Dat Kalennerblatt

vun Ewald Eden

Cloas sitt an sien Schrievdisch — 'n Büld Zeitungs un Bööker sünd up de Dischploat verdeelt. De witte Stükken wesseln van een Hand in de anner — de Oogen wischen ungedüürich över de Bookstoaven un de Billers — see finn'n niks, wor see sük an fastholln köänt. Dor mutt dat doch wat gäven — schütt hüm dat dör de Kopp. Is doch woll keen Dach in d' Welt, an de dat niks to bedenken givt.

"Mien Jung — dat Oabnbrod is kloar!" röpt Moder ut de Köäken.
"Ik koam glieks" — antert he, oahn dat he dor achter kummt.

Sien Denken söcht ünner de heel Schrieveree aal dat, wat man mit de elbente September behang'n kann. He brukt vöör sien Roadiosendung mörgen noch Begäbenheiten, üm dat Kalennerblatt to beschnakken.

He hett sük rein verfäärt — Moder steit vöör d' Schrievdisch: "Nu koam oaber eers her to äten. Kanns doch noas wiidermoaken — Voder is ok all binn'n. De Broadkartuffels worn koalt."
Recht hett see. Dat wee doch nu wüggelk to schoa. Vöör de anner Tüünkroam hett he joa noch de heele Nacht Tied.

"Na Jung — kanns de Knütt nich tweikriegn?" meent Voader, as Cloas sük an d' Disch sett. "Wat givt dat denn so wichtichs?" kummt dor denn noch achteran.

"Dat is dat joa man jüüst — ik kann nich so recht wat finn'n, wat de Lüü van d' Stohl haut. Dissen oarigen elmten September will nich so recht wat hergäven." Sien Hann'n wöhln beid in d' Hoar, as wenn see dor wat finn'n kunn'n.

"Nägenteinhunnerdsässunachzich sünd an disse Dach in Pol'n aal politisch Gefang'n freeloaten woorn," sächt Moder so ganz näbenbi.

Cloas un Voader drei'n beid to glieks de Nakk — un kieken Moder an.

"Woneem weets du dat denn?" kummt dat as een ut de twee Halsgatt'n. De beid Mannslüü kieken Moder as so'n Weltwunner an.
"Joa, meent ji denn wüggelk, ik kann blossich Bohnszopp koaken — un mien Kopp hebb ik blods, wiel de Hoarschniedersch ok läven moot?"
Man hört, wo de beiden Kerls dat Bekk tofaalt.

"Jana — de mit mi de School reinmoakt — de hett mi dat vertellt. Hör Söähn is domoals freekoam'n. De Voader is jüüst vördem dodschoaten wurn — in Danzich. Up de Leninwerft. He wee denn Walesa sien Patzmann."

Waau — denkt Cloas, so käen ik Moder joa gannich — un luut sächt he: "Du häst di doch anners nich för Poli" — wiider kummt he nich.
So'n bäten spütz faalt Moder hüm in d' Word: "Nich för Politik interesseert, meenst du woll? Ji beid harn mi joa moal froagen kunt — oaber nää, dat is joa Mannslüüsoak!"

"Höhö..." — man sücht Voader sien Roatlosichkeit an.

"Brukst gannich höhö to särgen," grient Moder över de linker Gesichtshälft —"ik hebb mien Krüzen bi d' Woahl'n jümmers dor moakt, wor ik meen, dat see hengehörden. Un nich dor, wor ik see noa dien Meen'n moaken schull! So — nu weets du dat ok glieks."

Moder is furss 'n Stükk grötter wurn.

"Nu ät ji man wiider — anners word dat aal koalt."

Moder is ganz Moder bläwen — so, as wenn see sük gannich bemööt is, dat see de Familinweltörnung in fief Minüten up d' Kopp stäelt hett.

Voader sächt niks. He geit in siene Broadkartuffels tokehr, as wenn dat up de Welt niks anners geev.
Dat moot he woll eers moal doahlschluken. Noa sien Gesicht kunn man meen'n, he is so'n bietji stollt up sien lütt Froo.

Een lütten Sett hört man niks as Goabelklütern.

Voader hett sogoar vergäten, de Kiekkassen antostelln, üm in de Noarichten rintolustern.

"Eenunzäßtich hett an disse Dach Borchward in Bräm'n doch pleite moakt — wenn ik mi recht besinn..." Kann dat wään, dat Voader Tärräng torüchgewinn'n will — indem he disse Satz in d' Lücht stäelt?

Mattichkeit haangt över de Köäkendisch — so as wenn de Woorden eers moal Reakschion entwikkeln moten.

