Dei Handtöllers vonne Schwatten
'n lütt Geschicht von Luís Bernardo Honwana ut Mosambik,

nådicht vun Behrend Böckmann

Luís Bernardo Honwana (Johrgang 1942) wier dat vierte von nägen Kinner un keem inne Neechde von Maputo, dunnemåls Lourenço Marques, inne portugiesisch Kolonie Mosambik up'e Welt. Sien Vadder harr wull bäten portugiesisch Blaut inne Adern, güll as "Assimilado" (Assimilados krägen as Minschen mit Billung 'n portugiesischen Pass) un künn so as Dolmetscher un Œwersetter för dei portugiesisch Verwaltung arbeiden un leet sien Kinner so utbillen, dat's denn bäder portugiesisch as denn dei Ronga-Heimatspråk schnacken künnen. Sœhn Bernardo fangt an, sik dei Poletik tautauwennen, möt wägen sien Fründschaft tau dei Frelimo (Befreiungsorganisatschon) drei Johr insitten, un denn schrifft hei lütte Geschichten. 1964 kümmt dorvon 'n Sammlung mit den Titel "Nós Matamos o Cão-Tinhoso" (Wir haben den Räudigen Hund getötet) rut, ward 1969 in't Inglische œwersett't, ok in't Düütsche un kümmt 1980/81 bi Reclam in Leipzig rut. In dissen lütten Band fünn ik ok dei Geschicht "As mãos dos pretos" (hochdüütsch: Die Hände der Schwarzen; plattdüütsch: Dei Handtöllers vonne Schwatten). Ein anrögen Geschicht, dei ok gaud op Platt vertellt sien kunn, heww ik mi dacht — un den Tekst in uns Mauderspråk nådicht:

Dei Handtöllers vonne Schwatten

Ik weit nich mihr, wennihr wi dorup tau schnacken keemen, œwer dat wier an einen Dach, as dei Schaulmeister dorvon schnacken däd, dat dei Handtöller vonne Schwatten väl heller sünd as dei Rest von'n ganzen Lief, denn dei Vöröllern sünd por hunnert Johr taurüch so as dei Dierten in'n Busch kråpen un dordörch krägen dei Handtöller nich dei Sünn, dei denn restlich Lief schwatt warden leet.

Dat keem mi wedder in'n Sinn, as dei Preister, nådem hei uns inne Christenlihr düchtig kranzheistert harr, dat wi tau nicks un gor nicks dögen, dat sülfst dei Schwatten noch bäder as wi* sünd, ok dei Ansicht wier, dat dei Handtöller vonne Schwatten heller sünd, dor's dei Hänn' heimlich so folden, as wenn's bäden wullen.

Mi keem dei Såk mit dei hellen Handstöllers vonne Schwatten so komisch vör, dat ik von nu an keineinen utlåten wull, egål wecker dat ok is, üm mi tau verkloren, warüm 's so helle Handtöller hemm'.

Dona Dores taun Bispill will mi wiesmåken, dat Gott dei hellen Handtöllers måkt hett, dormit dat Äten nich schietig ward, dat dei Schwatten för dei Herrschaft anrichten orrer ok dat måken, wat ganz reigen blieben sall.

Senhor Antunes, dei Coca-Cola-Mann, dei af un an mål in den Urt kümmt, wenn dei Coca-Cola inne Wirtschaften utverköfft is, dei säd, dat allens, wat 'n mi vertellt harr, Schwinnel is. Ik bün mi nich ganz in'n Kloren, ob dat würklich so is, œwer hei hett mi verklort, dat dat würklich so is. Nådem ik em ok tau verståhn geef, dat dat Schwinnel is, vertellt hei, wat hei vonne hellen Handlöllers bi dei Schwatten weiten däd. Also:
"Öltlings, väle Johren taurüch, hemm' Gott uns Vadder, Jesus Christus, dei Jumfer Maria, Sankt Peter, väle anner Hillige, all Engels, dei dat dunnemåls noch in'n Häben geef un Dode, dei in'n Häben kåmen sünd, sei all wiern sik einig un harrn sik vörnåhmen, Schwatte tau måken.
Un weitst du woans?
Sei hemm' Leihm nåhmen, em in all brukte Formen gäben, üm ut denn Leihm dei Kreaturen tau brennen un bröchten dei taun Backåben in'n Häben. Un dor's dat ielig harrn un gor keinen Platz up'e Glaut fünnen, hingen's dei Formen in'n Schoßstein. Dat rökelte, rökelte un rökelte un in'n Nu wiern's schwatt as Kåhlen. Un nu wisst du noch weiten, ut weckern Grund dei Handtöller witt bläben sünd? Nu, ik denk mål, dei hemm' sik dull aneinannerklammert, as dei Leihm in'n Schoßstein brennt wür?!..."

