 |
| De Vagel von't Johr 2003: De Muerseiler (Mauersegler) |
 .... |
||
|
|
Segler (Apodidae) |
 |
|
|
Länge:
Gewicht: |
|
||
|
Roop:
 |
Röppt bi'n Flegen duernd hell: Srih! Srih! Srih! |
||
|
Brut:
Brutduer: Nesttiet: Fütterung: |
1 mal in't Johr 1-3 Eier |
||
|
Eegenoort:
|
As alle Seiler höört he to de Speichler, Kleisterer un Liemer. He kleistert sien Nest mit Spucke tosamen. |  |
|
|
Se kennt em all. Nee, dat is keen Swulk, ok wenn he in'ne Lüften binah so utsüht. De Swulk wahnt op'n Land, de Muerseiler wahnt meist in'ne Stadt. So üm'n 1. Mai rüm kümmt he bi uns an. Da seilt he nu bit Anfang August de meiste Tiet boben bi de Wulken, denn treckt he wedder na Afrika. |
|||
|
He hett so'n richtig breeten Seilersnavel. Un mit sien' scheun bagen Flünken is de Vagel den ganzen Dag in'ne Luft togang. De Ornithologen seggt, he kummt nienich an de Eer rünner un dööst nachtens ok an'n Heben, so bi 2-3000 m hoch. He nütt denn de Thermik ut. Aver he slöppt ok in Muerlöcker oder holle Bööm, wo he sik anklammert. Siene korten Been hebben Feut mit veer Tehen, de na vörn richt sünd, as Muerhakens, door kann he nich mit op'n Ast sitten oder klettern, kann sik bloots an'n Nestrand oder an'ne Muer oder an Felsen fast krallen. Aver wat brukt he ok so patente Been as 'ne Drossel, wo he doch meist flegen deiht, sogoor bi de Hochtiet? Bi düt luftige Leven warrt de Muerseiler heel oolt för'n Vagel. Een Muerseiler, de dood opfunnen weer, weer (na sin Footringen) 21 Johr oolt. In sien Leven is düsse Vagel sachs 4 Millioonen km flagen... |
|||
| De wunnerliche Vagel buut sien Nest in'ne versteken Eck
op oole Törms un hohe Hüüs. Mitünner ok in holle
Bööm. Un dorvon gifft' ok nich mehr veel bi uns in'ne Stadt.
Is allens glatt un propper, dor find't so'n armen Muerseiler nix, wo
he'n Nest buen kunn. Un wenn he nix mehr findt, ja, denn fliggt he weg und lett sik nienich wedder bi uns sehn. Denn hefft wi keen Muerseiler mehr. |
 |
||
  |
Se hebben nömlich ok nich veel Tiet
to'n Nestbuen. De Sommer duert för jem bloots 'n Veddeljohr, un
negen Weken dorvon hebbt se mit de Jungen to dohn, bit de flügge
sünd. Ende Juli warrt dat denn al Tiet an de Rückreis to denken. De lütt Vagelfru leggt een bit dree Eier in dat Nest, dat se un ehr Mann mit lütt Bläder un Twiegen un allens wat in de Luft rümfliggt mit veel Spucke tosamenkleistern. Vadder helpt bi'n Nestbuen un ok bi'n Bröden. |
||
 |
Wenn se keen Platz finnen, jagt de beiden ok annere lütte
Vagels ut'n Nest, smitt jem sogoor de kleisterigen Twiegen un Bläder
ut de Hööchte up'n Puckel, bit dat de armen Dierten vull Bever
utneihn. De annern Eier, as da welke sünd, warrn eenfach överkleistert. Dennso hebbt se opletzt vellicht doch noch 'n Platz to'n Bröden. |
 |
|
|
Na dree Weeken sluppen denn ehr eegen Jungen ut. Se warrt ok prompt 'n beten an't Nest anliemt, dat se nich ruutfallt. Nu möten de Öllern allens för Foder snappen, wat flegen
deiht, Mücken un Flegen un so'n Tüüg. Un ok de Lütten
warrt binah in Flegen futtert. De Kinner blieven soss Weken in't Nest
oder dicht dorbi, un de Ollen passen beid good op, dat jem nix passeert.
Dat is de eenzig Tiet, wo se sik maal hensetten dohn. As dat nich
noog to freten gifft, bi Reegen, Küll un so, köönt
de Jungen negen bit twintig Daag ohne Foder utkamen. Se fallt denn
in'ne Starre un brukt nich to freten. Aver wassen warrt se denn woll
ok nich, denk ik. Un naher brukt se denn gau un düchtig Foder,
denn de Sommer geiht jo snell vörbi. |
 |
||
 |
Mennigmaal fallt de Lütten ok ut't Nest. Denn mutt
een se wedder rinsetten, wieldat se sünst verhungert, oder de Minsch
mutt se mit Quark un Hackfleesch sülben groottrecken. Fleegen leert
se alleen. De NABU (Naturschutzbund)
seggt, wo dat geiht. As de Kinner denn opletzt groot sünd, is dat ok so wiet, dat se wedder na Afrika hen mööten. Se sünd ja Togvagels. So finnen se sik in Trupps tosamen un schreen luuthals bi'n snellen Hen- un Herseilen. Dat heurn de annern und kamen ok dorto. As noog Vagels bisamen sünd, geiht wedder en Pulk op de Reis. Door seilt se hen na Afrika. Un in Mai kummt se wedder to uns, wenn wi sachs dorför sorgen, dat se ehr Nest buen köönt. |
||
|
....
.... .......
........
...........
|
|||
Woso köönt de Vagels flegen? Bi'n Seilflegen is övern Flünken vun den Vagel een Deel-Vakuum un ünnern Flünken Överdruck. So kriegt de Vagel Opdrift bi'n Flegen. To'n Hoochflegen stellt he de Flünken vördersiets opwarts. As dat'n Wirbel gifft, stellt he bloots'n luurlüttje Fedder op, denn is't wedder goot.
Bi'n Opslag dreiht de Vagel de Flünken so, dat de Luft dörch de Feddern dörchpüstern kann.
Bi'n Afslag leggt he de Feddern fein tosamen, dat se een Flach sünd.
Weer dat scheun, wenn wi dat kunnen, nich? Gertrud Everding (de Sünnschienkieker) |
|||
17-19
cm 
Dormit
de Vagel licht noog is, sünd veele holle Knaken meist mit Luft
utfüllt.