Wildknuuflook
Bärlauch, Allium ursinum
Familie Lauchgewächse
vun Antje Heßler
Se köönt de Fotos per
Klick vergröttern. Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop
op de Browser-Symboolliest.
In
den Märzenmaand vertellen de Kökenmeister in't Feernsehn
oftins vun Bärlauch. De Bärlauchgerichte sünd heel
sund un in't Fröhjohr besünners goot gegen Fröhjohrsmödigkeit.
Se maakt den Stoffwessel möbil. De Kökenmeister stellt in't
Feersehn verscheden Rezepte för dat Verwennen vun Bärlauch
vör. Dor geev dat Bärlauchquark, Bärlauchbodder un
Bärlauchpesto. Bodder un Quark kunn ik mi goot vörstellen,
aver wat en Pesto weer, müss ik eerst mal nakieken.
"Pesto
(von italienisch pestare, "zerstampfen") ist eine pastose,
ungekochte Würzsauce, die in der italienischen Küche meist
zu Nudeln gereicht wird."
Dor hebbt wi dat: Pesto kunn ik nich vun mien Modder weten. Wi hebbt
den Quark un de Bodder ok oftins de Soßen mit Zibbeln, Snittlauch
un hackte Krüder anmaakt. Knuuflook harr mien Modder ut de Köök
verbannt. De Ruuch un ok de Smack weer ehr to stevig.
Den
Bärlauch heff ik eerst as Kruut för de Köök siet
eenige Johr'n kennen lehrt. Dorbi is de Bärlauch en Heelplant
un wöör al in Middelöller bruukt. Aver de stevig Ruuch
hett den Bärlauch meist vergeten laten. Hüüt is dat
grote Mood, in de Köök den Bärlauch to bruken.
De Bärlauchplant bin ik dat eerstmal up en Reis vör vele
Johrn up de Insel Rügen wies woorn. De Grund vun den groten Park
vun Putlus lüüch witt. Dat müss ik natüürlich
ünnersöken. Överall weern grote Placken mit Planten
de witte Köpp harrn. Narms weer annert Gröön to sehn
un de Ruuch vun Knuuflook steeg mi in de Nees. De Planten weern mit
de runden witten Köpp smuck antosehn. Se erinnern mi mit de witten
Blödenköpp an utwussen Porree. Later heff ik so veel Bärlauch
noch in dat Naturschutzgebiet "Wildes Moor" bi Husum sehn.
Bärlauch mit Rapsblööt in't
"Wilde Moor"
De Tofall wull, dat mien Naversch in ehr'n Goorn Bärlauch anplant
harr. Dor sik de Bärlauch gau utbreedt, is he later ok in mien
Goorn kamen. Ik heff nu in den Maimaand enen witten Teppich in den
Knick vun mien Goorn. So kann ik de Plant goot bekieken.
De
Bärlauch is en tage un krutige Plant un warrt 20 bit 50 cm hoch.
He tellt to de Lauchplanten. Ut sien länglich Zibbel wasst twee
Bläder un en Blödenstengel. De Blödenstand is inhüllt.
De
Hüll warrt bald afsmeten un bit to twintig lütte witte Blöden
kaamt to'n Vörschien. Sien Blööhtiet is vun April bit
Mai. De grönen Bläder drifft he al fröhtiedig in't
Johr. Dorüm is he as Wildgemüse beleevt. De lütten
grönen Triebe köönt licht mit anner giftig Gröön,
to'n Bispeel mit Lill (Maiglöckchen) un Zittlöös (Herbstzeitlose)
verwesselt warrn.
In't Wilde Moor bi Husum
|
De Bärlauch kümmt överall in Europa vör. In Düütschland
is he in'n Süden wiet verbreet. Aver bi uns in'n Norden is he
selten, obgliek he sik gau utbreedt. In Sleswig-Holsteen steiht he
in de rode List Nr.1 (vom Aussterben bedroht).
Vermehren deit he sik hauptsächlich dörch Samen. Up een
Quadratmeter köönt in een Johr bit to 9000 Samen riep warn.
Ok wasst mitünner lütte Nevenzippeln an de olen Zibbeln.
De Bärlauch is en mehrjohrig Plant un wasst geern in den Schadden
vun en Loofwohld. Na twee bit dree Maanden verdröögt de
Bläder, warrt geel. Denn rüükt de Wohld düchtig
na Knuuflook.
In mienen Goorn
|
In de letzten Johr'n is de Bärlauch as eerst Gröönplant
ümmer beleevter worrn. Bi dat Sammeln vun de Bläder sull
man trüchhöllersch sien. Wenn möglich blots ut grote
Vörkamen un wo dat tolaten is en Blatt vun en Plant plücken.
So kann sik de Restplant för dat neegst Johr verhalen. Bevör
man den Wohld plünnert, is dat beter, den Bärlauch bi en
Gröönhöker to köpen.
Ik bruuk nich na en Gröönhöker. Bi mi hett sik de
Bärlauch so utbreedt, dat ik uppassen mutt. Sünst verdrifft
he mi de annern Planten un Bloom!
To'n Anhören hier klicken:
Lesen deit Antje Heßler in holsteiner Platt.
|