Dat Kruut för'n Märzmaand:
Anis

vun Anke Nissen

Pimpinella anisum — Familie Umbelliferae

 

Anner Namen:

 

 

 

Brosamen, Enes, Enis, Einis, Jenes, Römischer Fenchel, Runder Fenchel, Süßer Kümmel
Sammelt warrt: Frucht (Samen)

Warrt bruukt:

lööst Krämpfe,
helpt bi Hosten,
is goot gegen Blähungen (Ätherisch Öl),
as Gewürz in de Bäckerie, in Likör (Pernod, Quso), as Kökengewürz,
Beruhigungsmittel för lütte Kinner,
as Anisööl (Oleum Anisi)

So warrt't anwennt:

 1-2 Teelöpel Samen zerquetschen un mit 1 Tass kaken Water övergeten, 5 Minuten todeckt trecken laten.
Bi Hosten: Dissen Tee mit Honig sööt maken un 2- bet 5-mal an'n Dag drinken.
Bi Blähungen: Den Tee ahn Honig drinken.

 
Anis weer al 1500 vör Chr. as Heilkruut bekannt, so steiht dat in en oll Rezept-Sammeln ut Ägypten.
Ok as Gewürz is Anis all fröh bekannt.

Leonhart Fuchs nöömt Anis in sien "Kreutterbook" vun 1543 "Eniß".

"Der Eniß oder Aniß/
würdt auff Griechisch unnd Lateinisch Anisium geheyssen/
welchen namen er biß auff den heiitigen tag in den Apotecken behalten hat ..."

Anis kann een buten — in de Natur — an de Bläder goot kennen:

  • Ünnen hett he jümmers drei runne, insneden, lütte Bläder.

 

  • In de Mitt sünd de Bläder "gefiedert".

 

  • Un baven sünd se in smalle Lappen deelt.
  • De Dolden sünd witt.

Anis blöht in'n Juli un August.

Ik kann mi besinnen, dat de Lüüd in'n Krieg Anisööl gegen Kopplüüs un ok gegen Krätzemilben nahmen hebbt.

Ik kann mi ok besinnen, dat mien Broder, as lütten Jung, Anisööl in sienen Duvenslag drüppt hett. He weer de Meen, Duven möögt dat geern rüken un köönt dormit anlockt warrn.

Anners as de Duven: Uns Fründ sä, as wi mal vun'n Anis snacken:
"Gah mi af mit Anis! Wenn ik up'n Wiehnachtsmarkt an en Hoosten-Bonbon-Bood vörbikaam, denn neih ik ut. Ik mag dat nich rüken!"

Mien' Grootmudder harr jümmer enen linnern Büdel vull Anis liggen. Harr ik denn mal Lievpien, hett se den Büdel warm maakt (in't Rohr vun'n Kachelaven orrer in'n Backaven) un mi em up'n Buuk packt.

As Kökengewürz warrt Anis bruukt för Koken, Broot, Appelmuus, Konfekt, ok för Muscheln, Austern, Kääs, Gurken.
Blöden kann een nehmen in Salat, Fruchtsalat, jüst so de Bläder.
Stengeln un Wörtel sünd ene gode Würze för Suppen un "Eintöpfe".

In'n Mensing heff ik leest, dat up Fehmarn geern Anis-Koken backt warrt. Ik kaam vun'n Knuust, kenn dissen Koken aver nich.

Anis is licht to verwesseln mit den Samen vun'n gefleckten Schierling. De is böös giftig. Dorüm sammel ik kenen Anis. Ik kööp dat lever in'n Drogerie orrer Afteek.
Dor gifft't ok Anisööl, Anistinktur, Anispulver.

Wat is Gott?
Bi disse Fraag heff ik mal disse Wöör funnen:

Gott is
de Sünnenstrahl,
de Duft vun'n Anis,
de Faarv vun de Veilchen,
dat Straken vun den lichten Wind up miene Back,
dat Licht...

Gott is de Duft vun'n Anis. —
Schöön, so meen ik.


na baven