Karl H. Nissen

Vun grote Hüüs in uns Stadt
Dat Raathus

Dat geev aver ok vele veel anner Lüüd, is kloor, Kooplüüd un Handwarkers, Mannslüüd un Fruuns, Olle un Junge. Un wenn so veel Minschen up en Stell leevt, denn mütt Ordnung sien. Man bruukt Gesetten un Vörschriften. För so wat weern de Börgermeisters un de Raatsherren tostännig. De müssen sik enerwegens drapen, tosamensitten un beraden, un dat möken se in't Raathuus.

Wi hebbt hüüt en Raathuus, dat is över de Tiet weg jümmers grötter worrn. Toeerst weer dat man en lütte Raats-Stuuv. Güng man vun'n Markt na de Braunstraat, denn leeg disse Stuuv glieks linker Hand; nich mal 80 m² hett se meten.
An de olle Hauptpost weer en Tafel, de hett dorvun vertellt. De Post is nu afreten, un de Tafel is mit tweigahn.
Disse Raats-Stuuv weer bald to lütt, en richtig Raathuus müß her. Twischen den Markt und de Marienkirch, dor keem dat hen.
In den Keller köönt wi dat hüüt noch düütlich sehn, dat dat mal dree Hüüs blangen'nanner weern. Kiekt wi uns dat vun buten an, denn seht wi — ok hüüt noch — dree Gevel, de rechte is ut de romanisch Tiet, de beiden annern sünd gotisch.

An dit Raathuus is denn dat Danzelhuus, de Festsaal, anbuut. Un dor is noch en Stück rankamen, dat "Nie Gemach".
Na de anner Siet keem ok wat dorto, de Ratsschrieverie. Nich in en Stück,so na un na. Hüüt heet dat "Kanzleigebäude".
Up de Oort is dat en lang Raathuus worrn, so bi 180 m lang, mehrstendeels in de gotisch Wies, ut rode un ok blanke Backsteen.

In de Renaissance harr Lübeck siene besten Johren al achter sik, man an't Raathuus is vun disse Tiet doch noch veel to sehn.
Vör de dree Hüüs na den Markt to is en Vörbuu sett ut Sandsteen mit vele Wappen un Smuckwark, ganz prächtig! Un so gor nich Lübsch! Disse Vörbuu is graad wedder trecht maakt. Hell, meist witt is he nu.

Dat gifft Lüüd, de gefallt dat nich. To bunt, seggt se. Ik denk, en poor Johr wieder, denn liggt dor wedder Stoff up, un dat Helle, Schöne is vergahn.
En Trepp is an dat End vun de "Nie Gemach" ransett, na de Breedstraat to, dat berühmte "Café Niederegger" gegenöver. De paßt to den Sandsteenvörbuu. En Erker höört ok noch in disse Tiet, ut Holt, mit veel Snittwark. Köpp vun enen Narren, enen Satyr, en lütt Kind, Engel un de Wappen vun Lübeck un noch veel mehr, allens bunt.

Man nu laat uns ringahn in dat Raathuus. Links un rechts vun de grote Döör, ünner en fein gotisch Vöördack, sünd twee Bänke upstellt mit Wangen ut Bronze. 550 Johr gifft dat de al. Up de een Siet sitt de Kaiser, up de anner de "Wilde Mann". De Kaiser weer de eenzig, den de ollen Lübecker över sik harrn.
Wilde Männer, dat weren welk, de nix to verleren harrn, de dorüm ok vör nix Angst harrn. Se weern gode Help- un Schutzlüüd.

Wenn de Geschicht stimmen deit, denn weer dat so mit disse Bänke: Wull en jungen Mann ut en vörnehm Familie heiraten, denn so müß he sik en Woch lang in sienen besten Antog hier henstellen un so künnig maken, dat he heiraten wull.
Dat kunn doch sien, dat dor noch mehr Deerns weern, de he wat verspraken harr. He müß sik truun.

Binnen staht wi in de Deel. En brede Trepp geiht na baben. Wat wi hier seht, is meist allens ut de Johren üm 1900. Na de Franzosentiet fehl Geld, ok för Reparaturen an't Raathuus. Later müß denn veel utbetert — un ok för de nie Tiet ümännert warrn.
Rechter Hand is noch en old Portal ut swatt, glasiert Tegelsteen, mit vele Figuren, so as Gottvadder, un de Gerechtigkeit un de Wiesheit. Dor is ok de starke Mann to sehn, de den Löwen besiegt, un de noch stärkere Fru, de ehren Mann daldükert.
Dit Portal is de Ingang to den Audienzsaal, den Hauptsaal in uns Raathuus.

