Jazz

Predigt vun Sabine Stürzer

Sabine:
Leeve Gemeend, hüt will ik mol'n beeten wat öber Jazz vertelln, denn no düssen Gottsdeenst givt dat jo en Jazz-Fröhschoppen dröben in't Gemeendhus.

Willi:
Wat öber Jazz? Dat passt doch nu würklich nich in de Kark!

Sabine:
Worüm nich? Jazz, besünners wenn Gregor (de Kantor) em speelt, ist doch klasse. Hebbt wi doch jüst al hört.

Willi:
Nee, nee, Predigttext is hüüt: "Woans kann en Misch seggen, dat he Gott leev hett, den he nich süht, wenn he doch sien Broder nicht leev hett, den he doch süht?"

Sabine:
Also, ik heff miene beiden Bröders leev und ook all miene Süsters un Bröders hier in de Kark und buten in de Welt, un so heff ik ook Gott leev. Un Jazz heff ik ook leev, dat is nämlich een heel besünnere Musik.

Willi:
Jo, kann man good toluustern,… liekers..... besünnere Musik??

Sabine:
Na segg, kennst Du Jazz-Musikers?

Willi:
Jo, Louis Armstrong, Miles Davis, Ella Fitzgerald...

Louis Armstrong

Sabine:
Und fallt Di wat up?

Willi:
Jo, nu wo Du dat froogst, dat sünd all Lüüd ut Amerika, un de hebbt all dunkle Huut.

Sabine:
Süst wohl, un dor fangt dat Vertelln vun Jazz in de Kark an. Richtig anfangn deit dat vör een poor hunnert Johrn, as de Lüüd vun Afrika no Amerika brocht worden sünd. In Amerika sünd se denn as Sklaven verköfft worn. So ganz nee werr de Sook nich, ook in de Bibel gift dat al Sklaven.

Liekers, dat weer wohl de gröttste Sklavenhannel, den dat je geben hett. Bummelig 7 Millionen Mischen hebbt se gegen ehrn Willen no Amerika bröcht. De Lüüd hebbt denn dor wenigstens ehr Musik un den ganz besünnern Rhythmus bibeholn.

Willi:
Meenst Du, dat de Sklaven bi de Oort vun Arbeit noch no Singen to Moot wer? Wat ik so hört heff, mut dat Leben rein weg to'n Grusen west ween. De schwore Arbeit, nich veel to eten un keen vernünftig Dack öbern Kopp. Vun Doktor ganz to swiegen.

Sabine:
Dor hest du recht, ober wat mi noch veel mehr anreugen deit: De Lüüd dröffen keen Familie hebben, keen Mann, keen Fruu, keen Kinner. Wenn en Fruu en Kind kriegen schull, denn hett de witte Besitter ehr meist glieks verköfft. Oder later dat Kind verköfft, oder de Mudder verköfft un dat Kind beholn. Ook de Männer sünd ümmer wedder op ünnerscheedlich Plantagen vun den Herrn bröcht worden. Oft sünd se bald wedder verköfft worn, dormit sik keene Fründschaften finnen kunn. De witten Herrn passen jümmers op, dat de Sklaven ut verschiedene Stämme op'n Hoff weern, dormit se ünnereenanner nich schnacken kunnen. So veel Bang harrn de witten Herrn dorvör, dat de Sklaven en Opstand mooken kunn.

Willi:
Af un an hebt se denn jo ook en Opstand mookt. Sünd man blos jümmer mit veel Blood betohlt worn.
Nu segg: Wat hett denn dat nu mit Jazz un mit Bröders to doon?

Sabine:
Sinnig, sinnig... De Sklaven harrn bloots een Freeheit: Wenn een vun jüm doodbleeben weer, den dröffen se all mit to Gräffnis. Un dor hebt se denn sungen.

Man, wat för Leeder singt een op en Beerdigung...

Gregor (Kantor) speelt en kortes Stück:
Nobody knows the trouble I've seen…

Willi:
Dat is oober doch en ganz besünner Leed för en Beerdigung. — Op wokeen sien Gräffnis se wohl "O happy Day" sungen hebbt???

Sabine:
Na, na... De Truuer üm de Minschen, de doodbleeben sünd, schull mit fröhliche, mootmookende Leeder ümwannelt warrn in Höpen op Gott sien Riek,
wenn se sik all wedder to sehn kriegt.

Willi:
Dat hört sik jo so an, as wenn de Sklaven dormols al Christen weern un op de Erlösung dörch Jesus Christus höpt hebbt.

Sabine:
Dat weer doch das eenzige, wat de Lüüd harrn: ehr Höpen! Toeerst wulln de witten Farmers jo gor nich, dat de Sklaven to'n christlichen Globen kummt. Denn en Christ dröff keen annern Christen as Sklaven holln. Wi sünd doch all Süsters und Bröders!
Mit de Tied sünd de witten Besitters dor up kamen, dat man mit de Bibel jo ook good Angst moken kann: Fegefüür un jüngste Gericht un so wieder. Dorüm dröffen de Sklaven denn doch mit in de Kark.

Dat harr för de Sklaven een groden Vördeel: In de Karken hebt se de Sprook vun de witten Heern lehrt un kunnen sik so ünnereenanner tominst ünnerholln.

