Ut
de Muuskist: van Willi Höfig Se köönt de Biller per
Klick vergröttern. Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop
op de Browser-Symboolliest.
Up den Ohlsdörper Karkhoff in Hamborg steiht 'n slichten root-brun Graffsteen: Dem ostfriesischen Dichter Harbert Harberts, 1846 1895. Oolt is he nich worrn, nich mal fofftig, hest al van em hört? Een Book mit Gedichten, twee mit Prosa: 1882 Der Honoratiorentisch in Dingsda, humoristische Erzählung; 1883 Über dies und über das, kleine Geschichten twee lütte Böker, de nu al hunnertundartig Johr oolt sünd, un wenn du de nich kennen deist, kannst liekers geruhig slapen. Wat anners is dat mit Wilde Ranken (1867), de schall een sik nich ut de Nees gahn laten, dat sünd de Gedichten. Un wat weer dat nu för een, disse Harbert? He was 1846 in Emden born as de Söhn van en Bäcker un wull Lehrer warrn. In Ostfreesland geev dat noch keen Seminar daarför; de jungen Lüüd keem' as Lehrling to'n ölleren Schoolmeester un warrt denn Küsjes nömt, wat van dat latiensch Kustos kümmt. Harbert weer een van de Plietschen un Fixen. As he knapp sößtein weer, kreeg he al 'ne Stell as Schoolmeester an de Volksschool in Emden. Man dat duert nich lang, daar vertörn he sik mit een' van siene Kollegen, un in dat Disziplinarverfohren kreeg he de Schuld. De Jung sett sik hen un schreev sik den Arger van de Seel' in Vers. Nu harr he sienen Beroop funnen! Siene Gedichten hört' draad regelmatig in de Ostfriesische Zeitung. Harbert funn Frünn bi de jungen Schrieverslüüd in Oostfreesland, he gull tohoop mit Friedrich Sundermann un Enno Hector as dat Gesicht van de junge freesche Dichtung. 1867 see he den Schooldeenst op, studeert in Bonn (Literatur, Geschichte un Kunstgeschichte) und warrt denn Schoolmeester in s'Gravenhage in Holland. Man up de Duer weer dat nix för em. 1870 füng he an, blots noch för Dagbläder to schriven, weer Journalist eerst in Breslau (wat hüüt Wroclaw is), denn in Hamborg (wat hüüt jümmer noch Hamborg blifft). He schreev för Bläder, de wi hüüt "links" nömen warrn: de Hamburger Volkszeitung un de Reform, un he schreev keene politischen Artikel, sünner för't Feuilleton. 1886 versöök he dat mit 'n egen Tidschrift, Lustige Blätter, de warrt 1887 na Berlin verleggt, un Harbert redigeer se van Hamborg ut. As 1884 das Gedichtbook Rothe Rosen rutkeem, weer he mit siene hoochdüütschen Gedichten in't heele Düütschland kennt. Mit siene plattdüütschen Vers harr he minner Spood, An de Waterkant wull nüms lesen. Harbert weer nich goot utrüst för't Leven: de heele Tiet schetterig un küüm, un 'n Knuust harr he ok up'n Puckel. Un denn brook he sik 'n Been un weer lang in't Krankenhuus dat weer dunnemals ok al oordig düür. De Beroop van en frieen Journalisten is hüüt 'n hartet Broot un dat weer do jüst so; Harbert holl dat ut bet to'n Oktober 1895, daar schoot he sik 'ne Kugel dör'n Kopp, in de Böker steiht "infolge andauernder Nahrungssorgen". De Denksteen in Ohlsdörp hett keen Graffsteed bi sik. Woneem Harbert Harberts siene Knaken afbleven sünd, dat kann nüms mehr rutfinnen. Man brukt wi de Reliquien as in de Kark? Wi warrt em woll in siene Gedichten wedderfinn'n.
Harbert hett ok lütte Geschichten in Vers brocht in de Oort van de Läuschen un Riemels: "Dar kann'n lütjen Sluck up stahn!" (1873), "De latiensche Buur" (1873), "'t Gemeentewark" (1870) un männich annere. För dat oostfreesch Platt bruukst 'n beten Gedüür. Man wi hefft doch ok lehrt, Fritz Reuter sien meckelbörger Platt to verstahn un (wenn du mi fragen deist:) wenn een dat mit Gedichten to doon hett, dennso warrt Gedüür bruukt un en Geföhl för de Spraak. Mi dücht, de Leser van de "Muuskist" hefft daar noog van to Hand. |
|
Översicht över de Muuskist 14.8.2016 |