"Ach — weeds du noch, Voader? Säßunfüfftich — an'n elmten September..." As Moder dat sächt, moakt see een Gesicht as Puus up Sönndach. "Hannower — Filmpalast — de eerste Upföhrung van "Hochtied up Immenhoff" — mit Heidi Brühl un Paul Klinger..." see sücht ut, as har see dor sülvst mitspöält.
Voader näämt sien Fuuk of: "Wat hett dat denn mit Politik to doon?"
"Mit Politik niks — oaber mit Leevde, du Dööspaddel. Dor ween wi näämich dat eerste Moal tosoam'n in d' Kino!"
Moder is rein 'n bäten franterich — so kümmt Cloas dat tominnst vöör — oaber dor moot he sien Voader in still'n bistoahn — mit disse weibliche Logik — dor kummt he ok nich torech.

Voader kraabt sük de Kopp: "Wenn ik mi dat so besinn'n do — Moder — du häst recht. Oaber eehrlich — van de Film hebb ik domoals nich vöäl mitkrägen."
As he dat up siene plietsche Oart sächt, kikt Moder tomoal heel anners ut: "Dat spöär ik vandoach noch."

Wiider sächt see niks.

Cloas meent, dat he een Drei kriegn mutt — un steit up. "Denn will ik man wär in mien Bööker rin kruupen — 'n Deel hebb ik joa to weeten krägen."
He lett sien Öllern alleen — villicht kummt de beidn vanoabnd joa noch mehr Vergangenheit tomööt.

Noch ähm twee Trää in d' Tuun — 'n bäten Woater ovschloahn — un denn vertrekkt he sük in sien Aarbeidsstuuv. An d' Schrievdisch hett ok noch nümms wiidermoakt — na joa — well schull dat ok.

Dat verdekkselte Kalennerblatt vöör de elmte September.

Fidi Schiller sien Jungfroo van Orleangs faalt hüm in — dat de Tragödii an'n elmten September vöör tweehunnerd Joahr dat eerste Moal in Leipzich upföährt wordn is — dat will mörgen ok nümms weeten.
Schiet — he lächt sien Manuskript vöör de Sendung eers moal bi d' Sied. Villicht schütt hüm vernacht joa noch wat in.

Een poar Stünn'ns loater — mennich Geschichten un Gedichten hett Cloas in de Tied upaarbeit — moot he ähm 'n lütten Paus moaken.

Dat Manuskript mit dat halfkloare Kalennerblatt kiest hüm an. Tööv man — du kummst ok noch dran — sächt he so to dat Stükkji Papeer. Eers moal een Zirett schmöken — un 'n poar Minüten de Flimmerkist anmoaken. Kieken wat in de Welt so los is.

Ahh — enn dree, dat lett he lopen — dat kummt hüm to pass.

He pliest man blossich mit een Ooch un een half Ohr dorhenn. De anner Deel van sien Kopp word so'n bäten van Drüselichkeit befalln — de Dach wee joa ok lang genuch.

Tomoal is he woak as'n Hoabenlucht — CIA — Geheimakten geöffnet — Dokumentarfilm — Chile — General Schreiber — Allende — Putsch!

Een heelen Riech Kersen is tomoal in sien Kopp to lüchten. De Schloapichkeit is wäch — dat is sien Kalennerblatt!!!

Nägenteinhunnerdeenunsömzich — Putsch in Chile — elmten September.
De US-amerikoansche Geheemdeenst hett siene Archive öpentlich moakt.
Wat he nu to weeten kricht, sörcht dorför, dat he de tokoam'n Stünns Moachpien hett.

För de Ermordung van Generoal Schriiver — wat de Üpperste van d' Chilenisch Militär wee — un de Ermordung van Salvador Allende — de freegewäälde Präsident van de Chilenen — sünd de Amerikoaners verantwordlich.

Nä — nich de Iisverkööper in Floridoa un ok nich de Rinderzüchter in Texas, nich de Schooputzer in Manhatten un nich de Fährmann an d' Mississipi — nä, de domoalich Präsident Richard Nixon un sienen engsten Vertroden Henri Kissinger.
De beid'n harn sük dat utdoacht, wiel see meenden, een Volk, dat sük freewillich een Kommunisten as Präsidenten utkikt, kann nich ganz dääch ween.

Bevöör disse Krankheit noch mehr Lüü anstäken kunn, mussen de Minschen — de dorvan befall'n ween — flink bi d' Sied brocht wurn.
Dat heele Wark antoschuben, wee denn goden Henri Kissinger füfftichdusend Dollars in boar un een Lävensversäkerung över tweehunnerdfüfftichdusend Dollars wert.

