De Sünnschienkieker in'n Saatmaand: De Muusaadler Familje: Havikoordige He is uns nüttlichster Griepvagel un he kümmt bi uns ok an meisten vör! He levt aver överall in Europa. In Düütschland is he Standvagel, in hogen Noorn Toogvagel. De Muusaadler von Skandinavien kamen meist över Winter to uns her, bi jem to Huus is dat to kolt. Bi uns in Düütschland gifft dat noch noog Muusadlerpoore, so bi 70 - 80 000. |
|
Grött:
|
51 - 56 cm, Wiefken bloots beten grötter |
Wicht:
|
Keerl: 600 - 900 g Wiefken: 700 - 1200 g |
Flünken:
|
Spannwiet so üm 120 - 140 cm |
Balztiet:
|
Februoor/März |
Farv:
|
Gifft alle Farvschatteerungen, von binah witt bit binah swatt, meist sünd se aver bruun. |
Nest:
|
Groot as'n Football, or noch grötter. He buut sien Nest mit Telgen un Twiegen un mit veel Gröön op hoge Bööm, so bi 20 m hoch. |
Bruut:
|
in'n April 2 - 4 Eier, aver bloots 1 - 2 Junge warrn groot. Beide Öllern hölpen sik bi dat Bröden un Fodern, meist brööd't aver de Fru. |
Bruuttiet:
|
Bi 4 Weken |
Nestsitter:
|
nochmaal 4 - 5 Weken. De Jungen flegen denn noch lange Tiet mit de Öllern. Se möten dat Jagen eerst noch lehrn. Dorbi kamen se ok oftins to Schaden un starven, aver to'n Glück weten se dat ja nich, so sünd se alltiet lustig un vergneugt. |
De Jungvagels trecken in'n Winter na Westen af. Eerst wenn se utwussen sünd, en Partner finnen un en Nest buuen, so mit 2 - 3 Johr olt, blieven se meist ok in'n Winter in Düütschland un benütten jedes Fröhjohr wedder ehr Nest, dat se sik dorför wedder mit veel Gröön fein maken. | |
Öller:
|
In Frieheit 5-6 Johr, ganz ror mal 25 Johr. In Gefangenschap warrn se bet 30 Johr oolt. |
Woneem se leven (Habitat):
|
Wischen, Felder, lichten Wald, Moor mit poor hoge Bööm an'n Rand, aver nienich merrn in düstern Wald un Dickicht. |
Foder:
|
Foder: Müüs, Hamster, Katteker, ok Poggen un anner lüttje Dierten, as Metten un Kävers. Gröttere kranke Dierten, de he kriegen kann, nimmt he ok un haalt sik ok geern de dodfohren Dierten von de Autostraten. |
Stimm:
|
Hiiäääääh, meist
as'n Katt (Anhöörn: hier
klicken); wenn he opreegt is, tereleert he ok. De Lütten schreen: Wiieh, wiieh. |
|
|
All vör poor Johr, Oostermaand is dat west, da güng ik
mit mien Hund dörch de Feller. Poormaal heff ik sehn, as een von de Vagels ut de Luft rünnerstörten dä, hen na den Allerlevsten. Tiet later seten se beid op'n Pahl un täuvten op Beute. Kiek maal dor, Vadder harr wat funnen! As'n Blix suus he hen un keem mit 'ne lütt Muus or sowat wedder to sien Fru torüch. "Kiek maal!" sä he woll, "so goot hest dat bi
mi! Ik fang för di de dicksten Müüs! Wüllt wi
nu Hochtiet maken or nich? Süns muttst dien Müüs alleen
fangen un ik söök mi 'ne anner Fru!" Teihn Daag later, ik weer wedder mit mien Pudel ünnerwegens,
fleeg bloots noch een Vagel in de Nähg von dat Nest rüm.
Se harrn woll al Eier in't Nest un weern
an't Bröden. Weer meist
orrnlich wat loos in den Horst. Een Morrn weer ik ganz in Gedanken
an den lütten Waldweg ünnerwegens. Ik harr en brune Jack
un Büx an, weer nich so opfallend antrocken. Mit eenmaal ruuscht
dat över mien Kopp. Mann, heff ik mi verjaagt! De Bussard jaagt meist von en Ast or Pahl her, 'neem he mit sien scharpe Ogen ok den Mullwarp sehn deit, de graad maal eben ut de Eer rutkümmt. Mit sekeren Griff kriggt he em meist tofaat. He sleit de Dierten mit sien Krallen an de Feut doot, he is en 'Grifftöter' as de Havik ok. De
Felix weer en fixen Jager, aver em güng nix över 'ne scheune
Muus, de freet he to un to geern. Bloots, de Kinner harrn Hunger,
de freten em de Feddern von Kopp af, un 'ne Muus is ja man lütt,
dorüm güng he nu ok op Kaninken Kreihn Katteker
un mitünner, wenn he en kregen kunn, ok op Jungheuhner-Jagd.
En
ganze Tiet heff ik de Aadlers denn nich sehn, dat geev Regen, un ik
bün nich so veel na den Wald hen marscheert. Un denn keem de Dag, da weern se all veer in de Luft un trocken ehr
Krings. Hiiäääh! Hiiäääh! repen de Öllern
un Wiieeh wiieeh wiieeh! antern de Lütten. Was dat 'ne Freid! |
|
Dat wünscht ok Se, leve Leser, Se Ehr Sünnschienkieker. |
|
För Biller dankt wi de schöne
Websiet www.gartenspaziergang.de
1.10.2005 |