Dat Kruut för'n Braakmaand:
Ringelbloom

vun Anke Nissen

Calendula officinalis — Familie Compositae (Asteraceen)

Plattdüütsch: Botterbloom, Brüdigamsbloom, Brügamsbloom, Dannbloom,
Dodenbloom, Donnbloom, Geel Gölling, Gelken, Gilken, Goldjeblome, Goltje, Hunneblöme, Stinkbloom, Studenbloom

Hoochdüütsch: Ringelblume, Aerola, Bleschblume, "Blume-jeden-Monats"; Brügamsblume, Butterblume, Christusauge, Christusblume, Dannblume, "Der-Sonne-folgend", Donnblume, Dotterblume, "Die Blume jeden Momats", Eleutropium, Goldblume, Golden Blume, Herrgottsauge, Hintlope, Jesusauge, Jesusblume, Jungelblume, Kalendula, "Morgen- und Abendrot", Rauhblatt, Rinderblume, Ringeli, Ringelken, Ringeln, Ringelrose, Ringil, Ryngelblume, Solsequium, Sonnenbrand Sonnenbraut, Sonnenfriedel, Sonnenwendblume, Sonnenwende, Stinkblume Studentenblume, Totenblume, Weckbröseln

blots de Blödenbläder vun'n Rand (de Strahlenblöden), de een rut-zuppen mütt (Flores calendulae sine calicibus), in'n Juni bet August.

• för buten: to'n Behanneln vun Wunnen, gegen Entzündungen, Verstauchungen
• För binnen: helpt bi't Lösen vun Krämpfe in de Verdauungsorgane (Magen, Darm)

• To'n Drinken: 2 Teelöpel dröögt Blöden mit ¼ l kaken Water övergeten, 10 Min. trecken laten, afseihen.
• För Umslääg: 2 Eetlöpel up ¼ l kaken Water. Mehrmals an'n Dag gurgeln orrer spölen.
  Orrer: 5 bet 10 Drüppen Ringelbloom-Tinktur (ut de Apotheek) in en Glas warm Water geven. Mehrmals an'n Dag gurgeln orrer spölen.
• Ok as Tosatz: in Salven, Cremes Seep, Shampoos, Baadöl, Sünnenschutzmittel...
• In Krüdermischungen, dat de Tee schöner utsüht.

De Naam "Calendula" sall — seggt "Diener" — vun't latiensch Calendae = Monate kamen.

De Ringelbloom driggt also över vele Maande ehre sünnig lüchen Blöden, un dorüm hett man se geern up Gräber plant. Dorher gifft dat Namen as Dodenbloom, Totenblume, Jesusoog, Christusoog, Herrgottsoog, Jesususbloom, Christusbloom för uns' Ringelbloom.

De Naam "Rauhblatt" sall vun "rauciti", kamen, dat Wort geiht trüch up "raucudus", "raucas" un bedüüdt "heiser" orrer "rauh".

Adam Lonitzer schrifft 1679:

"Ringelblumen von den ringlichten Samen also genannt..."

De Mudder vun uns Fründin Erika — un ok de vun Trudel — sään to de Ringelbloom: "Morgen- und Abendrot". De Naam gefallt mi.

In mien oll Krüderbook warrt se so beschreven:

"Auff den Stengeln kommen zum ersten — vor den Blümen — Knöpfflin, wie grüne Flachsbollen / die thun sich dann auff / und werden daraus schöne safrangeele gestirnte Blümen...
So die Blümen abfallen / werden runde Köpfflin daraus / das ist ihr Samen
Und so manns voneinander thut / ist ein jeder Same zusammen gebogen wie ein Cirkel /oder Scorpion-Schwanz..."

In ganz fröhe Tieden hett man — as dat schient — uns' Ringelbloom noch nich as Heilplant bruukt.
In de Kloostermedizin schrifft to'n eersten Mal vun Hildegard vun Bingen vun ehr. Bi ehr heet se "Ringele". De Naam gefallt mi ok. Hildegard schrifft:

"Und wer die Grind am Kopf hat, der nehme Blüten und Blätter vom Ringele und drücke den Saft davon aus und bereite daraus mit Semmelmehl oder Roggenmehl einen Teig. Dann lasse er damit seinen ganzen Kopf mit Tuch und Mütze verbunden, bis er sich erwärme und bis der Teig aufbricht. Danach nehme er ihn weg..."

In't "Kreutterbuch" vun Leonhard Fuchs (1543) steiht:

"Die Blümen und Kraut gedoerrt/
angezündt, un den rauch von unden auffempfangen/
erfordert mit gewalt das bürdlin."
("erfordert" wörrn wi hüüt mit "fördern" utdrücken". — "bürdlin" is verwandt mit "Burd", dat bedüüdt "Last" — de Last, de ene Schwangere driggt.)

Hüüt gelt de Blöden vun uns' Ringelbloom wohl as de bekanntest Heilplant, wenn dat üm dat Heilen vun Wunden geiht.

An'n Morgen gaht de sünnengelen Blöden vun uns' Ringelbloom wiet up, an'n Avend gaht se wedder dicht. Sünd de Blöden an'n Morgen nich upgahn, denn weet de Buur: Dat gifft Regen — so is mi vertellt worrn.

Mi is ok vertellt worrn, dat en verletzt Wiesel — un ok anner Deerten — sik an Ringelblomen schüürt. Up de Oort warrt se wedder gesund.

