An'n Ida-Ehre-Platz: Folg de Muschel!

Pilgern in Hamborg:
To den Ida Ehre-Platz

vun Katja Renfert


Se köönt de Fotos per Klick vergröttern.
Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop op de Browser-Symboolliest.

Nu bün ik den Speersort wieder gahn un keem to den Ida Ehre-Platz. Dor heff ik uk wedder 'n Jakobs-Muschel an dat Straten-Schild funnen.

An 9. Juli 2000, to'n 100. Geboortsdag vun Ida Ehre, is de Gerhart-Hauptmann-Platz an de Mönckebergstraat afdeelt worrn un se hebbt den Deel to'n Speersort röver na de düütsch-österreichische Schauspelersche Ida Ehre nöömt. Ehre woor born 1900 in Prerau/Mähren, storven is se 1989 in Hamborg. Se weer uk Regisseurin un lange Johren de Direktorin vun de "Hamburger Kammerspiele". Siet 1985 weer se Ehren-Börgersche vun Hamborg, op den Karkhoff Hamborg-Ohlsdorf hett se en Ehrengraff blangen Gustaf Gründgens kregen.
In'n Juli 2016 is denn dor de "Krieger-Ehrenallee", wieldem Ida Ehre Pazifistin weer, in Ida-Ehre-Allee nöömt warrn.

Idas Modder harr al fröh dat Talent vun ehr Dochter för dat Schauspelern markt, un so kreeg Ida en Stipendium an de K.u.K.-Akademie för Musik un darstellende Künst. Se weer an stückerwat Bühnen. 1931 keem se na Berlin, hett för den Rundfunk arbeid as Sprekersch in Hörspeelen un Synchron-Sprekersch. Se hett uk en Film-Vertrag kregen. Aver as de Nazis an de Macht keemen, kreeg Ida as Jüdin Profeschoons-Verbott.

1939 is Ida Ehre mit ehrn Mann, den Dokter Bernhard von der Heyde, un ehr lüttje Dochter Ruth na Hamborg kamen. In ehrn Pass stunn dat grote "J" för "Jüdin" un de Naam "Sarah Ida Heyde". Wieldem ehr Mann Christ weer, nööm sik dat "Misch-Ehe". Dat weer en bannig swoore Tiet för de Familie, denn 1943 keem Ida för 6 Weeken in dat KZ Hamborg-Fuhlsbüttel. De "Misch-Ehe" hett ehr rett, dat se nich deportiert worrn is.

Na dat Enn vun den 2. Weltkrieg, an'n 3. Mai 1945, kemen de Englänner as Besatzungsmacht in dat total toschannen maakte Hamborg. Ida Ehre weer glieks 1945 an dat "Deutsche Schauspielhaus" engageert, wo se in Hoffmannthals "Jedermann" speel. Dat worr opföhrt in de St.Johannis-Kark in Hamborg-Harvestehude. De anneren Kolleginnen un Kollegen hebbt Ida bedrängt, doch sülms en Theater optomaken. Se is denn to de Englänner an de Rothenbaumchausse to de "Theaterabteilung" gahn.


De Kammerspeele in de Hartungstraat

De Theater-Offizier weer John Olden, de ut Wien stammen dä. (Later woor he de Ehmann vun de Schauspelersche un Hörspeel-Sprekersche Inge Meysel, born 1910 in Rixdorf, storven 2004 in Seevetal.) He hett Ida vertellt, dat in de Hartungstraat en Theater weer, wo de Englänner Kabarett möken, un wieldem Ida as Jüdin keen Nazi-Vergangenheit harr, hett se denn vun de englische Militärregierung den Verlööf kregen, dor ehr Theater optomaken. Bit 1941 weer dor dat kulturelle Zentrum, en "Logenhuus", vun de jüdischen Lüüd in dat Grindel-Viertel. De Straat is nöömt na Caspar Hartung (1795 - 1863), en Ratsherrn un Amtmann vun Ritzebüttel (bi Cuxhaven, höör dormalen to Hamborg).


Ingang to de Kammerspelen

Ida Ehre hett en Barg Ünnerstütten vun de Lüüd kregen, denn nu bruukt se ja en Bühnenbildner, Holt, Stoff, Leinwand, Farven ...

