Karl H. Nissen

Noch mehr grote Hüüs:
Dat Behnhuus

Uns olle Stadt liggt up enen lütten Barg, twee Kilometer lang, een Kilometer breet, sößteihn Meter hooch.
Na de Sieden gaht Straten hendal, so as de Rippen vun uns Krüüz, de sünd small, un oft heet de "Gruben".
Dat Rückgrat, dat sünd twee lange Straten, de lingelang över den Barg loopt. Een is de Brede Straat, in'n Krieg is dor veel twei gahn. De anner is de Königstraat. Dor gifft dat noch veel to sehn ut olle Tieden.
Ganz an'n Anfang, vun dat Hillig-Geist-Hospital ut, staht en ganze Reeg Hüüs ut de Johren üm 1800. En dorvun is dat Behnhuus.

Staht wi buten vör, denkt man glieks: Hier hebbt rieke Lüüd leevt.
Breet steiht dat dor. De grote Döör in de Mitt, twee Finster an jede Siet.
Baben, in de eerst Etage, hoge Finster. In dat tweet Stockwark sünd de en beten sieder. Ganz baben up söß Figuren, olle Griechen, so as Herkules un Aphrodite.

Üm 1300 fangt de Geschicht vun dat Huus an, un jümmers findt wi Namen vun olle Familien ut uns Stadt.
1779 hett dat Peter Hinrich Tesdorp köfft. He hett mit Wien hannelt un is Börgermeister west. In Paris weer he up ene feine School gahn, hett leevt as en vörnehmen Minschen, "Marquis" hebbt de Lüüd em nöömt.
He hett dat Huus so ümbuun laten, as wi dat nu seht. "Klassizismus" seggt man to disse Wies.
He hett dat Huus verköfft. 1805 — dat weer Napoleon sien Tiet — leep de Handel nich mehr so goot. Dor is dat Huus an Mathäus Rodde övergahn. He gell as de riekste Mann in Lübeck. Sien Fru weer Dorothea Schlözer. Se harr as ganz junge Fru den Doktortitel kregen. So wat harr dat vörher noch nich geven.
As 1806 de Franzosen uns Stadt besett harrn, weer Rodde Börgermeister. He hett veel vun sien Geld för Lübeck utgeven, so veel, dat he 1810 sien Geschäften upgeven müß.
Denn — as de Franzosen en poor Johr weg weern — is dat Grundstück an Doktor G.H. Behn övergahn. Sien Familie hett dat lange Tiet behollen, meist 100 Johr, un dorüm heet dat Huus hüüt "Behnhaus".
Ok 1900 weer dat noch so. In dat Johr is de Elbe-Trave-Kanal inweiht, en groot Angelegenheit. Sogoor Kaiser Wilhelm II. is kamen, un wahnt hett he — versteiht sik — bi Börgermeister Behn. De hett för sienen Besöök extra en nie Bett anschafft, groot un breet un week. Man denn is de böverst Quartiermeister kamen. De hett dat Bett ankeken un bestimmt: "Dat kümmt rut! Majestät slapen up sien Feldbett."
1920 is dat Huus wedder verköfft worrn, an en Bank, un so sull dat ok ümbuut warrn, mit Schalter un Schriefdischen un Tresor un so.
Man dor sünd en poor Lübecker in'n Gang kamen, tovörderst de junge Museumsdirektor Carl Georg Heise. De hebbt in en poor Daag so veel Geld, so veel Spenden, sammelt, dat se dat Huus trüchköpen un to en Museum för de nie Kunst inrichten kunnen.
Nu is dat en Huus to'n Ankieken.

Dat olle Koopmannshuus in Lübeck harr enen egen Tosnitt. Vörn weer dat Handelshuus mit de grote Deel, de licht söß Meter hooch sien kunn orrer mehr. De Wahnung weer meist achtern in enen smallen Flögel, blangenbi geev dat noch enen Goorn orrer Hoff.
So süht ok dat Behnhuus ut. Man de Tieden harrn sik ännert un ok de Oort to leven. Dat Lager, de Spieker, weer ünnen an den Haben. Dat Vörderhuus weer nu to'n Vörwiesen, "Repräsentieren" seggt wi dorto.
Dat Private leeg in den Flögel achtern. De Deel geiht hooch bet över de eerst Etage, un enen smucken Goorn geev dat ok.

Wi wüllt uns dat mal ankieken. Hier, dörch de groot Döör gaht wi in de Vörhall rin. Links weer dat Kontor, nu is dor de Kass för dat Museum, un links dat Empfangszimmer, dat is nu al Museum.
Un denn staht wi in de grote Deel, de so bi 200 Quadratmeter groot is. Achtern, na den Goorn to, bringt hoge Finster veel Licht. An de linke Siet geiht de breed Trepp na baben. Twee Mohren, swart un mannshooch, dräägt Lüchten, dat nümms dor fallen kann.
Na achtern to gaht wi in den Flögel mit en ganz Reeg vun feine Stuben. Een is jümmers anners as de anner, ünnerscheedlich groot, mal en beten rund, mal blaag, mal gröön, mal Vagels un bunte Blomen, un överall staht feine Möbel.

Wi bruukt veel Tiet, wenn wi allens in Ruh ankieken wüllt.
Wi gaht na baven, över de prächtig Trepp.
Ok hier, üm de Galerie rüm, vele Zimmer, de besten, so as de "Blaue Salon", na de Königstraat to.
De Böön is keen Böön, dat is en wiede Hall mit griechisch Säulen un Figuren, un dat Licht kümmt vun baben.
Allens tosamen is dat en Huus vun Minschen mit Sinn för dat Schöne — un de dat Geld dorto harrn.

Man dat is nu nich allens: dat is en Museum för Kunst ut de jüngere Tiet, för Künstler ut uns Gegend, ut de nordischen Länner.
Biller sünd dor vun Friedrich Overbeck un sien Frünnen, dat weern de "Nazarener".
Gotthardt Kühl hett lang as Professor in Dresden leevt, he weer Lübecker, sien Vadder weer hier en lütten Schoolmeister. Vun Kühl gifft dat wunnerschöne Biller ut olle Lübecker Hüüs, ut dat Waisenhuus.
Edvard Munch weer en poormal in Lübeck, jümmers en ganz Tiet in dat Huus vun Dr. Linde (dat is hüüt dat Standesamt). Veer Kinner geev dat in de Linde-Familie, un de hett Munch maalt. Dat Bild mütt een sik ankieken.
Vun Barlach sünd lütte Plastiken to sehn un vun Gerhard Marks.
In den Goorn steiht "Daphne" vun Renee Sintenis.
Direktor Heise hett veel sammelt un tosamendragen vun Künstler ut de Tiet vun 1900 an. Dat hett nich alle Minschen gefullen. So wat gifft dat. 1933 is dat leeg worrn. Direktor Heise hett sien Amt verloren, allens, wat as "entartete Kunst" gell, is afhaalt worrn. Dat weern Plastiken un Gemälde un vele Teknungen, in'n Ganzen 257 Arbeiten. Veel dorvun is verswunnen, nüms weet, wohen.
Man uns "Behnhaus", dat is dor, un dat is en Schatz.