Dat Kruut för'n Maimaand: vun Anke Nissen Polygonum Fagopyrum Familie Polygonaceae (Knöterichgewächse) |
|
|
Anner Namen:
|
Anner Namen: Bookweten, Bookweet, (Flensburg/Schleswig), Bookwiet, Bockweten, Buckweten, Buckwheat (englisch), Buchweizen, Heidecker, Heidegraupe, Heidekorn, Heidenkorn, Taternkorn.
|
|
Sammelt warrt: | Früchte |
|
Warrt bruukt:
|
as Nahrungsmittel |
|
So warrt't anwennt: |
as Brie, Klöße, Pannkoken, Grütt... | |
|
||
Al heel fröh hebbt de Lüüd wüßt, dat Brie orrer Grütt ut Bookweten Kraft gifft un goot satt maakt. "Bookwetenklümp staht bi de Rippen", hett man dorüm in Schleswig-Holstein seggt. "Bookweten is en aventüürsch (abenteuerliches) Korn",
weer en Snack. Bookweten wasst up mager Land. Dorher kaamt villicht de Namen "Heidegraupe"
un "Heidekorn".
In vele Gegenden, as to'n Bispill in de Geest weer Bookweten
en Hauptnahrungsmittel. Noch an'n Anfang vun't 20. Johrhunnert klaag
ene junge Buursfru, de dorhen heiraadt harr, dat de Lüüd
dor elkeen Morgen Bookweten-Pannkoken to Disch bringt. Bookweten warrt bi uns nich mehr veel anbuut. Sullen Se aver in'n
August en Feld sehen, up dat Planten mit bläulich-violett-witte
Blöden wasst, denn kieken Se man mal nipp un nau hen, denn is
dat villicht en Bookwetenfeld. |
||
De Namen "Heidenkorn" un "Taternkorn" köönt villicht dorher stammen, dat de Bookweten vun't "Fohren Volk" ut den Oosten mitbröcht worrn is. As "aventüürsch" wörr Bookweten vör
allen dorüm nöömt, wiel he dull vun't Weder afhangt. Wenn't na de Saat dröög is, överwuchert dat Unkruut dat Wildkruut den Bookweten, de Buur seggt: "He treckt den Rock an, eh he de Büx an hett". Dat will seggen, de Oorn warrt slecht utfallen. Un wiel de Oorn so wesselnd utfallt, dorüm is Bookweten en "Plump- un Schlumpkorn", en Glückssaat, en Glückssaak. Buurnregeln Dat geev vele Regeln för den Buurn:
|
||
Reedwiesen "Bookweten-Buur" bedüüdt: He is man en lütten Buur mit enen lütten Hoff. "He löppt as'n Bookweten-Buur" bedüüdt: He möht sik af. "Bookwetensaat un Wieverraat" bedüüdt: Bookwetensaat un de Raat vun Fruun sünd beid nich eenfach, beid gedeiht nich jümmers. "Bookwetenblööt" is de Tiet, wenn de Bookweten blöht. "Wenn de Bookweten kriggt enen roden Kopp, Dat bedüüdt: En blöhen Bookwetenfeld is ene gode Immenweid. Bookweten-Kaff sünd de Hülsen vun de Bookwetenfrüchte.
Bookweten-Spreu wörr fröher as Isolierschicht gegen Natt
in'n Footbodden nahmen. Bookwetenkruut: Fröher wörr dat Veeh oft mit frisch Bookwetenkruut fodert. Bi Deerten mit helle Huut (Schaap, Zegen) kunn't bi Sünnenschien passeern, dat de Huut root wörr, un dat kunn ok Entzündungen geven. "Bock, Bock stööt mi nich, So hett mien Mutter mi as Kind argert, mi hänselt
wenn ik bockig weer. |
||
Bookweten-Rezepte
Bookwetengrütt "Bookweten-Pannkoken un Bookwetengrütt
In de Gegend üm Lütjenborg seggt man Glossengrütt dorto. Klützengrütt, ok Insteken-Grütt, is
kolt Bookwetengrütt. Boddermelksgrütt, ok Suur-Grütt: Swatt-Grütt kaakt man statt in Melk in Schwiensbloot. Sull de Bookwetengrütt mal överkaken, mütt dor glieks
Solt över streut warrn, |
||
Bookwetenklümp "Bookwetenklümp stieft den Rüüch"
Disse Klümp smeckt bannig goot, wenn een se upbraadt. Bookweten-Pannkoken
Avenkater
Dorto smeckt de andickt Birnensaft orrer anner Saftsoßen. |
||
|