Karl H. Nissen

Dat höört to Lübeck to:
Schlutup

Wenn wi vun Travemünn mit en Schipp na Lübeck föhrt, denn liggt Kücknitz up de Nordensiet. Un gegenöver findt wi Schlutup. Wi köönt ok vun Lübeck ut mit't Auto henkamen, ganz End dörch dat Lauer Holt, hen na Schlutup. Fröher güng en lütte Fähr dwars över de Trav vun en Siet na de anner, bet 1980. Un: fröher kunn man Schlutup al wiet vörher rüken: Fisch! — Vun Fisch hebbt veel Lüüd in Schlutup leevt, Fisch fangen, verköpen, rökern.

Man toeerst en beten ut de ganz olle Tiet:
Ut dat Johr 1188 gifft dat en Urkunn vun Kaiser Barbarossa. De seggt, wat de Lübecker dörvt un wat se nich dörvt, dorto de Hauptsaak: De Trav höört to Lübeck, vun Oldesloe an bet an de Oostsee.

Grenzstein, Wikimedia Commons, digitaal bearbeit

In de Trav leevt Fisch. Bald hebbt Minschen an de Trav wahnt un disse Fisch fungen. Disse Lüüd hebbt dicht an dat Water ehr Hüüs buut. Al 1316 warrt vun en Dörp "Slukop" schreven.

Dicht bi dit Dörp leeg de Grenz na Meckelborg. So en Grenz müß schützt un bewacht warrn. En Wachtorm stünn dor. Dat weer so Mood in de olle Tiet: Man wull Angriepers verjagen mit gräsig Namen, un disse Torm hett "Vretup" orrer "Slukopp" heten.

Nu geev nich blots dissen Torm, dor stünn ok en Kroog, so vertellt dat en olle Geschicht. Alle Daag hebbt de Lüüd fiert, drunken un danzt. Eenmal an'n Sünndag keem de Preester vörbi, he wull enen Kranken besöken. De Speelmann hett sik dalkneet, man de annern hebbt wieder danzt. Un denn — en Dunnern un Pultern — as de Speelmann sik ümdreiht — dor is de Kroog weg un all de Dänzers un Süpers ok. Blots en groot Lock weer to sehn. Un dat sall dor hüüt noch sien.

Na den letzten Krieg leep dor de Grenz na de DDR, dicht, afsparrt, keen Weg na de anner Siet. 1956 is en groten Steen upstellt, "Slut up" köönt wi lesen.

Hüüt leevt in Schlutup so bi 6000 Lüüd, man vun Fisch leevt nich mehr vele. Dor hett sik en Barg ännert. Fischer sünd dor noch twee, en grote Fischkonserverfabrik gifft dat noch, Rökerien sünd weg, bet up een. Dorbi weer dat mal wat. Dat hett mal mehr as föfftig Firmen geven, de mit Fisch to doon harrn:

"Schlutuper illustrierte Filets
Die Filets von Fettheringen sind würzig mariniert.
Die Tunke ist von unübertrefflicher Lebhaftigkeit
und appetitanregender Wirkung."

De Stratenbahn, de vun Schlutup na Lübeck föhrt is, gifft dat al lang nich mehr — de harr Extra-Wagens för de Fischfruun vunwegen den "Duft".
För de Konserven hett man Dosen bruukt un Kisten un Essig un Semp. För all dit geev dat Fabriken in Schlutup.

Wenn ik an Slutup denk, denn fallt mi Gerd Benit in. Ik heff Stratenbu lehrnt, 1948, dat weer noch vör de Währungsreform. Bagger un "Schaufellader" harrn wi nich, ok kene Lastwagen. Avers Gerd harr en Gespann, twee dicke belgisch, brune Peer, mit enen Wagen dor achter. Dor sünd wi mit na Slutup föhrt in en Sandkuhl. Wi Lehrjungs hebbt den Wagen mit de Schüffel vull laadt, sünd na Lübeck föhrt, hebbt wedder aflaadt. Twee Touren hebbt wi schafft an enen Dag. Dat weern Tieden!

1960 sünd wi vun Schlutup ut mit enen Kümo — dat is en Küstenmotorschipp — na Finnland föhrt un hebbt Holt haalt. Wat weer dat en feine Reis!
Man in de Twischentiet sünd ok de Scheep anners worrn. Hüüt findt wi in Slutup en groot Stück vun de nien Lübecker Habens, un dat warrt noch mehr.