Willi:
Och, du meenst, dat weer to de Tied, wo se dat Gesetz mookt hebbt, dat de Sklaven Christen waarn dröffen, obers bloots Christen vun 2. Klass — nich, dat de all in Freeheit losloten warrn mussen?

Sabine:
Jo, Minschen vun 2. Klass, dat hest du good seggt!
In de Karken hebt se denn vun't Volk Israel höört, un se föhlen sik ook so, dat se jümmers verdreeben un versklavt ward. Op de anner Siet weer Jesus ehr grode Broder, ehr ganze Höpen un Glöben richt sich op em ut. Von Jesus schüll Hölp kummen.

Willi:
Jo, Hülp finnen se denn jo ook. Gregor het mi vertellt, dat de Sklaven de Leeder sungen hebbt, üm sik Norichten tokamen to loten. Lesen un Schrieben kunn de Sklaven jo nich un schulln se ook gor nich lehrn. Dat weer sogor verboden, jüm lesen un schrieben bitobringen! So bleev jüm nix as de Musik.

Sabine:
Jo, un later geev dat Leeder, de weern en Erkennungsteken. De utneiten Sklaven, de sungen ümmer een ganz bestimmtes Leed, denn wüssen ehr Helper, dat se vun ehr Besitter weglopen weern un Hölp bruken dään.

Willi:
Ganz scheun plietsch! Ober nu vertell: Wo is de Jazz herkamen?

Sabine:
No veele, veele Johren, veele Kämpfe und veele, veele Doode sünd de Verhältnisse för de Sklaven beder worden. No den Bürgerkrieg in Amerika geev dat keene Sklaven mehr, ober vun de Rechte, de witten Lüüd haarn, weern de farvigen Lüüd noch wied, wied weg. Schoolen weern jümmer noch för de meisten nich to betohln, un mit Arbeit sehg dat ook nich so good ut. Liekers, Musik mooken kann een ook ohne dat he lang to School gahn is, un för veele weer dat de eenzige Möglichkeit, Geld to verdenen.

Willi:
Ik kann mi vörstelln, dat mit Karkenleder nich so veel Geld to verdenen is, dat mutt al en beten mehr Schmackes hebben.

Gregor (Kantor) speelt wat Snelles.

Ella Fitzgerald

Sabine:
Sühst wohl, un so hett mit de Tied jedeen Musiker sien eegen Oort rutfiedelt. De een speelt Gospels, wat jo op Düütsch nix anners heet als Evangelium; en anner is bi dat Traditionelle bleeben, de anner is op Dixieland kamen, de anner op New Orleans Jazz, later op Swing bit hüüt todaags, wo dat sogor Jazz-Rap gifft.

Gospelchor

Willi:
Good, dat hebbt wi nu lehrt: Ohn de Sklaven un ehr Befreen no den Bürgerkrieg harrn wi hüüt wohrschienlich nicht düsse tolle Musik. Und wat is nu mit den Predigttext för hüüt?

Sabine:
Bi de witten Farmers in de Bibel het doch dat Glieke in stoohn, as wi dat hüt höört hebbt: Wokeen kann Gott leev hebben, den he nich süht, wo he doch sien Broder nich leev hett, den he süht?
Ook wenn sien Brooder en lütt beeten anners is as een sülben? Bloots wieldat he en anner Huutfarv hett?
De Farmers wull'n dat nich hörn. Weer jo veel beder so, veel billiger.

Un wi hier, hüüt?
Mook wi nich ook uns Süsters und Bröders, de in de Laden, ji weet schon welkeen ik meen, för 4,50 Euro de Stünd arbeiten mööt, uns to Sklaven?

Jo, is richtig, se künnt weggohn, man wohen? — Weer't nich veel beter, wi köfft nich mehr in de Lodens, wo dat so togeiht?

Ik meen, wenn wi Gott sien Riek hier hebben wöllt, denn mööt wi eerst mool anfangen, uns Süsters und Bröders, de wi sehn köönt, leev to hebben, denn eerst köönt wi ook Gott leev hebben.

Willi:
Dat seggst du so eenfach! Af un an mutt ik doch mool inkööpen!

Sabine:
Na dat is doch klor! Ober du kannst jo mool so'n lütt beten kieken, wat Du inkööpst un woneem Du to'n Inkööpen hengeihst. Wat bruuks Du würklich?

Liekers, wi dröffen nich öphöörn, dor an to arbeiten, dat dat Leeven för all Lüd op de Eer beter ward.

Wo weern de farvigen Lüüd in Amerika hüüt, wenn nich en Louis Armstrong mit sien Musik jüm Moot mookt harr?

Wat meenst: Wat dat hüüt wohl en Präsident Obama geven wüür, wenn nich en Paster Martin Luther King jümmer un jümmer wedder an dat Goode in de Minschen glöövt harr un dat Höpen op en betere Welt nich opgeven harr?
Kannst di noch op sien grote Reed besinn? "I have a Dream!"
Ik meen, wi künnt dat schaffen, Gottes Riek hier bi uns optorichten!

M.L. King

Willi:
Du meenst, wenn wi uns Süsters un Bröders so leev hebbt as de beiden, denn kann't wat warrn mit Gott sien Riek?

Sabine:
Jo, dat glööf ik!

Amen.