De Swulkensteert

vun Rudi Witzke

Max Dauthendey:
Schadden vun Sommervagels

Schadden vun Sommervagels spelen an't Finster vörbi.
De lüttsten Ding sind nu sülvst groot,
Makst du se frie vun'n Alldag.
Ok de Rost an de Metzkling
Un de lütten Eemken ehr zort Flögel
Snacken luud, wo flietig de Welt is.
Daat bi Daat bringt Bladd bi Bladd
Singt in'n Busch de lütte Mees,
Kümmt dat Lengen in de Gleis,
Lengen, dat en Oog ut Glas
un en hinken Holtbein hett.

Wi snackt vun'n Swulkensteert. Sien Ruup levt up Doldenplanten as Wille Wætteln, Fenchel, Dill un vör allen up Stranddiessel.

So kennt wi dat, wenn vun Planten hier de Reed is: "Die Stranddistel, ein Doldenblütengewächs, auch unter den Namen wie Seemannstreu, Meerstrands-Mannstreu, Meerwurzel oder Meerbrackdistel bekannt, was auf ihre Popularität in früheren Zeiten hinweist, wird bis zu einem halben Meter hoch und besitzt handförmig gelappte, steife, blaugrüne Blätter, die gezahnt und dornig sind."
Wiss is de Tee gaut gegen Bieten in de Blaas un hitte Lever, un en Strutz över de Döör verjagt de Hexen.

Mit mi sünd disse Sommervagel un Plant en Leevlang gahn. Wi levten up de Sunsche Wisch un kunnen vun de Hoge Düün Hiddensee seihn. Uns Vadder is ofteins mit uns röver na de besünnere Insel. De Reis mit den Damper "Flunner" weer för uns schon wat Besünnres, kennten wi doch blots lütte Scheep. Na beten mehr as twei Stunnen legte dat Schipp in Niendörp up Hiddensee an.
Wi wannerten röver na'n Strand un harrn egenlich den ganzen Dag för uns: Rin in't Wader! Rut ut dat Wader! Musseln söken. Denn aver halte de Schoolmeister uns tosamen, de Vadder, de för sien Familje en Schoolmeister bleev.
He wieste uns en Plant mit harde Bläder mit spitzig Ennen un so krinkförmig, kugelig Blöten. Dat weern woll so acht bit teihn grote Planten. "So! Un disse Straddiessel is de Fudderplant vun den schönsten Sommervagel, den dat gifft. De is mit de zorte Wille Wættel verwandt. Sliekert man hier liesing dörch de Dünen un luschert na en gelen Sommervagel." Lang sünd wi sliekert. Denn müßten wi wieder na Norden, wo wi avends in Vitte wedder in de "Flunner" instiegen wullen.
Aver nu harrn wi jümmer ok een Oog up de Stranddiessel un — den schönsten Summervagel. Vele Johr is dat so gahn. Un denn juchte een vun uns up: He harr vör sik den Swulkensteert!
Wi müßten woll so een Stunn Gedüür hebben, ehrder elkeen vun uns em seihn harr.

Dat Leven güng bunt wieder. Wi weeren nich mehr up de Sunsche Wisch, na Hiddensee kemen wi ok nich mehr. Ik harr mien eigen Familje un — Urlaub up Fanø, de Insel in de Nordsee. Na Johren begeev sik dat, dat wi baven in'n Norden vun de Insel dörch dat "Gröne Land" ströperten. Un dor stünnen twei wat mickrige Planten vun'n — Stranddiessel. Un nau so as dörtig Johr tovöör versammelte ik mien Bagaasch un vertellte vun dat Natuurwunner Swulkensteert un de Stranddiessel. Nu mutt ik aver dortau seggen, dat de ruge Plant bi uns an de Stränn so gaut as utrott is. Dorför hett Loki Schmidt se ok 1987 as "Plant vun't Johr" utsöcht.
Un liekers dat noch Dill un Fenchel un Wille Wætteln gifft, nüms hett letzte Tiet den schönsten Sommervagel to seihn kregen.
Elkeen Johr müßt uns Jung nu in't Gröne Land un nakieken, wat de drei Planten Stranddiessel noch dor weeren. — Se weeren, aver keen gele Swulkensteert.

Un denn weeren de Kinner nich mehr bi uns. Wi wagten ok maal een Reis in de anner Richt:
Camargue! — Un denn hebbt wi den Plaan maakt, dat Delta vun de Rhone antokieken. Wi kemen an een Strand mit vele Dünenkehden dorvör.

Wi truten uns Ogen nich: Överall grote Kuschel vun Stranddiessel, miehr as 1,50 Meter hooch. Un twüschen dat hoge Kruut de Rupen, un up de Planten de Rupen!

Un överall as de Könige vun de Dünengegen flögen an de Rhone Swulkensterte! Swulkensterte! Wohrhaftig Swulkensterte.

Van Gogh is in de Gegen togang weest, in Avignon weer wat mit de Päpste un in Saintes Maries de la Mer mit de Marien ut de Jesusgeschichten. Un in Nimes hebbt se sik in't Amphitheater dootslaan. Dat steiht noch un Tuuris lopen hen un bekieken solk Mördersteed.

Wenn ik an uns Tuur in de Camargue trüüchdenk, den fallen mi solk Saken aver nich in. Hier heff ik Swulkensteert und Stranddiessel to seihn kregen, wo na ik mien Leven lang sööcht heff. Dat is wat heel Besünnres, wohrhaftig! Wo ik so sinneer, föllt mi in, dat een Melodie mi faken nich ut'n Kopp kümmt:

Sur le pont d'Avignon,
L'on y danse, l'on y danse,
Sur le pont d'Avignon
L'on y danse tout en rond.

Villicht is dat ja de Sang vun de Swulkensterten? Över de Dünen vun dat Rhone-Delta ist de blage Heven vull vun disse Musik.

Dat weitst nich? Sommervagels köönt wunnerbor singen, de Schöönst singt natüürlich an schönsten. Wi köönt meist beten slecht hören.