Kinner? Krise? Klackerborgen!

"Nu warrt hüchelt"
"Scholen, as Lückenbüßer nich to bruken"...
...in'n "Rheinischen Merkur" schrifft an 02.05.2002 Josef Kraus wat ünner disse Överschrifft.


nich alleen stahn laten...
De Verfater
 

Ik heff in veele Bläder leest, wat nu allens passeeren schall na dat Gruuliche in Erfurt. Dor kann een lesen, dat Vertruun in den Sinn vun Leven nöödig is. Un ahn Religion ward dat swoor tostann to bringen sien. De Junglüüd schalln Angebotte bi ehr Söök kriegen. Vull Lengen lesen welk Hermann Hesse orrer twieveln un verbiestern, wenn se to lang vör dat Kiekschapp sitten.
Dor sünd aver noch welk ünnerwegens vun de 68er Generatschoon, de hebbt jümmer noch wat gegen allens, wat vun Döögten un Werten hannelt. Man is bi Gerichten ünnerwegens, woans man den Ünnericht in Religioon, tominnst aver de Krüüze ut de Schoolstuven kriggt.
Un denn warrn de Öllern vermahnt, wat se sik mehr üm ehre Kinnern kümmern schullen, un dat in een Tiet, wo op de anner Siet spöttert ward, wenn een Mudder as ehr Profeschoon "Huusfru" angifft.
Ik will in den Striet mit dat För un Wedder nich ingriepen. Dorför hebbt wi klooke Lüüd.
Aver: Jüst keem een Mail vun eenen bannig angscheerten Liehrer, de veel vun mien plattdüütsch Schrievsel kennt.
He schrifft: "Nu geiht´t ja jeden Dag los in veele Scholen, dat se de Gewalt nieg wies warrn; meist kann een dor nix mihr vun höörn, wieldat dat een oolen Hoot is, wo wi uns all lang üm kümmern. Avers Se hebbt so een wunnerbaren Bidrag för dat, wat Familien bistüern schulln, schreven, in SeEhr Breveer över Klackerborgen buen. Dor wull ik mi dull över freugen, düssen Artikel mit een lüttjen Kommentar und Bild wedder to finnen op SeEhr Websiet." Un hier is dat nu:

 

Klackerborgen

En technisch Anleiten vun Rudi Witzke

 
 

De Sunsche Wisch, mien Dörp ut de Kinnerjohrn, liggt twischen den Borther Bodden in'n Süden un de Oostsee in'n Norden. Twei bit dree Keden vun Sanddünen hollen dat Wader vun de Oostsee af, schütten de Sunsche Wisch bi Hochwader un Stormfloten. An'n Bodden mütten dat de Dieken doon. Wenn Storm längere Tied ut Nordwest or Süüdwest bruust hett un denn ümspringt na Nordoost, denn kümmt dat Wader bannig hooch trüch vun dor baben vun'n "Bottnischen Meerbusen". "Badewanneneffekt" seggn de Geografen dorto.
De Lüüd hebbn vun'n Strand in'n rechten Winkel Buhnen ut groote Feldsteen in de See rinbuut. Dorüm dat de starke Stroom nich so dull an de Dünen rümnagen kann, avers ok, dat sik bi weniger willes Wader Sand afsetten kann.

"Badewanneneffekt!" De studeerten "Herren", de dat Woort erfunnen hebbn, de müßten maal bi Windstärken fief, un dat is ja keen Storm nich, twüschen de Buhnen in de Strudels un Soge rümmerswemmen orrer in een Stormfloot-Nacht up de Hoge Düün stahn. Dat hebbn se förwiß nich. Ik denk, denn weer jüm een anneres Woort för disse Natuurgewalten infallen. Dor weer faken groote Noot bi de Floten, un in fröhere Tieden sind veele Minschen dorbi ümkamen, wenn dat Wader dörchbröök. Dorför un dorwegen harrn se uns Schoolhuus, nadem dat oole afbrennt weer, 1920 up'n "Barg" (60 cm över N.N.) hoochparteer as Fluchtsteed för de Minschen vun de Sunsche Wisch buut, wenn maal wedder een Floot kommen wöör.So warrt dat maakt!

Ja, vör de Oostsee harrn wi Respekt. Liekers hebbt wi dor wunnerbore Stünnen belevt. De Strand is ut heel fienen, ganz witten Sand. Egenlich een Baadparadies, wenn du de Wohrschugerien vun de heimschen Lüüd iernst nehmen deist. Wi Kinner liernten fröh swemmen, nich schöön. Kraulen un Delphin un so, dat kunnen wi nich. Avers seker swemmen för de Verhältnisse twüschen de Buhnen un de apne See, dat kunnen wi. Doch müßt jümmers een Uppasser mit.
Schöön Stünnen weern dat an'n Strand. Un jümmers weer dat een grootes Begevnis, wenn een Klackerboorg buut wöör.

