Karl H. Nissen

St. Aegidien to Lübeck

Achter de Petri-Kirch löppt glieks de Smeedstraat lang. In olle Tieden hebbt dor Handwarkers leevt, de mit Iesen to doon harrn, so as de Harnischmakers un de Swertfegers.
Gaht wi disse Straat na rechts dal, denn kaamt wi an den Klingenbarg.
Dat weer mal en feinen Platz, söß Straten lepen dor tosamen. Hüüt süht he recht wat anners ut.

Wi gaht över de Möhlenstraat, denn sünd wi al in de Aegidienstraat, un an'n End dorvun steiht uns' St.-Aegidien-Kirch.

Se is de lüttst vun uns Stadtkirchen, ut Backsteen muurt, so as al de annern ok. Rundüm staht hoge Bööm.
Eenmal rundüm lopen, dat duurt man en poor Minuten.
In de Gegend üm Aegidien weern lütte Lüüd to Huus, so as de Wevers.

De Torm süht gemütlich un behäbig ut, he is man graad 87 m hooch. Wenn wi dor hooch kieken doot, ünner de böversten Finster, süht dat so witt beklackert ut. Dor hett — is noch gor nich lang her — en Uhu-Poor leevt, en poor Johr lang. Denn seet ene korte Tiet lang noch een Uhu dor, Mann orrer Fru, dat hett keen rutfunnen. De is denn ok wegtrocken, so alleen weer dat nix.

Wi gaht rin in de Kirch un sett uns vörn 'n beten dal un kiekt uns üm. Hier is allens noch so, as dat över de Johrhunnerte tostanden kamen is. De Krieg hett hier nix tweislahn.
Hooch is de Kirch nich, man even 15 m in de Mitt, de beiden Sieden bringt dat man up 11 m. De Pielers un ok de gootschen Rippen sünd slicht un eenfach. An de Sieden sünd Kapellen anbuut, dordörch warrt de Kirchenruum en beten düüster.

Wo old de Kirch is?
To' n eersten Mal warrt 1227 dorvun schreven. To de Tiet is en Grundstück verköfft bi "S.Egidium". Dat bedüüdt, de Kirch geev dat dor al.

Twee grote Saken fallt uns hier glieks in de Oogen: de Orgel un de Singechor.
De Orgel is hooch as ne Borg, mit veel Snittwark. Dat sünd Figuren un Wappen un Intarsien. Een kann lang dorvör stahn un kieken.
Een kann ok lang sitten un to hören, hier warrt veel Musik maakt, veel sungen.

In de Mitt vör de Orgel, dor steiht de Dööp vun 1453. As en groten Pott süht se ut. Se is ut Bronze. Dree Mönke dreegt se. En Tietlang weern dat Engel. All dree Mönke harrn en poor Flünken kregen — ut Holt. Hüüt sünd dat keen Engel mehr.
Buten up de Dööp weern mal Figuren up niet, Hillige, de sünd verswunnen.

De Dööp. Foto: B.Botsch. Klick op to'n Vergröttern!

Jüst so is dat olle Messing-Gitter weg. Dat nie Barockgitter is ut Lorenz Russe sien Vermögen betahlt worrn, ok de hoge Deckel över de Dööp mit de acht Engel. Överall findt wi sienen Namen — den Namen Russe — in uns' oll Aegidienkirch.

De Lettner. Foto: B.Botsch. Klick op to'n Vergröttern!

Den Singechor hett de Lübecker Meister Tönnies Evers 1586 buut. To de Tiet weer Lübeck al 50 Johr evangeelsch. Dorüm is dat so'n beten wunderlich, dat he de Kirch deelt in den Chor un in dat grötter End för de Gemeen. He sweevt twischen twee Pielers, in de Mitt höllt en höltern Stütt em hooch. Hier is ok Snittgerarbeit to sehn, dorto bunte Biller ut de Bibel.

De Kanzel is so as de Orgel ut de Barocktiet. Dat Geld dorto keem ut dat Arvdeel vun Lorenz Russe. He weer en rieken Koopmann un hett veel daan för St. Aegidien, aver ok för Arme un Kranke. Deenstdeerns hebbt vun em wat kregen to de Utstüür, arme Mannslüüd kregen vun em enen Rock un en Büx. Bet to de Inflationstiet weer dor jümmers noch Geld in diss Kass.

Links un rechts sünd en poor Kapellen, de dat Ankieken lohnt. De hebbt bekannte adlig Familien tohöört, de v. Holstein, v. Breitenau, v. Ahlefeldt. De groten Sarkophage staht dor noch. In de ollen Kirchenböker heet de "Kummen".

Wi gaht mal ünner den Singechor dörch un staht nu in den richtigen Chor mit den Altar. Disse Chor is later anbuut un hett wohl keen or'nlich Fundament kregen. He is afsackt. Mit veel Holt hett man em afstütt, dat süht en beten gefährlich ut.

De Altar is richtig Barock. De eerste Altar ut de Tiet stünn in de Marienkirch. He weer ut Marmorsteen un is in' n Krieg twei gahn. Dit weer de twete. De is ut Holt un anmaalt as Marmor. Stift hett em Fru Scherer, de Wittfru vun enen Koopmann.
Vörher stünn dor en ut de gotisch Tiet, ganz breet un güllen, mit vele Figuren. Allens wunnerschöön antokieken, männichmal ok en beten to smuustern. Jesus sien Himmelfohrt is afbildt, to sehen sünd blots noch sien Fööt. — Ganz gräsig is de Höllenslund. En groot Muul, dat allens översluukt.
Disse olle Altar stünn bet 1915 in de lütte Wegekapell in Lütten Grönau. Denn keem he in dat St.Annen-Museum un heet nu "de Grönauer Altar".

Wenn wi nu wedder rut gaht ut uns' Aegidien-Kirch — de Plattdüütschen snackt geern vun de "Tilgen-Kirch" — denn pedden se nich so fast up! Ganz sinnig gahn! Worüm? Kieken se mal över den Utgang na baven. Dor stekt ene dicke Kanonenkugel in't Gewölv. Ik heff jümmers Sorg, dat de mal dalfallt, mi villicht up'n Kopp.
De sall ut de Franzosentiet stammen.
1806 hebbt Napoleon seine Soldaten Lübeck stürmt. Dat weer wohl dat Leegst, wat uns' Stadt beleven müß. Dree Daag is plünnert worrn, vele, vele dode un verwundte Preußen un Franzosen legen överall, ok in de Kirchen. Söven Johr sünd de Napoleonschen hier bleven.

Gegenöver vun St.Aegidien — wenn wi ut de Kirchendöör rutkaamt, na rechts gahn — dor is en lütt fein Café, dat Marli-Café, dor sett wi uns nu dal to'n Verpuusten, to'n Verhalen un drinkt enen goden Beker Tee.