Johannisbeer

Biblische Planten:
Planten üm Johanni

vun Anke Nissen


Se köönt de Fotos per Klick vergröttern. Trüch kaamt Se denn mit den Zurück-Knoop op de Browser-Symboolliest. Alle Fotos: Anke Nissen

To'n Anhören hier klicken:

Lesen deit Anke Nissen in holsteiner Platt.

Naam:

De Naam "Johannes" kümmt ut dat Hebräische un bedüüdt:
Gott wees di gnädig, Gott erbarm sik över di.

Dat gifft so üm un bi 300 Hillige mit dissen Namen. Bekannt sünd de Apostel Johannes un Johannes de Döper. Un mit Johannes den Döper hett wohl de Johannisdag — kort "Johanni" — to doon. In de Bibel steiht bi Johannes 3, Vers 30: "He (Jesus) mütt wassen, ik aver mütt afnehmen". Dat is up den 24. Juni överdragen worrn, wiel nu de Daag wedder körter wart.


Johanniskruut

Johanni is an'n 24. Juni. As Kinner hebbt wi an'n Johanni jümmers en groot Kinnerfest fiert. Uns Öllern harrn Blomen-Bögel för uns bunnen un dor ünner sünd wi denn — mit Musik vörweg — dörch de Straten trocken.

För mi weer dormals dat Johanni-Fest jümmers mehr en Fest vun de "Sommersonnenwende" (21. Juni = längste Dag un körtest Nacht). Över Johanni un all sien Üm un Bi hett Rudi Witzke veel vertellt.

Dat gifft Planten, de na Johanni, na Johannes den Döper — also na enen Mann ut de Bibel — ehren Namen hebbt. Un dat gifft veel to bedenken, wenn een an'n Johanni heilkräftig Krüder plücken will. Männich Krüder wüllt in de Nacht plückt warrn, männich dorgegen an'n Dag. Männich Krüder mütt unbedingt vör Mitternacht plückt ween, anner eerst dorna. De Sammlerinnen dörvt bi't Plücken nich snacken orrer, se mütt —— as ik al segg heff, dor gifft dat veel to bedenken.

Ik vertell lever en beten över Planten, de den Johannes in ehren Namen verdankt.

Johannisbeer
Ribes rubrum = rode Johannisbeer


Blööt vun de Johannisbeer

Wi kennt se all, de Johannisbeer, denn wi kaakt geern Marmelade un Rode Grütt dor ut. De Johannisbeer gifft dat in root, in swart un in witt. All Sorten hebbt en annern Smack. Ik mag se ok geern roh eten, ok wenn se en beten dull suur sünd. Miene leevsten sünd swarten Johannisbeer mit ehr besünner un kräftig Aroma.

Wiel ehre Beeren jüst üm Johanni rüm riep sünd, hebbt se wohl mal den Namen Johannisbeer kregen. Se warrt al siet Hunnerte vun Johrn vun de Minschen kultiveert. Hüüt hebbt de Gorners de Planten so tücht', dat recht grote Beeren an de Büsche wasst.

Zier-Johannisbeere
Ribes sanguineum

Ik mag se geern, de Zier-Johannisbeer. Ik mag den Duft vun ehre Blöden. Se blöht in't Fröhjohr un wiest uns hübsche rode Blöden. Ehre Früchte hebbt keen goden Smack, se warrt ut den Grund ok nich as Beerenfrucht in de Köök bruukt.
Mehr to de Zier-Johannisbeere hier.

Johannisfüür
Salvia spendens = Feuersalbei


Johannisbeer in'n April

1817 hett en Gorner ut Potsdam vun ene Reise na Brasilien ene Salbei-Plant mitbröcht. De Blöden vun disse Bloom harrn en glöhen root Farv, graad so, as de Flammen vun't Johannisfüür. Un so is disse aparte Plant to den Naam "Johannisfüür" kamen.

In Brasilien is de Plant en utduurn Struuch, bi uns ene eenjährig Sommerbloom.

In de Nacht to'n Johannisdag, also to'n 24. Juni, warrt geern en Füür anzündt, dat Johannisfüür.
En Füür wörr ok al in ganz fröhe Tieden afbrennt, en "Sünnwendfüür". De Sünnenwende wörr fiert. De christlich Lüüd hebbt later dissen Mitsommerdag Johannes den Döper tospraken. He gell as "Herold vun't Licht". Un de Fier un dat Füür hebbt de Christen-Lüüd bibehollen.

En Legende vertellt: Johannes de Döper wörr verfolgt. He harr Fiende. Un disse Gegner harrn sik afmaakt, wenn een Johannes funnen harr, denn sull he en Füür anmaken, dat Help un Verstärkung anrücken kunn. Man denn sünd ganz vele Füür in de Gegend upflammt, un so kunn Johannes reddt warrn. Un to'n Erinnern an disse velen Füür warrt jümmers noch Johannisfüür afbrennt.

