Denkmal — denk mal!

Reed un Gegenreed

Nu — in't Fröhjohr 2005 — denkt de Minschen an't Enn vun den letzten Weltkrieg. (Is to höpen, dat dat würklich de letzte west is!) Överall sünd Gedenk-Akte un Kranzafleggen an Denkmale.

Denkmal — heet doch ok: denk mol — denk mol na. Un wenn ik dat do, denn sünd Gedenksteen, de an de Doden vun een Krieg, oder an de groten Verbreken in de Welt erinnern schüllt, doch blots Steden, an de Heuchler süm Krokodilstraan afladen könnt.

Wiß, Denkmale un Gedenksteden schüllt uns an dat unsinnige, ja wahnsinnige Doon vun Menschen erinnern, um för de Tokunft dorut to lehrn un dorför to sorgen, dat sik de lege Geschicht nich wedderhoolt.
So jedenfalls ward ümmer seggt, wenn de Wunden noch frisch sünd und een Denkmal inwieht ward.
Doch kiekt wi in de Tied torügg, so sünd dat scheune Wöör vun Menschen, de nie wat anners doon hebbt, as de Tied na de Snuut to snacken. Menschen, de weet, dat dat, wat se seggt, blots för den Oogenblick gellt un een paar Johr later wedder vergeten is.
Denn wer hett sik, as de 2. Weltkrieg vör de Döör stunn, noch an den 1. Weltkrieg erinnert? Wer hett 1939 noch doran dacht, wo veel Noot un Elend de Krieg över de Menschen broocht hett? Wer hett 1939 noch daran dacht, wo vele Mannslüüd unsinnig för den Kaiser sien Grootmachtsdenken verreckt, krepiert, tweireten un utblööt sünd, as en afstoken Swien? Wo man denn gefallen to seggt hett, as weer dat, wat wohr is, schaneerlich.
De meetsten Suldaaten, de süm Naam op de Kriegerdenkmale in Steen sloog'n sünd, sünd introggen worrn, mussen Sudaat warrn. Se hebbt ok nich starben wullt, un al gor nich den 'Heldentod'. Liekers schmückt so männich Kriegerdenkmal de Wöör "Den Heldentod fürs Vaterland starben..." Is dat nich Hohn, de blanke Hohn un Spiet? wenn man dorto noch alle Daag süht, dat mit Rüstungsaktien gode Gewinne maakt ward un Denkmale för Menschen, de uns Welt regeert, keen Mahnsteen sünd.

Un dorum fraag ik: Weer dat Geld, dat hier för sinnlose Tradition utgeben ward, nich beter anleggt, wenn man dormit de Armoot, de Noot un dat Elend in de Welt linnern worr? Doröver denk mol na.

Denk bloots maal...

Een lüttes Dörp in’t holstener Land!
Binah in een Vöörgoorn en Findling.
Naams un Tahlen staht up.
Meist elkeen Dag kümmt an’n Stock en ole Fru.
Se hackt un harkt, se wascht dat Gröön vun den Steen.
Un kümmt een vörbi, denn is se dull schuu.
Denn avers snackt se mit di.
„Denk man blots maal! Ik bün de Letzt!“
Un denn kaamt de Geschichten vun September 1939,
vun Dezember 1942, vun 1944 un 1945 in Breslau.
„Hier ünner de Esch is dat so schöön still,
dor köönt se all to mi kamen.
Se weten: In een lütt Dörp, dor steiht en Steen.
Denk blots maal! So is dat!“
Un dat is wohrhaftig wohr.