Mennigmaal heff ik in Scharbeutz, dat liggt in de Lübecker Bocht, an'n Strand Kinner seihn, de klackerten vörnan an't Wader ehre lütten Buuwarke. Bloots koorte Tied later keem een Well un spölte ehren lütten Torm weg.
De sünd dat avers ok falsch angahn. Uns Vadder hett dat richtig maakt, un wi hebbt dat vun ehm liernt. Also so geiht dat: Twei bit dree Meter vun de Spöölkant weg maakt man sik mit Hannen un Fööt een evene Steed, mihr as dree Meter in'n Dörchmeter. Un in de Midd, dor fangst mit diene Hannen an to buddeln. Dat mutt een ornlich deepes Lock warden. Na een Tiet, wenn du deep naug buddelt hest, stöttst du up Wader. Nu trampelst du so lang in dat Lock rümmer, bit dat du Klackermatsch hest. Denn hollst du di mit de Hannen dat "Buumateriaal" un löttst dat dor, wo du wat buun willst, dörch de Finger klackern.

Tosamen kaken un Övernachten achter de Hoge DüünDor arbeiden denn dien Vadder, dien Broder, Navers Kinner un natüürlich du sülfst. Veele Buulüüd sünd up de Buusteed togang. Un jeedeen hett sien Eck, wo he wat hochklackert. Dat duurt Stünn üm Stünn. Immer höger wassen de Muurn un de Törms up de Muurn. De sünd nu woll all binah föftig Zentimer hoch, un de Haupttoorm is noch veel höger.
Un denn kamen de Vorhööf mit lüttje Muurn un denn de Hüüs üm de Boorg rüm. Dat ward 'ne rechte middelölleriche Boorganlag, vun de Vadder denn wat mihr wüßt un uns bi't Buuen verklorte. Wenn denn noch Tiet is, denn warden Brüchen över de Gravens anleggt.
De warden ut Halms vun'n Strandhaver flochten. Un je mihr de Klackersand denn vun de Sünn un den Wind drögen deit, je faster ward de Boorganlag.
Kunn angahn, dat wi neegsten Dag wiederbuun kunnen or utbeddert hebbt. Tje, leeve Lüüd, so ward eene rechte Klackerboorg buut.
  As uns Kinner in't rechte Öller weern, hebbt wi up Fanø ok mehrmaals mehre Daag so'ne Anlaag buut. Nüms hett se uns twei maakt, veele Lüüd keemen tohoop, uns Wunnerwark to bekieken. So weern uns Klackerborgen up Fanø een' echte Strand-Attrakschoon. Tominnst dree Johrn na eenanner!ok schööne Muschelborgen maakt fröhliche Kinner!
Wenn ik later in miene ölleren Johren up Fanø an'n Strand junge Öllern seihn heff, heff ik binah dat Hulen kregen.
Dor stahn se nu tosamen, de jungen Mudders, vertellen sik wat un smöken een Zigarett na de anner. Een Enn wieder halen de Vadders ehren Praat af. Is allens heel wichtig, wat se sik to vertelln hebbt.
Un de Kinner? De sünd allerbest utrüst. De hebbn Plastik-Schüffeln, Plastik-Emmers, Plastik-Backförms, Plastik-Baggers, Plastik-Lasters. So wat kennten wi nich.
Ne Tiet lang geiht dat ja ok good. — Se buddeln beten rümmer, se stülpen ehre Backförms üm, en anneres Kind kümmt un haugt de Koken twei. Se schuven mit ehre Baggers hen un her, se laden Sand up de Lasters un föhren ehm een Enn wieder.
Avers denn passeert dat doch. Ut jicheensen Grund gahn se mit de Schüffeln op eenanner los. Un bald fangt een Göör to blaarn an.
Tje, un nu griepen de Öllern in. Hier ward en Jung afstraaft, dor en Deern. Un denn sammeln se gau den Plastik-Kraam in, jeedeenen sienen, un trecken af, weg vun'n Strand. De Strand-Dag is to Enn.
 

Ik heff eenen Vörslaag, woans man so een Truurspeel afwennen kann:

Du dörffst erst Vadder un Mudder warden, wenn du Klackerborgen buun kannst.
Du dörffst erst Vadder un Mudder warden, wenn du noch spelen kannst.
An'n leevsten mit Kinner!

 

Rudi Witzke, Holger Vogt


na baven