En rode Blomenslag op de IGA

En Avend op de IGA 2013

vun Marlou Lessing

"In 80 Gärten um die Welt", also "In tachtig Goorns üm de Welt" is dat Motto vun de Internaschonale Goornschau in Hamborg. De Goornschau harr nich veel Glück — eerst de lange Winter, de Planten wulln nich kamen, de Goorners kemen nich na, un denn weer de Presse nich so heel good — de Intritt is mit 21 € doch bannig happig. Man wenn een in Hamborg leevt un/orr arbeiden deit, kann dat ja nich angahn, dat een dat nich tominnst mal besnopern deit! So beslaat Frünnin Fernanda un ik, wi wüllt uns na de Arbeit drepen un en Avend-Ticket köpen, dat gellt vun Klock fief an un kost 9 €. Daglicht is nu noch so bet Klock 8, halvig 9, denn kannst al en Barg sehn.

Schöne Planten un wenig Besökers in de Avendsünn. Knipst bi de "Welt der Kulturen"

In de "Waterwelten"

"In 80 Gärten um die Welt", naja. Üm de Welt mööt se sachs, dat is Ehrensaak bi en Internaschonale Goornschau. Bi de Buga in Swerin (uns Berichten hier un hier) hebbt se sik mit söben Goorns tofreden geven un dat weer heel schöön. In de IGA-Anlaag sünd allerdings 4 Lüttgoorn-Anlagen mit inbuut. Wat se de mittellt hebbt, is nich ganz klaar.

Dat IGA-Flach liggt in Hamborg-Wilhelmsborg. Wilhelmsborg is en Stadtdeel in'n Ümbrook. Fröher weer dat nich good beropen, man dat ännert sik rasant; de wat poveren Lüüd, de dor lang tohuus weern, warrt nu verdrängt dör Middelstand un Riekere. "Gentrifizierung" is dat Stichwoort.

Goornwelt mit Spegel. Wat is dat Spegelbild vun de IGA?

Faken woor seggt, dat de IGA düssen Prozess noch extra en Schubs geven warrt — un villicht ok schall. Ganz offiziell woor dat as Parole utgeven: De IGA schall Wilhelmsborg "opwerten", "attraktiver maken", de Lüüd klaarmaken, wat för'n smucke Stadtdeel dat hier eentlich is. Se schall den Stadtdeel rutputzen — un een Effekt warrt ween, dat dat noch mehr good verdenen Lüüd hierherlocken warrt, de högere Mieten betahlt. Wat warrt denn ut de Stammbevölkern vun öllere povere Hamborgers un towannerte Mulitkulti-Naschoonen? Alle na Jenfeld?! Dat gifft uns to denken, un wi wüllt uns ok dorwegen sülven en Bild maken.

Een Blick vun de lüttere Brügg över de B75

Dat Flaggschipp vun de Internaschonale Bu-Utstelln

Wi drept uns bi de S-Bahn. Praktisch is, dat een mennig Hüüs vun de Internaschonale Bu-Utstelln IBA, de parallel löppt, ganz good vun de IGA ut sehn kann. De IBA liggt ja ok in Wilhelmsborg (wat wedder keen Tofall is). So kriggst doch tominnst en Indruck vun de Bu-Utstelln, ok wenn du gor nich hengahn wullt.

Bedreev an'n Ingang

Glieks achter de S-Bahn Wilhelmsborg t.B., 'neem en Footgängerbrügg na dat IGA-Gelänn röverföhrt, steiht dat Hööfdhuus un Flaggschipp vun de IBA, de niege Behörde för Stadtentwicklung un Ümwelt. Dat Thema passt. De Foorm is ja ganz smuck, man de Klöören hebbt mi't nich andaan. Poppig op Düüsterbruun! Ok stückerwat anner Hüüs tekent sik sünnerlich dör ehr Klöörgestalten ut, nich dör de Foorms (vun buten). Mal Hellgröön, mal Geeltöön, mal bunt — mi dücht, Klöör is dat aktuelle Stilelement.

Niege Wahnhüüs längs de Hööfd-Ass

Glieks achter de Straat apent sik de grote Hööfd-Ass vun de IGA, de brede Weg, 'neem ok de "Welt vun de Havens" an liggt. Niege Wahnbuuten, deelwies vun de Bu-Utstelln, süümt den Weg. Ok IGA-Buwarken sünd dorbi, dat "Huus vun'e Woolden" un natüürlich de Blomenhalln, de hier platzeert sünd. Hier kannst ok lütte Elektromobile mieten, man wi sünd jung (äh, naja, ca. 50 Johr) un köönt locker 4 Stünnen rümmerlatschen.

Hier geiht dat los...

