De Sünnschienkieker is inlaadt to...

Karpenhochtiet

Spegelkarpen — Cyprinus carpio morphe noblis

Wenn een hier bi uns Karpen seggt, denn meent he meist den Wiehnachtskarpen. He is bi een Kilo swoor un woll dörtig Zentimeter groot. Dat sünd denn Spegelkarpen, de noch nich utwussen sünd. De swemmen in'n Karpentuchtdiek, un in'n Winter laten de Lüü dat Woter aflopen. De Karpen warrt denn rutsammelt un verköfft. Mmmhh —— Wiehnachtskarpen mit Marreddig un Slackermeschü! Wat för Leckertähn!

Aver de groten, olen, utwussen Karpen, de sünd veel grötter. So welke, de op keen Töller passen dähn. Dat sünd basige Brocken, över een Meter lang un woll 35 bet 37 Kilo swoor warrt se, wenn se nich vörher fungen warrt. Jo, ok dat is uns gode ole Spegel- or ok Schuppen-Karpen Cyprinus, de in Europa meist to finnen is.
Karpenangeln is hüüttodaags'n Spoort worrn, denn de Karpen is'n mödigen Kämper. Un so'n groten Keerl ut'n Woter to kriegen köst veel Gedüür un Knööf. Dat is för junge Lüü 'n bannigen Spooß. Bi uns in Seen un Strööm leven öfters Schuppen- un Spegelkarpen, mennigmaal ok Ledderkarpen. De Schuppenkarpen smeckt ok so goot as sien Broder, de Spegelkarpen. Woll bi 1800 Oorten höörn de Karpenfamilje to, aver de gluckert nich all in Düütschland rümmer. Jo, villicht in'n Hobby-Karpendiek, so'n Koi-Karpen ut Japaan, aver sünst kenn ik keen annern.

Hefft se denn sülven maal so'n richtig olen Karpen sehn? Mi is dat letzt passeert. Ik weer platt, so heff ik mi wunnert.

Dat weer so'n scheunen warmen Platz an'n Bramfelder See an'n Sünndag na Oostern.
Wi, Opa Harms un ik, seten op de Bank un vertellt uns wat. De Bööm weern düt Johr al greun, de Sünn schien, dat weer goot uttohollen an'n See, so bi twintig Grad. Opa snurr tofreden as'n Koter.
Op eenmaal — Klatsch — wat weer dat? Was dat'n Aant or'n Hubendüker? Wi pliert dörch de Büschen na dat Woter hen — nix to sehn —
Opa Harms vertell sien Geschicht wieder. "Jo, un denn hett mien Meta mi en groten bunten Flicken op de Büx sett! Dat harr ik" — Klatsch! — dor weer dat wedder.
Ik sprüng op von miene Bank un sleek mi achtern Busch. — Klatsch! maak dat wedder. Sülvern blänker dat op.
Dat kunn nich wohr ween! "Dat sünd Fisch!", reep ik, "dicke, fette Fisch! Twee Stück op'n Maal!"
Dor weern se al wedder! — Un dor — un dor ok! Een grote Rüchfloss weer to sehn — nee, keen witte Hai! So groot weer he nu ok wedder nich!
Aver düsse Dierten weern würklich woll een Meter lang. Un wat breet de Rüch weer! Basige Fisch! Würklich Karpen? Se trocken ehr Bahn dörch de lütt still Bucht an'n See. Liesen ruschel dat Reet. Weern woll heel vergneugt, un jümmers, wenn se in de Hööchte springen dähn, güng dat wedder "Platsch"! Twee grote Fisch op eenmaal! Ümeens vertüdelt un verkringelt! — Platsch! In't Woter torüch.—
"Wat's denn dat?" meen Opa Harms. "Dat sünd würklich twee Dierten. Wat de mit ehr Schuppen blänkert!" "Wat meenst, Opa, hebben se sik villicht vertöörnt?", fraag ik.
"Ne, dat kann bloots en Karpenhochtiet ween! Kiek maal, wat se mitnanner danzen!", reep Opa Harms.
Dat mit'n Danzen wull keen Enn nehmen. Plitsch! Platsch! Twee Poore Fisch op eenmaal!