Sovöäl hett de Kerl krägen, de Generoal Schriiver vöör sien Huus dodschoaten hett.

Üm Salvador Allende bruksen see sük denn nich mehr sörgen. Dat de an de Kant keem, dorföör hett de tweete Generoal in d' Chilenisch Militär sülvst sörcht.
De modernste Gerädschupp har Henri Kissinger hüm tokoamen loaten. In grote Conteeners — as Diplomoatengereedschupp utgäven.

Een Üppersten — vöör dartich Joahr in de US-Verträdung in Santiago Militärattaschee un Kissingers laang Aarm — hett nu, dartich Joahr loater, nipp un nau künnich moakt, dat de Mächtigen ok in Amerikoa niks dorto läärt hebbt.

Up de Froach, woneem hüm dat woll leed deit üm de Hunnerddusende Minschen, de dor in Chile foltert wurd'n un üm de Ekk broacht sünd, anter he mit een Schmüstern üm sien ole Oogen: Dat wee blossich een reinmoaken — un de Chilenen hör eegen Schüld wee dat sowieso — wat keeken see sük ok een Kommunisten as Präsidenten ut.

Henri Kissinger hebbt see denn ok noch versöächt to befroagen — oaber de hett sük ümdreit — un niks sächt.

Villicht wull he ok blods nich nochmoal leegen — so as vöör de amerikoansche Kongress, as he bi sien Utsoach, dat he dor niks mit to kriegen har, de Aarm hoabn hett — un mit de sülvige Hand veeruntwintich Stünn'ns loater de Befehl to de Ermordung van Generoal Schriiver to ünnerteeken.

De Filmbericht is all'n Stünn'n Geschichte, as Cloas sük liek hensett un de Rüäch stöähnt. Dat, wat he dor hört un sehn hett, is to Papier.

Nu licht dat verflikste Kalennerblatt tomoal tofrää vöör hüm — kiest hüm ok gannich mehr so van ünnen an.

Harrijeeses — de Klokk is glieks fief. He lett d' man aal so lirgen un krupt in d' Nüst — 'n lütten Mütz vull Schloap bruukt he denn doch.

"Cloas — du muttst upstoahn..... häst doch üm nägen een Termin .... is glieks half aacht." Moder hett hüm 'n lekker Köpke Tee brocht, un lukkt de Stoffhangers bi d' Sied, üm de Lächte rin toloaten.

So richtich will dat noch gannich dör de Oohrn in sien Kopp krupen — he wee doch jüüst eers inschloapen.

"Drink man eers een Klukk Tee, dat du to Verstand kummst — un wenn du sowiet büst, hebb ik ok Frööstükk kloar". Dorbi kikt see so blied ut, as wenn see noch mit Voader in Hannower in d' Filmpalast sitt. "Bi di wee oaber noch laang Lucht an. Häst du dien Kalennerblatt denn kloarkräg'n? Anners — ik hebb vörmörgens all wat in d' Blatt funn'n."

Hör Schnakkeree suust man aal so an Cloas sien Oohrn vöörbi — he mutt sien Denken eers mit koalt Woater wär up'n fasten Grund stell'n.

"Vöör fiefuntwintich Joahrn an'n elmten September hebbt jugosloawisch Nationoalisten een amerikoansch Fleeger in hör Gewalt brocht. De wull blossich van Nevjork noa Chikago... stell di vöör, du wullt ähm gau van Hambörch noa Frankfurt — un ünnerwäängs sächt tomoal een Verrükkten, dat is nu mien Fleeger un ji sünd aal mien Geiseln..."

Bi de letzt Worden dreit see sük van d' Fenster wäch — "...du hörst mi joa gannich to..." Man kann de Enttäuschung doröver, dat he noch nich an d' Computer sitt un de Neeichkeiten upschrift, in hör Gesicht sehn.

"Moder — do mi een Gefall'n — loat mi noch 'n poar Minüten Ruh..." sächt Cloas mit loahme Stiäm.

"Ik wull di doch blods ..." mehr kricht see nich ruut.

"Is all good Modeke — ik weet dat woll. Oaber ik hebb vernacht noch sovöäl up mien Kalennerblatt krägen — ik moot dat eers moal sakken loaten." As he dat sächt, is he man so ut d' Bäed sprung'n — nähmt sien Moder in d' Aarm un drükkt hör 'n Söten över d' Ooch. He weet — see meent dat doch good — un mit de Ruh is dat liekers to Enn'n.