...op Wunsch ok elektromobil!

Dat "Huus vun'e Woolden" is würklich ganz vun Woold, also vun Holt.
Wat de Woolden dorto meent, is unbekannt. Nüms hett ehr fraagt.

De Blomenhalln mit wirklich intressante Finster-Details

In de Blomenhalln wüllt wi nich ringahn, wi wüllt dat Daglicht geneten, so lang dat geiht mit uns' Avend-Ticket. So laat wi uns op den Hööfdweg vun de "Haven-Welten" mitnehmen. Düsse Deel vun de Utstelln lett avers nich so recht as en Goornschau; ik föhl mi ehrder an de Expo 2000 erinnert. Düt is en Aart Planten-Lehrpadd, een kriggt t.B. veel över Boomwull, Bambus, Siedenrupen vertellt. — Bi de Siedenruup is de Betoog to de Plant natüürlich de Muulbeerboom, den sien Bläder de Siedenrupen freet. Twee dorvun (Muulbeerbööm, nich Siedenrupen) thront op den Container, de de Infos to de Sied wiest.

Mang Stoffbahnen de Containers mit de Siedenrupen-Infos un bavenop twee Muulbeerbööm

Gigantische Würzkrüder in — orr beter op — ehr Tunnen

De Bambuswelt gefallt uns good, de Lichtheit un Stabilität vun düt Materiaal is basig. In Asien buut se dormit Holtgerüsten för Hoochhüüs. De Bambuswelt hier is jüst so en Gerüst, mang dat lebennig Bambus wassen deit — dat lett, as blöhn de doden Stämm.

Lebennige Bambus mang dode Stämm

In de Bambuswelt fehlt bloots noch en Panda.

Wi driselt de Havenwelt hendal un töövt nu op, dat dat wat goornhaftiger warrt. Wi wüllt all dree groten Assen mitnehmen — de Waterwelten un de Welt vun'e Bewegen.

Gräser kann ik good lieden

Vun de Brügg: Düt is nich de "Waterwelt", hier is allens Waterwelt

De Hööfdass löppt sacht op de B75 to, dor trennt sik de Weeg, un du muttst entscheiden. As wi op düssen "Knüttenpunkt" drept, wählt wi toeerst de Waterwelten. Dor hentokamen, mööt wi avers en Aart deep Water överwinnen: de B75, en Stadtautobahn, de Wilhelmsborg längs dörsniedt. Dorför hebbt de IGA-Makers en ganze Koppel Brüggen bastelt, de mit waghalsige Metallverstreben un Holtpielers över de Rennpiste föhrt. Vun de Brügg sühst ok een vun de veer Lüttgoornanlagen, de hier inbuut un heel un deel inslaten sünd.

De B75 schall blangenbi in de tokamen Johren versett warrn, dat se mit de Bahn tosamenlöppt. En Megaprojekt! De wunnen Flach schall sachs to'n Wahnen brukt warrn. Hamborg schall wassen, na Noorn geiht meist nix mehr, un de Richt is klaar: De Stadt wasst na Süüd. Hier speelt de Musik, un twoors so luut, dat dat nich to överhöörn is. Hamborg hett grote Plään mit düssen Stadtdeel.

Vun de Brügg: Dat Lüttgoornidyll, dat de IGA inslütt

De B75 in'n Fieravendverkehr an en Alldag

De Brüggenkonstrukschoon lannt in en anmodig Blomenfeld in Rood un Lila. De Rasen is allerdings nich wussen, sünnern Rullrasen, as op't Footballfeld.

Op de Plattfoorm an't Över speelt Kinner an Speelreedschapen

Hier fangt de Waterwelten an. Twee ansehnliche Seen sünd hier inslaten, de Mahlbusen (heet wirklich so) un de Kükenbrack. Wi besluut, wi wüllt nich üm all rümgahn, sünnern mehr so mangdör op en Weg, de över en smucke Brügg föhrt. Dor sünd wi nu en beten benaut, denn dat lett hier so as in mennigeen hamborger Park: Seeöver mit Bööm. Ganz nett, man annerwegens nehmt se dorför keen Intritt. — "Oh! Ji Döösbartel! Ji harrn den Nevelwoold söken müsst! De is wunnerbor. De Nevelwoold is heel versteken!", seggt mi later Kolleeg Andreas, de en Duerkoort hett un hier allens kennt. Tja, den Nevelwoold hebbt wi nich funnen.

En Speelplatzinsel

Na de Welt vun de Religionen gaht wi nich rop, wi böögt achter den See "Kükenbrack" rechterhand af. Hier geiht dat na de "Niegen Hamborger Terrassen", un wedder süümt niege Hüüs den Weg. De Lü, de hier wahnt, hebbt dat wohraftig nich slecht drapen!! Man se mööt dat ok betahlen könen. Ümsüss kann dat nich ween.