"So veel Theoter üm'n poor dusend Eier!", meen Opa Harms un grien, "dat is de Leev, mien Deern! De lett ok de olen Karpen nich kolt! Villicht würr ik ok noch so'n olen Karpen, wenn mien Meta noch leven dä. Do weer ik ok sprungen as'n Verrückten, wenn se mi in de Mööt keem." He kreeg natte Ogen un wisch sik mit sien Duum ünner de Brill, as weer em wat in't Oog flagen. "Ach Deern", sä he wehmödig, "dat sünd nu olle Kamellen! Is vörbi!"
Aver denn lach he wedder. "Hett allens sien Tiet," meen he, "un nu sitt ik hier mit di, ok scheun, nich?"

Woll 'ne Stünn hefft wi bi den Spiktakel tokeken, denn weer Meddagstiet un wi gungen na Huus. Dor hefft ik glieks na'n Meddageten bi Wikipedia naleest, Opa hett sien olles Book över Fisch ruthaalt un Nahmeddag seten wi bi em op de Veranda.
"Na, wat hest rutkregen?", fraag he mi.
"Wohrraftig Karpen!", wunner ik, "dat sünd Karpen west! De veranstalten an warme Daag in't Fröhjohr, dat möten aver tominnst 19 bet 20 Graad ween, ehr Hochtiet, ehr Laichtiet, as dat nöömt. Von April bit Juli löppt düsse Veranstalten överall in Europa, neem dat'n gröttern Diek or See gifft. Aver an leevsten un sekersten in'n Mai."
"Heff ik doch glieks seggt", meen Opa.
"De Karpen jaagt sien Hartallerlevste so lang as'n Verrückten hen un her, bit se ehr'n Rogen, dat sünd ehr Eier, afgifft, woll so Stücker 1,5 Millionen. Ganz scheun veel, nich? Dat is de Jachteree woll weert."
"Jo, is dat woll!", meen Opa Harms un vertell denn, wat he sülven wusst. "Vadders Milch, sien Samen, kümmt denn dorto, nich? Un de Öllern swemmen dormang rüm. Dat is denn woll so'n richtige "Melksupp", wat meenst? Warrn allens lütte Karpen. De backen glieks an dat Reet fast un blieven dor sitten. De Karpenöllern, dat is dat Dullste, kehrt sik nich mehr üm de Lütten, denn se sünd meist na de Hochtiet goor nich so goot toweeg. So'n Karpen is nich so'n groten Spoortsmann, de ritt sik meist gräsig slimm de Schuppen un de Huut af, bi dat Schubbern, bi dat Dreihn un Springen. So veel Temprament is för de Fisch woll doch nich so gesund, un dorüm gifft dat ok in't Fröhjohr veel dode Fisch in't Woter to finnen. Weetst Deern, do weer ik'n anneres Kaliber, mi kunn so licht nix kaputtkregen. — Wenn ik dor an denk, wat Knööf ik harr —— Jungedi — wat kunn ik springen! Aver för so grote Lorbassen is dat Rümjachtern un dat Jumpen nich so eenfach. Wat meenst? —
De Leev, de leve Leev, de is nu maal so scheun — so wunnerscheun!" Opa Harms verdreih de Ogen na'n Heven.
"Een olen Karpen, de sien Hart verleert, de levt gefährlich." He keek still vör sik hen.
"Jo, Opa", meen ik, "aver denn kümmt dat niege Leven. Hier steiht: De Karpenbruut kruupt na 3 bet 8 Daag al mit den Kopp tovörderst ut'n Ei rut. Dor swemmt se lustig in't Woter un sackt denn op'n Bodden rünner, wieldat se noch keen Luft in ehr Swemmblaas hefft. Aver nich lang! Lüttkrebse, Lüttdeerten, Algen, allens, wat vörbikümmt, warrt freten. Sünd even Roovfisch! Een Dag sünd de Jungkarpen denn groot noog. Se swemmen in'n See rümmer. Dree Johr later sünd se Wiehnachtskarpen."
"Igitt", sä Opa, " ik mag den nich, de smeckt mi meist to muttig!"

Aver Se, mögen Se Karpen eten? Denn segg ik Goden Appetit. Or möögt Se ok keen Karpen?
Höört Se villicht sogoor to de Lüü, de den Karpen en Naam gifft un em an Wiehnachtsmorgen in See sett? Uns See warrt sowoso nienich dröög. Do warrn de Karpen groot un dick.
Gahn Se maal in't Fröhjohr hen, wenn de Sünn warm schient — to Karpenhochtiet.
Dat is 'n fidele Saak!

Veel Spaaß wünscht

Se Ehr Sünnschienkieker.