Kauh Irma warrt molken. Foto Witzke, privat

Wenn Krieg is, warden de Zegen Käuh

vun Rudi Witzke


Vadder wöör 1937 vun de Sunsche Wisch na Lütten Kordshagen versett. Dat weer en Domänendörp in de Negde vun Stralsund. As Schaulmeister stünnen ehm liek de Arbeitslüüd vun de Domään Deputatsrechte tau. Hei, Mudder aver veel miehr, harr dat Recht, een Kauh un twei Swien to hollen. Dat Fudder kreeg se vun'n "Herrn".

Mudder harr wedder en lütt Buurnsteed. To dat Grootveih keem dat Fedderveih: Göös, Aanten, Häuhner, Puten un Immen. Afnehmer weern gaude Restaurants in Stralsund.

As denn 1939 Krieg weer, müßt alle Melk bi de Meierie in Stralsund aflevert warden. Evenso dat Fleisch vun Schaap in den Schlachthoff. De Wull kunnst behollen.

En Kauh leverte twors nich veel Melk, aver all Deputaskäuh an de Streck vun Barth na Stralsund tosamen denn doch so veel, dat sik dat lohnen dää. In Fredenstiet wöör de Melk zentrifugeert, de Rahm wöör boddert, de Mager- un Boddermelk fünnen ehr Afnehmer as Fudder för Farken un Schwien. Boddermelk mit Flocken Bodder wöörn ok giern drunken. Dat weer echt natur.

Mudder kunn de an de Kehd leggte Zentrifuug lösen un wedder binnen. Aver schiere Kauhmelk zentrifugeern weer meist wat to veel waagt. Een müßt seihn, dat Melkzegen up'n Hoff kemen.

Kauhrahm un Zegenrahm geev en gaude Mischung för Kääs. Un een müßt gaud mischen könen. De Produkte vun de Kauhmelk weern wat geel, de vun de Zegen tehmlich witt. Dat fööl bi den Kääs licht up. Wenn denn doch een över fallen dää, dat hier woll Kauhrahm gegen dat Verbott nütt weer, kunnst jümmer seggen, dat de Zegen wedder maal an de Steckröven rankamen weern. De farvten de Zegenmelk beten wat geel.

Mit dat Fudder weer dat ok so en Problem. Geev nix, wo Mudder nich en Utweg wüßt. Dörch Lütten Cordshagen föhrte en Lüttbahn na Barth. De Schienen legen wat höger en Böschung rup. Mudder fragte bi den Oberiesenbahner na, wat se een Kilometer Böschung pachten kunn. De keek verdutzt. So en Fraag harr ehm noch nüms stellt.

De Verlööf weer geven. Pacht weer in Honnig tahlt. De Zegen müßten aver an Kehden tüdert warden. De stromerten sünst to giern in de Ggend rüm.

Denn kreeg Mudder rut, dat Lisa, uns Huusschaap, up de Zegen uppasste. Nu harr Lisa twei wichtge Upgaven: Zegen häuden un Wull för Strickkraam levern.

Avends föhrte een vun uns mit Rad un treckte de Tüder rut. De Deerten lepen na Huus hen, Lisa vörweg, de Zegen achterran. Wi weern mit dat Fohrrad fröher al up'n Hoff, denn keem Lisa in de Köök und mellte, dat se und de Zegen up'n Hoff ankamen weern.
Nu aver dat neegst Probleem: Uns Zegen stünnen dröög. Dat weer al to lang her, dat se lammt harrn. Wokeen aver hett en Buck?

Dat weer rümfragt. Dat weer bekannt, womit Mudder tahlen wöör. Mandags keem een von uns Plichtjohrmäken mit de Bott, se wüßt, wo en Zegenbuck weer.

Erika Przebylski un ik müßten mit de beiden Zegen an Kehden na en lütt Dörp in'n West vun Stralsund. Dat weern so 8 Kilometer. Erika un ik harrn keen Ahnen, woans dat nu wiedergahn wöör. Wi güngen üm en Eck un versteckten uns. Wi leten den Buck mit de Zegen spelen. So na twei Stunnen haalten wi uns de Zegen ut de lütte Koppel. Mudder weer tofreden, as Erika ehr vertellen dää, dat de Buck jümmer up de Zegen reden harr.

Elkeen Zeeg brööcht drei Lämmer to Welt. Wat ut de worrn is, weit ik nich. Na de Wenn vertellte uns den Kutscher sien Söhn, dat de ponischen Dwangsarbeider de 8 Zegen slacht hebbt.

Nu weer ja ok wedder Freden.


7.2.2016


na baven