Georgsbloom un Georgele

vun Anke Nissen

De 23. April is in de ole kathoolsche Hilligentradischoon de Dag vun St. Georg. Twee Blomen, de üm düsse Tied blöht un na den Hilligen nöömt sünd, stell ik hier vör.

Georgsbloom — Narcissus poeticus

Anner Namen: Georgsblume (schwäbische Alb), Dichternarzisse, Jercherose, Jerchros, Jörgebloom, Jörgeblum (Rheinland-Pfalz), Josephstab (Franken), Narzisse (Narcissus pseudonarcissus), Osterglocken, Pfarrernarzisse, Fuearesch Härziss = Pfarrernarzisse (Schwäbische Alb)

Wohrschu: De Bloom is giftig!

För mi is dat as en Wunner, dor steek ik an'n End vun 'n Sommer brune schuppige Zibbeln in de Erd vun unsen Goorn, vergeet se in de langen Wintermaande un denn, wenn ik unruhig warr, wiel he mi gor to lang duurt, de Winter, denn dükert lütte geheimnisvulle gröne Pünkte in'n Bodden up. Ik kiek eenmal, tweemal, ik erinner mi — un en poor Weken later plück ik prächtig Geel. Uns ganze Stuuv is as verzaubert un süht ut liek as de Frühling. Ok miene Stimmung warrt anners. En lütt Lachen liggt up elkeen Gesicht ——— Narzissen.

De Legende seggt:
Narziss, de smuck utsehn Söhn vun den Flussgott Kephisos, sehg sien egen Spegelbild in 't Water. He weer henreten, wo schöön he weer. Un — he hett sik in sik sülven verleevt.
Vele junge Deerns muchen em lieden, harrn em leef, denn he weer würklich to un to schöön. Man de Leef vun de Deerns bleev ahn Antwort. Keen kunn bi em landen! Narziss weer nich interesseert, he kunn gor keen annern leef hebben as blots sik sülven.
As Narziss mal wedder en enen Diek dalkneet weer un heel tofreden sien Spegelbild ankeek, — he fünn sik bildschöön, he meen, nüms kunn schöner sien —, dorbi keem he sien Spegelbild neger un neger un — an'n End weer sien Kopp ünner 't Water. Un dor verdrünk he.
Dor, wo Narziss an 'n Diek dalkneet weer, dor is later en heel besünner Bloom wussen, en geel Bloom, un in de Trumpet-Blööd vun de Bloom, dor weern de Tranen vun Narziss binnen. So sünd wi Minschen to disse Bloom kamen, de natürlich den Namen "Narzisse" kreeg. Obwohl — mi kann een in 't Fröhjohr al mal seggen höörn:
"Oh, wat hebbt wi in dit Johr för vele Tranen in unsen Goorn!"

In disse fröhe Fröhjohrstiet blöht vele schöne Blomen, un vele hebbt den Namen "Georgsbloom", wiel se an'n Georgsdag, an'n 23. März blöht. Uns Georgsbloom höört dor ok to. Un so is se ok as Plant in den Bibelgoorn kamen.

De Naam "Josephstab" för de Narzisse kümmt wohrschienlich dorher, dat disse Bloom al an'n Josephsdag, also an'n 19. März blöht.

Dat gifft aver ok de hübsche Marienlegende: As Joseph üm Maria friegen dee, dor weern dor ok noch anner Mannslüüd, de Interess harrn. Dor hett elkeen Mann enen Stab in de Hand kregen. De Mann sull nu Maria kriegen, den sien Knüppel över Nacht gröön Bläder kregen harr. All Knüppel weern an annern Dag dröög, blots Joseph sien Stock, de harr Bläder kregen, dorto ok noch Blöden. Ja un welk Lüüd meent nu, disse Blöden weern Narzissen west, anner meent, dat weern Lilien. Up jeden Fall aver hett Joseph Maria kregen — as wi ja all weet. Un wegen disse Legende warrt Jospeh up olle Gemälde wohl jümmers mit den Stab afbildt.

Düt heff ik schreven an'n 21. April 2010, jüst mirrn mank den Josephsdag un den Georgsdag.

Georgele
Traubenhyazinthe, Muscari, Familie Hyazinthengewächse

Ik kenn disse Plant as "Perlhyazinthe". Dat gifft aver ok Gegenden, dor warrt se "Bauernbübchen" nöömt orrer ok "Bergmännchen". In Schwaben seggt man dor "Georgele" to. De Naam gefallt mi ja to un to goot.

An'n 23. April is ja Georgsdag. Denn blöht de Traubenhyazinthe. Un so is se denn wohl to den Namen Georgele kamen. De Hillig Georg hett in 't 3. Johrhunnert leevt. Hier in Norddüütschland is ut St. Georg de St. Jürgen worrn. He weer en Ritter un hett enen gräsigen Draken besiegt, de veel Leges anstellt hett, so seggt de Legende, un se warrt up männicheen Wies vertellt.

De lütt Bloom findt wi oft in'n Bibelgoorn; denn se symboliseert dat Friemaken vun dat Böse.

De Georgele blöht in en ganz prächtig Blaag. Se is en Zibbelplant. Dat gifft veel verschieden Orten. All blöht se blaag. De lütten Druven sünd mal wat länger, körter, dicker, dünner, runder. Ik heff ok al rosa orrer witt blöhen Georgeles sehen. De sünd denn aver zücht för 'n Goorn.

Wi hebbt vele Georgeles in unsen Goorn. Se mehrt sik vun alleen. Ik haal in disse Tiet geern welk rin un stell se up unsen Fröhstücksdisch. En Droom in Blaag...