De Döör is en beten wunnerlich. Se is deelt. De en Siet is mannshooch, up de anner Siet mütt en sik deep bücken.
In den Saal wörr fröher Gericht hollen. Wenn een nu as frie Mann rut gahn kunn, de güng dörch de hoge Döör, de Verurdeelten müssen sik krumm maken, se müssen dörch de lütte Döör rut gahn.
Up de Döör is ok vun de Binnensiet veel Snitzwark to sehn, un kloke Spröök sünd dor in dat oll Plattdüütsch to lesen, so as:

"Beide Part schall en Richter horen un den ordel."
(Beide Parteien soll ein Richter hören und dann urteilen).

So as wi den Saal hüüt seht, is he ut de Rokokotiet. Gerichtsschranke un Sofas sünd dor, en groot gußiesern Aven vun 1755 steiht an de Siet. De Deck is fein ut Stuck arbeidt, un an de Wand hangt acht grote Biller Disse Biller wiest de goden Eigenschaften, de en Regierung hebben sull, so as Gerechtigkeit un Klookheit un Mäßigung. Sövenmal sünd dat Fruun, Damen, de up de Biller afbildt sünd, de uns wiest, wat en Hogen Raat doon un laten sull. Eenmal is dat en Mann, groot un stark, he höllt enen Slötel in Hand. Bi em sitt en lütt Engel, de leggt den Finger up den Mund, un en Hund steiht dor mit enen Knaken in't Muul. Dit Bild meent de "Verswiegenheit", un de is männlich. Dat hett de Maler, Herr Torelli, seggt.

In dissen Saal kunn man noch veel vertellen, man wi wüllt nu na baben gahn, de hoge, brede Trepp rup. Kort vör 1900 is dat Treppenhuus nie buut mit blanke swarte Backsteen. Dree Biller sünd hier to sehn, Beleevnisse ut de ganz fröhe Lübecker Tiet. An de Pielers sitt so lütte Dwargen un Draken. Wat de för en Bedüden hebbt, dat weet ik nich. Mi hett mal en vertellt, de Dwargen, dat sullen de Raatsherren sien un de Draken weren ehre ... Avers dat kann nich angahn, dat is wiß Dummtüüg.

Baven is denn uns Stadtparlament, de Bürgerschaftssaal. De is ok ut de Tiet üm 1900. De Biller in dissen Saal vertellt vun den Besöök vun Kaiser Karl IV. De Kaisers weern meisttiets wiet weg, un so weer dat en groot Saak, disse Besöök.
de "Bürgerschaftsmitglieder" sitt up griese Stöhl, un in de Mitt — dor wo dat Pult is — hett de Stadtpräsident sienen Platz. He is de böverst Lübecker. De Börgermeister sitt an de Siet, he is de Chef vun de Verwaltung. Vör en poor Johr harrn wi en goot Poor: de Präsident hett "Gaul" heten un de Börgermeister "Knüppel".

Hier baven seeg dat fröher ganz anners ut. Dat geev den Hansesaal, de weer meist 40 Meter lang. Up schöne Stöhl ut Holt seten de ollen Hanseaten ut männicheen anner Stadt un hebbt verhannelt, to'n letzten mal 1630.

Enen "Löwensaal" geev dat fröher ok noch. Baven up de Balken vun dat Dach — de weern to sehn — seten fiev utstoppt Löwen. Wo de herkamen sünd, keen weet dat so recht. (Dat warrt vertellt, dat de Stadt Kampen twee Löwen na Lübeck schenkt hett, un dat mag stimmen. In de ollen Kassenböker warrt schreven vun de Kosten för dat Foder). Bet 1915 hebbt de utstoppt Deerten baven seten, denn weern se so tosamenfullen un upfreten vun Motten, se müssen weg.

Ünnen harr lang dat Gewandhuus sienen Platz, dat Huus för de Dookhändler, de Gewandsnieder. Later is dat de "Börse" west för de Kooplüüd. Vun 1800 an weren dor de Abendmusiken to hören un hüüt is dat jümmers noch de Börsensaal för Utstellungen un Vördrääg.

Dat geev noch veel to vertellen hier in't Raathuus, vun den "Roden Saal" orrer de Höörkamer, vun de velen Biller un vun Trese in de Marienkirch. Man ik denk, nu is dat noog för hüüt.
Avers dat is wiß, bi't nächste Mal gaht wi in den Keller, in den Raatskeller.