Pottblööm
Wat för't Hart in de Wintertiet!
vun Antje Heßler
De Biller köönt Se per
Klick vergröttern! Torüch kaamt
Se denn mit'n Zurück-Knoop vun den Browser.
De mehrst Tiet is dat in Januarmaand buten düster und gries.
De Sünn möökt sik böös roor un schickt blots
för wenig Stunn'n ehr warmen Strahlen up de Eer. Oftins verhangt
düster Wulken ehr Gesicht. All de lütten Blööm
mütt freer'n un sünd dorüm ünner de Eer krapen
oder hebbt ehr'n witten Wintermantel antrocken. Du kannst se nich
wies warrn.
Wenn
ik denn gor nich mehr gegen de düster un griese Welt ankann un
kruse Gedanken Överhand nehmt, föhr ik in en groot Goorneree.
Dor giff dat Drievhüüs, de sünd vull mit smucke Pottblööm.
De wunnerbare Ruuch vun dusend Fröhjahrsblööm kümmt
di glieks in de Mööt. Un wat de för smucke un bunte
Farven hebbt! Över Rot, Geel, Blau un Gröön sünd
all de Klöörn to sehn. De Blööm sünd in lütte
Pött plant. Fien sorteert na ehr Oort un Farv staht se up de
groten Plantendische. Kannst di blots noch freu'n över de Pracht!
Dor
stell sik bi mi de Fraag: Siet wann gifft dat egentlich Pottblomen?
Bi mien Modder un ok al bi mien Oma heff ik ümmer Pottblomen
in enen smucken Överpott up dat Finsterbrett stahn sehn. Geev
dat in'n Winter denn grote Küll, wöör en Zeitung twischen
Finster un de Blomenpött packt. In besünners kole Nächten
wöörn se sogor merrn in de Wahnstuuv up den Disch stellt.
Aver
wo weer dat fröher, noch wieder torüüch? Dor geev dat
tominnst in'n Winter wull blots Iesblööm an de Finster.
De Hüüs harrn noch keen Avens in de lütten Kamern.
Blots de Kaakstell up de groot Deel geev Warms af.
Mit de Fraag na de eersten Pottblomen heff ik mi nu wat genauer befaat.
Planten in enen Pott groot trocken hebbt al de olen Ägypter.
Ok vun de Griechen un Römer weet man, dat se Lorbeerbööm
un anner Grööntüüch in irden Pött plant un
tücht hebbt. Dor weer dat buten aver ok warm noog un de Planten
kunnen in Pött buten stahn un ranwassen.
Bi
uns in Westeuropa hett dat bit twüschen dat 17. un 18. Johrhunnert
duert, bit dat Pottplanten geev. Dorför hett man grote Drievhüser,
Orangereen buut. De harrn en Heizanlaag. Sowat kunnen sik aver blots
rieke Lüüd leisten. Vun de Tiet an geev dat ok ut ferne
Länner Pottblööm, Exoten sotoseggen. In de Botanischen
Goorns hett man den later ok Orangereen buut.
De eenfache Mann un de eenfache Fru müssen noch lang töven,
bit se sik Pottblööm in't Huus uptrecken un hollen kunn.
In de kole Johrestiet weern de Pottblööm ganz eenfach kaputt
froren. Dörch de lütten Finster vun de olen Hüüs
keem ok to wenig Licht för de Planten.
Eerst
üm 1900 füng dat bi uns hier mit de Pottblööm
an. Düsse Blööm müssen ok noch de Warms vun en
Aven afkünnen. Farne un Efeu weern wull de eersten Planten, de
in de mit Avens inbööt'ten tochigen Stuven wassen kunnen.
Denn kemen Begonien, Azaleen, Fuchsien un ok Alpenveilchen dorto.
Dat weer nu en groot Mood, sik de Wahnstuuv mit Gröönplanten
un Blomen to smücken. Jede Fru wull de mehrsten un smücksten
Planten ehr Egen nennen.
Siet
dat nu meist överall Zentralheizung in de Hüüs un Wahnungen
gifft, de Finsterfronten mit Duppelschieven utstaffeert un gröter
sind, is de Tall un de Oort vun Pottblööm ümmer gröter
woorn. För jedeen Ruum gifft dat en Plantenoort. De Luftfeuchtigkeit
is dörch Waterdamp höger woorn. So köönt hüüt
ok tropische Planten, as Orchideen, Bromelien un vele annere Blööm,
goot ranwassen. De Pottbloom hett ehr'n Siegestoog antreden. Se sorgt
sogor för betere Luft un so ok för uns Wohl.
Un
vun de velen Planten hal ik mi al ümmer in den Januarmaand de
eersten Fröhblöher, meisttiets de lütten bunten Primeln,
ok Karkenslötel nöömt. Aver Zittlööschen
un Hyazinthen sünd ok mit up mien Inkoopswagen. De köönt
de Küll al ganz goot verdrägen. Se staht bi mi buten up
de Finsterbank. De bunten Blöden lüücht in dat Stuvenfinster,
so as wull'n se al dat Fröhjohr anseggen. Wenn ik dat sehg, freu
ik mi un mi warrt lichter üm't Hart!
All Biller: © Antje Heßler
22.2.2009
|