Dat eerste Stück, wat se sik utsööcht harrn, weer "Leuchtfeuer" vun den Amerikaner Ardrey. Al de Titel schull en Signal för en Nie-Anfang, Höpen ween. Se harrn kuum Elektrizität, aver dat Geföhl, en niees Leven fangt an. Toerst keemen wull wenig Lüüd, un wieldem de kuum Geld harrn na den Krieg, hebbt manche mit Briketts un Kartüffeln betahlt. Aver denn sünd jümmers mehr Lüüd in dat Theater kamen.

1990 hett de Grafiker, Maler un Bildhauer Hanno Edelmann (1923 born in Hamborg, 2013 in Hamborg-Rahlstedt storven) en Büst vun Ida Ehre maakt. De steiht dor in dat Theater "Hamburger Kammerspiele".

An'n 27.9.1947 hebbt se dat Stück vun den Hamborger Dichter Wolfgang Borchert (1921 - 1947) "Buten vör de Döör" to'n allereersten Maal speelt — de Uuropföhren.


Dat Premierenplakat, süh ok hier


Grünnertiedpracht: Ida Ehres Wahnhuus
in de Hallerstraat 74

Blangenbi, wat vele Lüüd nich weet: De Modder vun Wolfgang Borchert, Hertha Borchert (1895 - 1985), weer ok Schrieversfru un hett ünner anneren al 1934 (!) dat Book "Sünnroos un anner Veerlanner Geschichten" in Altengammer plattdüütscher Spraak schreven. Dat is bi Quickborn-Böker, 48. Band, Quickborn-Verlag to Hamborg, 1934 veröffentlicht worrn.

Wieldem Ida Ehre sik so för den kulturellen Wedderopbu na den 2. Weltkrieg insett hett, kreeg se 1970 de Medaille för Künst un Wetenschaft, 1975 den Professorin-Titel, 1983 dat grote Bundsverdeenst-Krüüz.
(Quell: Rita Bake, "Wer steckt dahinter — Nach Frauen benannte Straßen, Plätze und Brücken in Hamburg", Landeszentrale für politische Bildung, Hamburg 2009)

Wat se allens beleevt hett, is in ehr Book "Gott hat einen größeren Kopf, mein Kind ..." (Rowohlt Taschenbuch-Verlag GmbH, Reinbek bei Hamburg, Januar 1988) natolesen.


An'n Ingang vun Ida Ehres Wahnhuus. Ehr Naam steiht bloots noch op de Ehrentafel dorvör

In de Bogenstraat 2 in Hamborg gifft dat de Ida-Ehre-School. Siet 2001 gifft dat hier in Hamborg uk den Ida-Ehre-Kulturverein e.V. un den Ida-Ehre-Pries.


Schild an Ida Ehres Wahnhuus,
dat ehr Verdeensten verklaart

Wahnt hett Ida Ehre in de Hallerstraat. De heet so siet 1868 un is nöömt na den jüdischen Juristen un Senator Dr. Nicolaus Ferdinand Haller (born 1805 in Hamburg, storven 1876 in Hamborg), de vun 1863 an mehrmalen Börgermeister, later uk 2. Börgermeister vun Hamborg weer.
Vör dat Huus, wo Ida Ehre wahnt hett, is en Schild vun de Patriotische Gesellschaft vun 1765 anmaakt worrn.


Jugendstilhuus mit Fischerskulptur
an'n Ida-Ehre-Platz

An'n Ida-Ehre-Platz: "Sünner Titel"

Op den Ida-Ehre-Platz steiht siet 1975 en Skulptur ut Edelstahl — "Untitled", "Sünner Titel" heet de. De hett de Künstler Hans-Joachim Frielinghaus, de 1937 in Stettin op de Welt kamen is, maakt. He leevt un arbeid as Designer un Bildhauer in Hamborg.

Vun den Ida-Ehre-Platz bün ik denn de Steinstraat wiedergahn un keem to dat Pilger-Zentrum St.Jacobi. Doröver und wat dat dor allens to kieken gifft, warr ik dat neegste Maal vertellen.


Sünner Titel: Fehlt wat sünner Ida Ehre?

13.12.2022

trüch


na baven


na't Flack

na de Startsiet