Ambrosia

vun Anke Nissen

Wenn ik "Ambrosia" höör, denn denk ik an wat Feines, Wohliges — an de duften Spies vun de Götter. —

An de Plant Ambrosia denk ik eerstmal nich.
Mit ehr is dat ok gor nich so eenfach, denn de Plant "Ambrosia" is swoor to bestimmen. Keeneen weet so recht to seggen, wat för en Kruut dat is, wo süht de Plant ut. In miene Krüderböker find ik wenig.

Mi dücht de Naam Ambrosia is as so'n Vagabund in de Welt vun de Botanik. Mal warrt de klebrig Goosfoot (Klebriger Gänsefuß = Chenepodium botrys) as Ambrosia beschreven, mal de Bifoot (Artemesia vulgaris). Ok de Schafgarbe (Achillae millefolium) heff ik funnen un ok dat Druvenkruut (Traubenkraut = Türkischer Beifuß), un ok de wilde Salbei un de Hirzwurz.

De Mönk Walahfrid — de later Abt vun dat Kloster up de Insel Reichenhall weer — beschrifft in sienen "Hortulus" den Rainfarn (Chrysanthenum vulgare = tanacetum vulgare) as Ambrosia.

Tabernaemontanus schrifft:

"Es haben viel vermeynt /
die wilde Salbey sey das rechte Ambrosienkraut der Alten /
wie auch etliche die Hirzwurz davor gehalten /
aber wie ein großer irrthum das sey /
kann auch ein geringverständiger leichtlich mercken /
sintemal diese beiden Kräuter so ein gleichheit mit der Beschreibung des ambrosiekrautes haben /
als die Nessel mit dem Majoran."

Genauso wendt sik Tabernaemontanus gegen den Rainfarn als Ambrosia:

"Amatus Lusitanus irret nicht weniger als die andern /
der den reynfahrn vor das Ambrosiam Dioscoridis helt.... "

Tabernaemontanus seggt:

"Das Ambrosienkraut heißt . . . lateinisch /
Ambrosia, Botrys Artemesia, Artemesia botoides und . . . herba vinosa"

Nu aver is en Plant updükert, de driggt den Namen Ambrosia artemisiifolia = Uprechte Ambrosie (Aufrechte Ambrosie oder Beifußblättriges Traubenkraut).

Wat ik över disse Plant leest heff, dat höört sik gor nich so goot an. Ehre Pollen maakt allergisch Lüüd swoor Pien (Asthma). Een eenzig Plant kann eine Milliarde Pollen friesetten, un de köönt denn hunderte Kilometer wiet weg weiht warrn.

Bi uns geev dat dit Kruut gor nich. De Plant — se süht unschienbor ut — stammt ut Nordamerika. De Samen sünd inschleppt worrn as "blinde Passagiere" tohoop mit Klee-Saat, Kartüffel-Ladungen, Korn un anners wat. 1863 is dat Kruut in Düütschland to'n eersten Mal funnen worrn, dat driggt bi uns den Namen Beifußblättriges Traubenkraut orrer Aufrechte Ambrosie.

De Ambrosia is eenjährig un hett sik in vele warme Länner utbreedt. Se sall ähnlich utsehen as uns' Bifoot, dorüm warrt se nich jümmers richtig kennt. Se wasst gern up nakelt Eerd, so as Stratenrand, Schuttplätze, Braakland...
Bet nu kunn sik de Plant bi uns in Düütschland nich dull vermehren, unse Sommer sünd to kolt un to kort. De Ambrosia-Samen kunnen bi uns nich riep warrn, denn de Plant blöht bannig laat. Wenn ehre Samen aver riep warrt, denn köönt vun een eenzig Plant bet 62000 Samen in de Erd fallen. Dor köönt se bet 40 Johr liggen blieven un sünd jümmers noch keimfähig.

In Ungarn gifft dat al en Gesett, dat de Lüüd, de enen Goorn orrer Land hebbt, dorför sorgen mütt, dat de Ambrosia nich to'n Blöhen kümmt. Se mütt bitieden meihen orrer anners wat doon. Man bet herto hett dat allens keen Erfolg bröcht. Dat is, as wenn de Ambrosia dor blots över lacht. Un bavento sünd de Pollen vun de Plant so aggressiv, dat een bi dat Meihen orr Utrieten vun en blöhen Plant Hanschen un Mundschutz dregen mutt — orr beter noch en Gasmaske. Süss hebbt ok ganz sunde Minschen miteens en Allergie weg!

Wi wüllt höpen, dat de Sommer ok wiederhen bi uns kolt un kort sünd, denn dann blifft de Artemesia weg, un dat weer för all allergisch Lüüd mit Heuschnuppen, Asthma un anners wat en Grund to'n Freuen — so ok för mi un unsen Söhn.