De Weg föhrt op en Wisch...

So lett sik dat utholln!

...mit moderne Hüüs ümrüm.

Hier liggt ok en staatsches Café in en wat öller, avers ok heel smuck un frisch wittschert Huus.

Dat Café verstekt sik achter den Boom

Ut de bunten Pinsel bün ik nich ganz klook woorn. Links dat Monorail-Gleis mit Bahnhoff

De Weg föhrt nu trüch na den "Knüttenpunkt" dör stückerwat originelle Watergoorns. Linkerhand löppt de Monorail-Bahn, hier is de Noord-Statschoon. (Monorail heet: dat hett man bloots een Schiene.) Dor muttst extra betahlen, wi schenkt uns dat (in'n Sinn vun: Wi laat dat na). Staht avers orrig wat Lüüd för an.

In'n Achtergrund gifft dat een Goorn, 'neem denn un wenn en Geysir hoochgeiht, en Waterfontäne, de man bloots tweemaal speet un denn wedder en ganze Tied wegblifft. Twüschendörch kiekt wi uns de annern Goorns an, un dreemaal speet de Fontäne, man ik schaff dat nich, jüst den Momang to knipsen.

Geev dat nich de Reddungsring, de Planten weern versapen!

Droomkino in de Waterwelten. Över de Wand rieselt Water.

Wi överqueert nocheens de B75, nu op en wat lütter Brügg in de Brüggenfamilie, de dor röverföhrt. Wi wüllt de drütte Ass, de "Welt vun'e Bewegen", wedder ropwannern. Tovöör wüllt wi in de "Welt vun de Kulturen" un de "Welt vun de Kontinente" kieken. De "Welt vun de Religionen" hebbt wi uns schenkt, dor harrn wi achter de "Niegen Hamborger Terrassen" hen afbögen müsst, man se liggt uns to wiet af. Sachs is dat avers bloots physisch meent.

Aftoogsgravens orr Wettern loopt hier pielgraad de Ass na den Hööfdingang hooch. Wi sünd op en heel sied Moorflach, dor erinnert se uns an. Man se sünd schöön beplant un passt in de Komposischoon. Rosengoorns sünd hier, de Blöden sünd al raar woorn. To de Rosentied mutt dat hier kaptaal utsehn un duft hebben — dorför kaamt wi to laat in't Johr.

De Aftoogsgräven sünd mit Rosen beplant, un welk blöht ok noch

Linkerhand liggt nu de "Kuckucksteich" achter Planten. Op Hoochbeete, de vun Holtsteeg ümlopen warrt, sünd Köken- un Nüttplanten vun Kinner to lütte Kökengoorns tosamenstellt un beschrifft woorn. Kohl un scharpe Schoten wahnt hier freedvull blangenanner, överwokert vun Krüder.

Inspekschoon vun de Kökenbeete

An wunnerschöne Plantenslääg gaht wi langs, dat Water vun'n Kuckucksteich blenkert hen un wenn dör. Dat is hier al de "Welt vun de Kulturen".

En Kroonlüchter sweevt unvermodens över en interkulturellen Eetplatz in't Frie

Veel Insichten in de Bedüden vun Goorns in ünnerscheedliche Kulturen (orr wat schallst sünst verwachten ünner en "Welt vun de Kulturen" op en Goornschau?!) hett uns düt Rebett nich to vermiddeln. Dat gifft Infos to enkelte Planten, mang Hoochbeete liggt en Café un Speelanlagen, un wirklich tummelt sik hier jüst en Koppel Kinner vun ünnerscheedlich Huutfarv. Linkerhand sweevt miteens en sülvern Kroonlüchter, wi gaht em na. Dorünner liggt en Frieluft-Eetplatz mit afsichtlich heterogene Stöhl, 'neem kulturell tosamenmixte Menüs serveert warrt, steiht op de Info. Hm.

En sünnerliche Melancholie hangt as de Lüchter över den Multikulti-Eetplatz. Nüms is to'n Eten kamen

De Eetplatz is verlaten un lett nu in'n Avenddaak op noble Wies melancholisch. As wenn de Mulitkulti-Versöök en Knax kregen harr. Orr as wenn dat bald dormit ut ween schall. Is dat so? Wenn dat Wahnen in Wilhelmsborg jümmer dürer un dürer warrt, is dat wiss, denn denn is Wilhelmsborg de längste Tied en Smölttegel west.

En lütt beten warrt hier Wilhelmsborgs multikulturelle Gegenwart driest as Deko för en heile Goornwelt bruukt, dücht uns.