Johanniskerze
Verbascum olymlicum un anner Orten = Königskerze

Anner biblisch Namen: Brennkraut, Fackelblume, Fackelkraut, Johannislicht, Kerzenkraut, Luntenkrüütken, Marienkerze, St. Johanniskerze, St. Johanniskraut.

Dat Besünnere an de Johanniskerze — de ik blots as Königskerz kennt heff — is, dat se villicht de empfindlichst Blöden in uns heimisch Flora hett. Al dat lüttst Antippen — as to'n Bispill dörch en anflegen Insekt — maakt, dat sik de Blöden lööst un dalsweevt.

Uns Vöröllern hebbt bi Sonnenwend-Fiern de Stengel vun de Johanniskerze mit Bienenwachs besmeert un as Fackel bruukt.

De Johanniskerze blöht üm de Mittsommertiet, also üm Johanni rüm. Dor warrt se denn wohl dissen Namen vun kregen hebben.
Ufführlicher över de Königskerze hier.

Johanniskruut


Bastard-Johanniskruut as Goornplant

Hypericum x moserianum = Bastard-Johanniskruut

Dat gifft ene Goornplant, de ik al lang kenn. Ik weer heel erstaunt, as ik höör, dat de ehr Naam Johanniskruut weer. Bastard-Johanniskruut.

Mit "mien" Johanniskruut, also mit de Heilplant, hett disse Goornplant na mien Meen nix to kriegen. Man se is en dankbor Goornplant un hett hübsche, slichte, lüchen gele Blöden, de üm Johanni rüm blöht.

Johanniskruut
Hypericum perforatum = durchlöchertes Hartheu

Anner biblisch Namen: Blootkruut, Christi Krüüzbloot, Herrgottsbloot, Jageteufel, Jesu-Wunden-Blume, Johanniskruut, Johanniswurz St. Johannis-Bloot, Teufelsflucht, Teufelsfuchtel. Unserer Frauen Bettstreu, Unseres Herrgotts Wundenkruut

Johanniskruut is een vun miene leevsten Krüder överhaupt. Een kann so feine Geschichten spinnen, wenn man ehre gelen Blöden afbreken deit un denn de rode Saft — root as Bloot — rutkümmt.

De Bläder vun't Johanniskruut hebbt vele lütte Löcker, dörchsichtig Pünkte. Dat seggt ok de latiensch Naam Hypericum perforatum, wat so veel heten deit as "durchlöchert Hartheu". In mien Kinnertiet hebbt wi jümmer söcht, wat wi nich mal en Johanniskruutblatt mit negen (9) Löcker finnen kunnen, denn dat bedüüdt, dat een sik wat wünschen dörv. Man ik heff nie nich dat Glück hatt.

De Naam för uns Johanniskruut sall vun Johannes den Döper stammen. Dat Bloot vun em — he is en Märtyrer, den man den Kopp afhaut hett — sall na de Legende in disse Pflant övergahn sien. Ok blöht dit Kruut üm Johanni rüm.

In'n "Mensing" (Schleswig-Holsteinisches Wörterbuch) steiht, dat dit Kruut "Christi Blootbloom" (Christi Blutblume) nöömt warrt. De Blootsdrüppen ut de Wunnen Christi sünd up disse Plant drüppelt. Siet de Tiet is de Saft in Knospen un Wörteln root as Bloot. Ut den Grund warrt de Plant ok "Jesu-Wunden-Bloom" nöömt.

Wohrhaftig is de Wirkstoff Hypericin (Inhaltstoff vun't Johanniskruut) en Wundermittel:
As Överdosis (bi witte Müüs 0,5 mg) wirkt dat photosensibilisierend un bringt bi Helligkeit (1000 Watt) den Lichtdood. In'n Düüstern passeert keen Schaden.

Bi geringe Dosierung beruhigt Johanniskruut allerbest de Nerven un (tohoop mit Sünnenlicht) wirkt dat as Antidepressiva.

De Gehalt an Gerbstoff lett dat Kruut ok gegen Dörchfall wirken. In ölig Lösung (Oleum Hyperici) lett dat Hypericin Wunnen beter heilen un lett na Snittwunden un Operationswunden en "schöne Narbe" entstahn.

Johanniskraut wirkt blots denn stimmungs-uphellen, wenn dat Präparat ut de ganze Plant herstellt worrn is.

Johanniskruut is en Plant för de Seel. Johanniskruut hett Sünn drunken. Dorüm warrt dat in enen Minschen wedder hell un licht, wenn he vun den Saft orrer vun dat Kruut wat to sik nimmt. Ok en Kranz üm 'n Kopp ut Johanniskruut bringt Hellnis. Dat Düüster verswindt.
Ik meen, swore Tieden kann en Minsch beter dörchstahn mit Johanniskruut.

Johanniskruut gell al jümmers as en hillig Kruut. "Gott hett en groot Geheimnis in disse Plant leggt." — Utführlicher över Johanniskruut hier.


Johannisbeer


24.6.2012


na baven