Ysop

vun Anke Nissen

Hysopus officinalis — Familie Lippenblütler (Lamiaceae)
Biblische Plant


To'n Anhören hier klicken:

Lesen deit Anke Nissen in holsteiner Platt.

Se köönt de Fotos per Klick vergröttern. Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop op de Browser-Symboolliest.

 

 

Anner Namen:

Bienenkraut, Bienenkruut, Duftisoppe, Echter Ysop, Eisenkruut, Eisewig, Eisewitt, Eisop, Esope, Essigkruut, Gewürzysop,
Gartenispen, Gispel, Heisop, Hisopo, Hizopf, Hysop, Ibsche, Isop, Ispen, Ipsenkruut, Isump, Josefskraut, Joseple, Kirchenseppli,
Kirchenysop, Klosterysop, Weinespe

Sammelt warrt:
Herba Hysopus, also Bläder ahn den veerkant Stängel.
Warrt bruukt:

gegen Besweer vun de Atemweeg, as Hoosten, Keuchhoosten
Asthma, Entzünden vun de Bronchien

So warrt't anwennt:

  • twee Teelöpel dröögt Kruut
  • mit ¼ Liter kaken Water övergeten.
  • Afgeten
  • ...un alle Stund enen Löpel vull innehmen


De Stängel vun'n Ysop sünd veerkant.
De Bläder sünd small un staht sik jümmers gegenöver.
De Blöden staht as Druven orrer Ähren tohoop. Se sünd deep-düüster-blaag. Se blöht vun'n Juli bet September. Se warrt geern vun Immen un Bottervagels besöcht.

Ik erinner, dat uns Grootvadder sienen Kohl gern in de Neegde vun Ysop plant hett. He weer övertüügt, dat denn de Kohlweißlinge vun den Kohl weg blieven.

Dat wi Ysop as Heilkruut orrer Kökenkruut bruukt hebbt, dor kann ik mi nich up besinnen. Man fröher sünd de Blöden un Bläder as Heilkruut sammelt worrn. Se wörrn vun binnen bruukt gegen Geelsucht, Watersucht, Steen-Lieden un vun buten bi Besweer vun de Ogen.

De Naam Ysop kümmt villicht vun dat hebräisch "ezob", wat soveel heet as "Hillig Kruut". De Plant is fröher to'n Reinmaken vun'n Tempel bruukt worrn.

As Jesus an't Krüüz hüng un sä, dat he Döst harr, dor sall dat en Ysop-Stab west sien, mit den em en Schwamm, de mit Essig tränkt weer, rup langt worrn is. (Joh. 19, 28-30).

Wat sik dat dorbi aver üm den Ysop hannelt, den wi hier bi uns kennt, dat weet ik nich so recht. "Uns" Ysop is to dormalig Tieden gor nich in Palästina wussen. Villicht weer dat eher de Syrisch Ysop (Origanum syriacum). De wasst dor as lütt Struck, so 50-80 cm hooch. Un up enen Stängel vun dissen Struck — wenn he denn verholzt weer — kunn bestimmt en Schwamm rupsteckt warrn. För dissen Busch (Origanum syriacum) is hier bi uns de Winter to kolt, to hart. He kümmt nich dörch. Wenn wi also in en Bibelgoorn "Ysop" findt orrer up en lütt Schild "Ysop" leest — as ik dat sehn heff —, denn is dat jümmers uns heimisch Ysop, also Hysoppus officinalis.

In enen Bibelgoorn höört Ysop aver unbedingt rin. Mehrmals warrt in de Bibel vun Ysop schreven. As Bispill warrt in'n 2. Mose 12, 21-22 vertellt, dat in de Nacht, as de Lüüd vun dat Knechtsien in Ägypten frie maakt worrn sünd, de Hebräer dat Bloot vun dat Passa-Lamm mit Ysop-Büscheln an ehre Döörn smeert hebbt.



In 1. Könige 5, 13 heet dat:
"He snack vun de Bööm, vun de Zeder up den Libanon
bet to'n Ysop, de up de Muur wasst."

In 3. Mose 14, 1-9 warrt vertellt vun Ysop as Mittel gegen Aussatz.
Vun de Süük "Aussatz" wörrn de Lüüd al in't olle Israel plaagt; Lepra weer de slimmst Form vun'n Aussatz. Schuppenflechte weer ornlich wat lichter. Wokeen ünner disse Süük to lieden harr, de gell to dormalig Tiet as "unrein". Wörr aver en "Aussätziger" weller gesund, denn müss he en ganz besünner Reinigungs-Ritual dörchlopen, dor höör as Bispill to, dat he mit en Mischen ut Vagelbloot un Ysop afsprütt wörr.

Ok bi religiös Saken wörr Ysop geern bruukt to'n Reinmaken vör kultisch Doon.
Psalm 51, 9: "Maak mi frie vun Sünden mit Ysop, dat ik rein warr as Snee."

Mehr weet ik över den Ysop nich to vertellen. Ik sülven heff Ysop nie as Kökenkruut bruukt un ok nich as Heilkruut. Man as Biblisch Plant kenn ik Ysop al lang — un dit Johr heff ik mi nu endlich twee Ysop-Planten toleggt. Mal kieken, wat dor ut warrt.


Foto für Ranke: H.Zell/Wikimedia Commons
24.8.2014


na baven