Dei Oba von Benin
— taun Museumsdach an'n 21. Maimånd —

vun Behrend Böckmann


Dor hemm' uns Kulturstaatsministersch Claudia Roth un uns Ministersch för Butenangelägenkeiten Annalena Baerbock as œwerklauke Gräune nich mit räkent, dat dei Welt in Afrika nich so tickt, as sei nå ehr Verständnis von liberale Demokratie in un abendlännisch Gesellschaft ticken süll. Endlich hemm's nu schluckt, dat ok Düütschland in sien Museen Kunstwarke upwohrt orrer utstellt, dei man 1897 ut den Palast von't afrikan'sch Königriek Benin "redden" wull, as dei Inglänner dei Stadt dålmåkten un so den König un sien Edovolk stråfen wullen.

Dat olle Königriek Benin — nich tau verwesseln mit den hütigen Staat Benin — harr sien Rebeit so af 600 n.Ch. in't hütig Nigeria un wier af't 11. Johrhunnert 'n Königriek mit dei Hauptstadt Benin City un den Königspalast den Herrscher orrer König, dei twüschen 1180 un 1300 den Nåmen Oba kreech un ok hüt wedder wat tau seggen hett. Dat "politisch", militärisch un wirtschaftlich mächtig Riek harr dat Seggen in't Rebeit, bet 1897 dei marodierenden Inglänner keemen, den Palast un dei Stadt den Ierdbåden äben måkten un so anne fiefdusend Platten un Figuren ut Bronze, Elfenbein un Holt ut'n Königspalast röwerten un in Museen in Europa un Amerika inlagerten orrer ok utstellten.

Dormit harrn dei Inglänner dat Edovolk in't olle Beninriek dat nåhmen, wat af dat 16. Johrhunnert dat Œwereinsien von Minsch un Sippschaft bedüden däd, denn disse Platten un Fuguren wiern dat, wat annerswo dörch Schriftstücken von Generatschon tau Generatschon wiedergäben ward.

Up disse Oort wullen's dei Afrikaner "befrieden," "zivilisiern", " kultiviern", "christianisiern", den Sklavenhannel ünnereinanner 'n Enn' setten, äbenso tradionelle Praktiken mit Fetisch un Geistern un olle Machtstrukturen nå 'n europäisch Bispill ersetten. Dat Edovolk un sien Oba süllen nu in'n inglisch Protektorat läben un dat olle Läben mit all dei Rituale gägen dat christlich Läben utschudern.

Œwer dei Europäer hemm' bald markt, dat 'n Afrika nich so fix in 'n Europa ümkrempeln künn, un hemm' versöcht, dei afrikan'schen Könige ünner allerlei Verspräken tau Gehülpen tau måken. Dat hemm s' ok henkrägen; un näben Marokko, Lesotho un Eswatini (einst Swasiland) mit 'n würklichen König as Böbelsten von't Land, gifft dat hüt noch so anne 250 Könige, dei up olle Oort un Wies olle Macht hemm' un sik för 'n König hollen. So läwt 'n Ewe-König Bansah ut't Rebeit von Ghana siet 1970 in Düütschland un hett hüt in Ludwigshaven 'n Autowarkstäd. Un in Benin City in Nigeria gifft dat wedder den Königspalast, in den an'n 20. Saatmånd (Oktober) 2016 Ewuara II. (Johrgang 1953) taun 39. Oba, den König von't olle Beninriek, kröönt wür. Hei hett sotauseggen kein politisch Macht, doch as Herrscher ut Traditschon kümmt dei Regierung åhn sien Taudaun un åhn sien Wurt nich taurecht.

Hei hett in Amerika Verwaltung studiert, in Philadelphia in'n Museum dei Beninbronzen in'n Schapp funnen un wier verduzt, dat's so upwohrt würn; hei wier Botschafter von Nigeria in Italjen un Schweden, un ümmer wedder lepen em dei Beninbronzen œwer'n Wech. Un as hei 2016 up'n Thron sett't wür, hett hei sik mit
den offiziell'n Ministerpräsidenten tausåmensett't, üm Wääch tau säuken, dat dei Beninbronzen wedder dorhen kåmen, wo sei henhürn. Disse Kunstwarken sünd Utduck von't Edovolk, von ehr Kultur, Relischoon un politisch Struktur. Dei Röwerie von 1897 hett all Minschen in't Beninriek un einstig afrikan'sche Weltriek vör'n Kopp stött't un verlangt hüt nå 'n Rägelung taugunsten von't beninsche Edovolk.

Un dei Welt hürt den Raup ut Nigeria un nå un nå kümmt dei Insicht, dat dei anspråken Länner dei Beninbronzen wedder dorhen gäben, wo's her kåmen sünd — un man ward sik in Abuja, dei Hauptsadt von Nigeria, einig, 'n "Edo Museum of West African Art in Benin City" intaurichten. Ok Düütschland will mit poor Milljonen dit Anliggen ünnerstütten, dormit dei Beninbronzen as Weltkulturarf 'n Tauhus finnen. Baventau will Düütschland 'n groten Deil vonne dei mihr as dusend "Bronzen" in düütsche Museen taurüchgäben. Un Nigeria wiest sik sogor noch as Gönner ut un will gor nich all dei "Bronzen" taurück hemm', denn dei sünd ja hüt ok stumme Botschafter för Nigeria.

So wiet, so gaut. An'n 1. Heumånd (Juli) 2022 kåmen Düütschland un Nigeria
œwerein, dat dei Beninbronzen ut düütsche Museen wedder dorhen kåmen, wo's herkåmen sünd, un blot 'n lütter Deil as "utborcht" in Düütschland blifft.

In Julmånd 2022 is 't denn so wiet, dei Kulturstaatsministersch Claudia Roth un dei Ministersch för Butenangelägenkeiten Annalena Baerbock reisen nå Abuja un verspräken vur Ort, mit Milljonen den all näumten Museumsbu tau ünnerstütten, dormit 'n Tauhus för dei grotorrig Sammlung vonne Beninbronzen entståhn kann un jederein denn dei Kunstwarken ut verläden Tieden bewunnern kann. Œwer all vör Johren hett 'n afrikan'scher Kolleg' ut'e Neech von't einstig Beninriek mi verklort, hei harr is Paris un Brüssel studiert, dat Afrikaner anners as Europäer denken. Hei säd mi, dat, wenn dei Afrikaner von'n Elefanten spräken deit, hei äbenso so gaut ok an 'n Schwien denken künn — un sülfst, wenn hei an'n Dach sien Land mit europäisch Ogen süht, kåmen inne twölfstünnig Nacht in Äquatorneech bi'n Trommelklang dei œwernatürlichen Geister ut'e anner Welt up em dål.

Blåchögig gräune feministische Frugens hemm' dat up eins mit Mannslüd tau daun,
dei unner patriachalisch un gerontokratisch* Ümstänn' dat worden sünd, wat s' hüt sind, un verståhn nich, dat dat ok Minschen gifft, dei anners as sei sülben denken un hanneln. Un liekers hemm's uns gräunen Frugens Gaudet dån un nå œwer hunnert Johr dorför sorcht, dat dat Weltkulturarf an sien Weich taurüch kümmt.

Ob œwer jederein dit Weltkulturarf in'n Palast von Benin City bewunnern kann, dat is noch gor nich so klor, denn dei plietsche König Ewuara II. will, dat dat Museum Deil von sienen Palast ward —— un in den dörp nich jedermann in- un utgåhn.

* gerontokratisch = altersherrschaftlich


Bronze-Bild 1: Rama/Wikimedia Commons

26.5.2023


na baven