nix wieder is as Noot un Quaal,
dor, wo leeg mi piert de Smaart,
dor blöht up mien Hart.

Meern in de Ööd vun Steen un Sand
spöör ik ünner Fööt nieg Land.
Wo't Root an de Kimm allens verbrennt,
dorhen gahn mien Weeg, de ik bit nu nich kennt.

Finn mi! Draap Di!
All Biller: © Rudi Witzke
1.6.2004


na baven