Holt weer mal ganz wichtig, Telegrafenpahls un Iesenbahn-Swellen wörrn bruukt, un in Schlutup sünd de maakt worrn, vele Johren lang un ganz veel. En Kreidewerk geev dat, un na 1933 sünd grote Industrieanlagen dorto kamen för Munition un Waffen. Dat weer en wietlöftig Anlaag mit en egen Kraftwark un en Waterwark. De velen Buwarken harrn platte Dächer un weern babenup mit Buschwark un mit Bööm beplant. So hebbt se den Krieg överstahn. In uns Tiet weer allens mögliche introcken, en Spinnerie, Klederfabrik, Kööm-Fabrik, Bettfeddern, Wellpapp un noch veel anners mehr. Landmaschinen, Winker för Autos — kene Blinker — Swömmautos un Container to'n Wahnen kemen ut Slutup un sogor Autos sünd montiert: de BMW 700.

Ok nu sünd dor en ganze Reeg vun Firmen an 't Arbeiten. En Fachmann vun Buu seggt, dat de groten Hallen jümmers noch gode Architektur sünd, un allens liggt meist versteken as in en dicht Holt.

Un hüüt?
Slutup, meen ik, is anners worrn. — Slutup, meen ik, is jümmers noch dat olle. Fisch speelt keen groot Rull mehr, dat rüükt ok nich mehr na Fisch. De Minschen hebbt anner Arbeit funnen. As de Grenz na de DDR wegfullen is, harrn de Slutuper ehr Last mit den velen Verkehr, Mülltransporter dunnern al lang dörch den lütten Ort, dort hett würklich de Wand wackelt. En Ümgehungsstraat is kamen mit enen hohen Lärmschutzwall, ganz trecht is dat allens noch nicht. Dat duurt en beten mit de nie Tiet.

Avers loop mal rüm üm de olle Kirch, de na den hilligen Andreas nöömt is. Se liggt ganz baben up 'n Barg (lach nich!), hoge Bööm un en Muur rundüm. Dat Kirchenschipp is as en lang Achteck buut. De Torm is later dorto kamen. Binnen is veel to kieken: De Deck, de Kanzel, de Dööp un en Snapsglas! Dat is wohr.

1743 is de Torm utbetert. De Muurmann hett baben stahn, he hett enen Vers upseggt, so as sik dat höört. Denn hett he enen deegten Snaps drunken un dat Glas vun baben dalsmeten. Un dat is heel bleven, dat is nich twei gahn! Dat hebbt de Lüüd as en goot Teken sehn un dat Glas upbewohrt.

Loop mal dörch de lütten smallen Straten, dörch den Zwirngang, dörch Bögen un de Kirchstraat, dat is dat olle Slutup. Hüüs mit Fachwark, hier un dor kiekt de ollen Schornsteens vun de Rökerien rut. Blomen blöht, allens is püük. Un denn gah mal enen smallen, steilen Weg hendal orrer en poor Stufen: denn sünd wi an den Travestrand! De Slutuper Wiek liggt vör di, wiet, mit enen lütten Haben. Nich mehr för Fischerkahns, nu för Seilscheep.

Un de Slutuper?
Ik heff hier so 'n olle Zeitung vun 1962. Babenöber steiht "Fischer-Republik Schlutup". Un denn köönt wi lesen "Die Schlutuper sind ein eigensinniges Völkchen" un dor steiht noch "De Lüüd snackt Düütsch. In Schlutup ist Niederdeutsch Landessprache". De een orrer de anner snackt ok nu noch platt, annersrüm sünd vele nie Hüüs dorto kamen mit hoochdüütsche Lüüd.
Wi köönt nich allens hebben. 1993 vertellt en feine olle Slutuperin in uns Blatt: "Ein bisschen stöhnen die Schlutuper immer." Avers eben blots en beten — steiht in 't Blatt.

Un mien oll Fründ hett meist föftig Johr in Schlutup wahnt, he weer mit en richtige Schlutuper Deern verheiradt, he hett mal to mi seggt:
"Also, dat segg ik di: mit veer Generationen Schlutup tohoop leven, dat is dree to veel!"
Un ik segg: Mal ganz sinnig dörch Schlutup lopen, up't best mit enen richtigen ollen Schlutuper, dat lohnt sik!