Nådem hei dat vertellt harr, füng Senhor Antunes un all dei annern üm mi rümmer an, düchtig un vergnäucht un grienig tau schmüstern.

An'n glieken Dach, nådem Senhor Antunes wedder wechgåhn wier, reep mi Senhor Frias, un hei säd mi, dat all dat, wat ik mit't åpen Mund hürt harr, wieder nicks as groter Schwinnel is.

Säker un wohr is, wat dei Handtöllers vonne Schwatten angeiht, dat, wat hei weiten däd, dat, as Gott Order geef, as hei dei Minschen fardig måkt harr, in'n Häbensee 'n Bad tau nähmen. Un as dei Minschen ut dat Wåder rutkeemen, wiern's witt. Dei Schwatten œwer, dor's måkt würn, as dat noch gråchte un dat Wåder kolt wier, hemm' blot dei Handtöller un ehr Fautsåhlen in't Wåder hollen, ihrer as dat's sik wat antreckt hemm' un up'e Welt keemen.

Œwer in'n Bauk heff ik läst un dörch Taufall funnen, dat dei Schwatten so helle Handtöllers hemm', dor's ümmer dukt läwten, ümmer so, as würn 's Kattun in Virginia orrer süss wo plücken. Œwer in dissen Momang sech man all, dat Dona Estefania dormit nich inverståhn wier, as ik ehr dit vertellen däd. För sei sünd dei Handtöllers so witt, dor's dörch dat Waschen so bleik würn. Gaut, ik weit nich, wat ik von all disse Geschicht hollen sall, œwer wohr is, dat, wenn dei Hänn' barsten un schwielig sünd, dei Handtöllers von'n Schwatten ümmer heller sünd as dei Rest von'n Lief.

Mien Mudder is wull dei einzigste, dei in disse Såk recht hett. An denn Dach, as wi dorvon språken hemm', sei un ik, heff ik ehr allens vertellt, wat ik tau disse Fråch in Erfohrung bröcht harr un dunn mösst sei blot dull lachen. Komisch keem't mi blot vör, dat's mi nich gliek secht hett, as ik dat weiten wull, wat sei œwer all disse Verklorungen dacht hett un mi ierst antert, nådem sei seihn harr, dat ik nich nålåten künn, mi klauk tau måken. Un sei füng sogor tau rorn an, höll sik denn Buk, as einer, dei för Schmüstern nich mihr künn.Wat sei mi denn säd, dat wier dit:

"Gott hett dei Schwatten måkt, dor hei sei hemm' mösst. Dor hei sei hemm' mösst, mien Sœhn. Hei hett dacht, dat hei sei würklich hemm' mösst....Denn däd em dat leid, dat hei's måkt hett, denn dei annern Minschen hemm' œwer sei schmüstert un sei in ehr Hüs upnåhmen, üm uns as Slawen orrrer as Deiner tau hollen. Œwer dor Gott nu nich miht inne Låch wier, die Schwatten witt tau måken, hett hei ehr Handtöllers so måkt as dei von all anner Minschen.Un weitst du, waorüm hei dat so måkt hett? Is doch klor, dat du dat nich weiten kannst, dat is ok kein Wunner, denn väle, ganz väle weiten dat nich.

Süh her: Dat hett hei måkt, dat dat, wat Minschen schaffen, ümmer dat Wark von Minschen is... Dat, wat dei Minschen schaffen, ward mit glieke Hänn' måkt, mit'e Hänn' von Minschen, dei weiten, dat sei tau allerierst Minschen sünd. So möt hei dacht hemm', as hei dei Handtöllers vonne Schwatten so måkt hett as dei vonne annern Minschen, dei em danken, dat's keine Schwatten sünd."

Nådem dit all secht wier, hett mien Mudder mi dei Hänn' küsst.

As ik denn in'n Gorn leep, üm dor mit 'n Ball tau spälen, dunn heff ik so bi mi dacht, dat ik noch nie nich 'n Minschen heff so rorn seihn, åhn dat hei Schlääch fungen harr.

* Dei Verteller is ein Mischling