Un denn hett Grootmudder mienen lütten Broder Ringelbloomsalv up sienen runden Baby-Popo smeert, wann jümmers se ene rode orrer wunde Stell entdeckt harr.
De Salv hett se sülvst maakt. Se weer de Meen, de Ringelbloom lett sik besünners goot mit Swien-Smolt uttrecken. Se pass fix up, dat blots de Strahlenblöden in dat Fett kemen, kene Kelchbläder orrer anner Dele vun de Plant dörven dor mit rin. Se leet dat Swienfett warm warrn, geev de Blödenbläder rin un leet allens poor Daag stahn. Denn hett se dat Fett wedder warm maakt un dörch en Dook röögt.
Weern wi to lang in de Sünn west orrer harrn wi uns anners verbrennt, weern wi henfullen orrer quääl uns en afschürft Stell orrer — in'n Winter — ene Frostbuul, jümmer kregen wi dit glänzig-geel Swienfett upsmeert. Ik much dat nich rüken, man holpen hett dat — meen ik — jümmers.

Ringelbloomblöden-Salv

• 5 g Ringelbloomblöden
• 100 g Eucerin

So warrt't maakt:

• Eucerin in'n Waterbad licht warm warrn laten
• Blöden togeven
• Ut dat Waterbad rutnehmen.
• Todecken un mehrere Daag trecken laten, so lang, bet dat Eucerin orange faarvt is.
• Denn allens wedder in'n Waterbad warm warrn laten, so lang, bet dat Eucerin dünn worrn is un de Blöden dalsacken köönt.
• Denn dörch en fien Filter — ik nehm geern Verbandsmull — geten.
• Eenmal an'n Dag de Huut dormit salven.

Disse Saalv sall Minschen gegen Herpes helpen. Goot to bruken is disse Saalv ok, wenn een sik verbrennt hett, wenn de Sünn de Huut verbrennt hett, wenn een sik verbrüht hett.

Ringelbloomöl

• 80 ml Olivenöl
• 20 ml Ringelbloomöl (ut de Apotheek orrer Reformhuus) mischen.
• Vörsichtig in de Been inmasseern.

Ringelbloomöl is en Help gegen Venenleiden in de Been. — Na dat Inmasseern is dat goot, wenn man sik henstellt un so 20 Mal up un dal wippt.

Gurgeln mit Ringelbloomblöden

• 1 bet 2 Teelöpel Ringelbloomblöden
• mit 1 Tass kaken Water övergeten
• 10 Minuten trecken laten
• afseihen.
• Dormit denn mehrmals an'n Dag gurgeln un spölen

Orrer:

• 1 knappen Teelöpel Ringelbloom-Tinktur (ut de Aptheek)
• to ½ Liter Water geven.
• Dormit mehrmals an'n Dag gurgeln un spölen

To'n Gurgeln un Spölen bi Entzünden in'n Mund un Rachen.
Ok to'n Reinmaken vun Wunden to bruken.

Baden mit Ringelbloomblöden

• 100 g Ringelbloomblöden — blots de Strahlenblöden, keen Kelche!
• In 2 l kolt Water geven
• Kort upkaken laten
• Afseihen
• In en Wann mit 8 Liter Water geven.
• Bi 37° elkeen Dag 1 bet 2 mal baden.

Hett sik bewährt bi Entzünden vun de Scheide as Sitzbad orrer ok to'n Spölen.

Ümslääg mit Ringelbloomblöden

• 4 Eetlöpel Ringelbloomblöden
• mit 1 Liter hitt Water övergeten,
• afseihen.
• Wenn disse Tee en beten afköhlt is,
  en linnern Dook indükern un dat denn upleggen.
• Elkeen Dag 1 bet 2 mal.

Orrer:

• 1 bet 2 Teelöpel Ringelbloomblöden
• mit 1 Tass kaken Water övergeten.
• 10 Minuten trecken laten.
• Afseihen
• En linnern Dook in dissen Tee indükern un noch warm up dat Gesicht leggen.
• 15 Minuten inwirken laten.

So'n Ümslag is en goot Help för de dääglich Pleeg vun't Gesicht.
So'n Ümslag is ok en Hülp, bi Schmerzen, Schürfwunden, to'n Bloot stillen un to'n Heilen vun Wunden. Dorför mütt aver baben up den Ringelbloom-Ümslag en dröög Dook deckt warrn.

Teemischung

Natürlich findt sik uns' Ringelbloom ok in vele Krüdermischungen. Hier en Bispill.

• 10 g Alantwörtel
• 10 g Quekenwörtel
• 20 g Ringelbloomblöden
• 20 g Hauhechelwörtel
• 40 g Wichelrind (Weidenrinde)

So warrt't maakt:

• 1 Eetlöpel vun disse Krüdermischung
• mit 1 Tass Water övergeten,
• to'n Kaken bringen,
• 5 Minuten trecken laten,
• afseihen.
• Morgens un avends 1 Tass vull vun dissen Tee drinken.

Diss Tee is en Help bi dröög un allergisch Ekzeme.

Männichmal warrt Ringelblomen blots as "Schmuckdroge" in Krüdermischungen ringeven — also blots, dat de Tee en beten schöner utsüht.

100.000 Goldjeblomen
heff ik för di seiht,
un ik hoff, dat di dat freut!

Dat sünd nu nich graad Hunnert-dusend Ringelblomen, de in unsenGoorn wasst, man hunnert sünd dat bestimmt. Un all uns Frünnen hebbt vun mi disse lütten krummen Samen al mal schenkt kregen. Ok junge Planten verschenk ik geern. Un so is dat kamen, dat all Lüüd üm und rüm Ringelblomen in ehre Goorns hebbt — un de all tosamen, dat sünd bestimmt 100 000 Stück.