"Na denn will ik man...." saacht trekkt see achter sük de Koamerdör in d' Schlött. Cloas hett spöärt, dat see sük dor keen Riemsel up moaken kann — see kann joa nich weeten, dat hüm dat Kalennerblatt as Stiekelwier in d' Pans sitt.

Een Vierdelstünn'n loater sitt he in d' Köäken. 'n week koakt Ei, Moders eegen Marmeload un 'n dikken Rehm söten Wittstuut — kann dat wat Moiers gäven?

De Wittstuut is noch waarm. Güstern to d' Oabnbrodstied wee dat noch Mähl. Dat heele Huus rükt noch noa Bakkoabnd.

"Mi wee güstern Oabnd so tomood — ik muß mien beid Mannslüü eenfach noch wat Goods doon," dorbi schufft see hüm noch een dikk Stükk Stuut röver — "ät man noch."

Güstern mörgen har he dat noch dor achterneit — üm sien Moder to bewiesen, wo good hüm hör Leevde deit — vörmörgens kann he dat nich — de Biller van vernacht nähmt eenfach to vöäl Bott in. "Wääs mi man nich düll — dat ät ik, wenn ik vernoamiddach noa Huus koam."

"Drink wennichstens noch 'n Taass Tee, bevöör du ut d' Huus geihst..." Mehr sächt see nich. As wenn see üm de Stiekelwier weet, de sük üm sien Moach dreit hett.

He is heel blied, dat dat vörmörgens nich so'n wichtigen Soak is. Sien Gedankens goaht näämich hör eegen Padd.

Wo kann een Minsch as Henri Kissinger — van de he jümmers sovöäl hollen hett — de ut sien eegen Kindheit eelich wat anners weeten muß — so een Irrwäch goahn? Is he dör sien Kindheitsbeläven in Düütschland so verbiestert, dat hüm Minschenläven niks mehr bedüüden?
Dat kann d' oaber nich wähn — denn har he dat doch nich heemlich doan. Een Antword kann Cloas sük dor nich up gäven — un froagen kann he Kissinger ok nich.

Villicht word dat wat bäter, wenn he dor noas över schnakken kann.

Twalf Ühr is dat hoast, as he wär buten vöör de Dör steit — Moder räknd säker to Middach mit hüm. Eenmoal anpingeln, un see weet, dat he nich kummt.
An een Moder, de to dat Weltgeschehn wat to särgen hett, mutt he sük eers wähnen. Oaber nich vandoach.

De Diek un dat Woater moten hüm eers de Kopp 'n bäten freeweihn. Wenn irgendwat dwarß sitt — hier boabn up Diek, mit dat wiede Woater vöör sük —, löpt sük dat meest aal torecht. Am moisten is dat bi anlandigen Wind — wenn de Stiem över de Noordsee wächgoahn is — un van Nöörden dat Gefööl van Wiede un Freeheit up siene Schullern droacht.

Mit kloaren Kopp un puusbakkigen Klöär geiht he up Sendung.

De Minschen in dat wiede Land so'n bäten wat in hör Modersproak vertelln — up Plattdüütsch Biller to moal'n, de een mit de Oohrn sehn kann.

Füfftein Ühr un tein Minüten — in fief Minüten is dat Kalennerblatt, dat hüm all twalf Stünn'n to foat hett, an de Riech.
In d' Redakschionsruum lopen de Noarichtenmaschien'n — veeruntwintich Stünn'ns an d' Dach vörnan wään mit aal dat, wat rund üm de Globus passeert. Wenn man de tweete is, de de Minschen wat beliekteeknd, hett man meest verlor'n. So is dat nu moal.

He will jüüst sien Kalennerblatt — wat hüm allwär so scheef anluurt — ünner dat Volk brengen, as see aalmitnanner tomoal so stief sitten, as wenn see ut Soalt ween.

Blossich de Billers lopen un lopen.....

In Nevjork sünd twee grote Fleegers in de Torns van dat "World Trade Center" floagen.

He weet nich, wat in de Kolleegn vöör sük geit — sien eerste Gedanke is: De leev Gott hett sien Möähln anschmäten — un tüschen de grot Steen'n is een Gemengsel van Minschenwark un Minschen — un sien Kalennerblatt — dat he nich mehr loswurn is — licht dorboaben up un dreit sük mit.

Up dat witte Papier steit anners niks mehr up as: Chile — Chile — Chile... un de Minschheit steiht dor üm to un kann de Möähln nich anholln .....