Avendlich "Chillen" in en Café achter Blomen

Linkerhand liggt Schrebergoorns, afslaten gegen de Besökers, en egen Welt; un jümmer wedder loopt schöön pleegte Aftoogsgravens dör dat Rebett. De vertellt en anner Geschicht vun de "Kulturen" vun düsse moorige, slammige "Waterwelt", düsse Insel — woans se kultiveert woor, woans lütte Lüüd sik hier ansiedelt hebbt, un denn de Arbeiter-Kultuur vun de Lüttgoorns. Hier liggt en Utstelln ünner de Bavenflach. — Faken sünd de Kuhlen kreativ in de Plantenwelt inbuut. Ok en lütte Böhn för Opföhren gifft dat hier. Dat gifft avers later noch en gröttere.

In mennig natüürliche Kuhlen sünd schöne Blomenslääg anplant, de de Besökers nipp inspizeert. In'n Achtergrund de Böhn.

En Aftoogsgraven, rechterhand Schrebergoorns. Düt allens hier is Moor- un Schreber-Flach

Överall sünd Waterwelten! Un Avendsünn.

En Besökersche knipst en Plant, in'n Achtergrund fohrt de Monorail-Bahn

Schöön affallen Grund mit Bööm. Düt is sachs nich nieg anplant.

Aafrika liggt achter de Wööst. Ik krigg Sand in de Schoh. Fernanda hett Sandalen an. Kloke Deern.

Dorachter geiht dat wieder na de "Welt vun de Kontinente". De "Aafrika-Goorn" grööt mit rode Robinienstämm, de en Kraal andüden schallt. Ümrüm sünd Bananenstauden plant, de apensichtlich vun ünnerscheedlich Soorten stammt. Kochbananen? Eetbananen? Hier — as annerwegens ok — harrn wi uns mehr Infos wünscht.

De "Welt vun de Kontinente" hett faken wat Vördergründigs, Banales för uns. Wööst: Sand. Aafrika: Kraal. Pyramide: Ruine. Un so wieder. Dat dücht uns, as wöör mit Klischees arbeidt. Sachs is dat avers ok nich licht, op engen Ruum enkelte Akzenten to setten, de depere Insichten vermiddelt.

Dat Bild baven wiest düsse Överflächlichkeit bispeelhaft. Dat Bild wiest veer Goorns opmaal: achtern den Oostasien-Goorn mit en överdimensionales chineesches Stäbchen-Orakel (kannst wirklich Orakel mit trecken), rechterhand in'n Achtergrund en araavschen Goorn mit Telt mit Kissen binn un Sand ümrüm (ja wirklich — staats de wunnerboorn Watergoorns, de wi in't maurische Spanien findt), rechterhand vörn en "Alpengoorn" mit Nadelbööm un en "Via Mala", de vun Steen süümt is (de Steen erinnern uns an de Oosterinsel), linkerhand vörn den "Olivengoorn", de eenfach en leevlos anplante Olivenhain is. Fernanda, de ut Spanien stammt, seggt, de Bööm warrt dat sachs nich överleven, de Wötteln seht al slecht ut. — Linkerhand, nich op't Foto, stunn noch en grote Infowand to Olivenööl — mit Rezepte!

Ok de Monorail-Bahn in'n Achtergrund schüddköppt

Reinweg afsurd warrt dat in den "Noordamerikaanschen Goorn", de glieks to Ingang vun de "Kontinentwelten" liggt. Dat is gor keen Goorn, sünnern en politische Polemik. Op'n Borrn sünd sellschapliche Slagwöör "plant", so as "Democracy" un "Upward Mobility", un symboolsche (Un-)Kulturelemente, so as de Ketchupbuddel. Hier also kriegt wi kulturelle Klischees nochmal mit'n Holthamer verpasst. För US-amerikaansche Besökers stell ik mi dat reinweg kränkend vör. Weer dat wirklich nödig? Op en Goornschau???

Veel beter hebbt dat de Schrebergoorners, de nu rechterhand liggt, denn de Graven blangen ehr Kolonie is wunnerschöön mit Rohr un Gräser anplant.

Ja dat laat wi uns gefalln!

De verlaren Goorn is licht to finnen un blifft doch verlaren

Wi böögt nocheens af na den "Verlaren Goorn", de en Speelplatz ween schall un wirklich orrig verlaren wirkt. He hett dormit wat Authentisches, solk Ecken kennt wi in Wilhelmsborg. — Dorachter treckt sik en smalle Striepen "Naturwelten", man de entgeiht uns so'n beten, denn uns treckt dat na de grote Böhn an'n Ingang to de "Lebennigen Kulturlandschapen". Vun dor kümmt Musik un Lachen.

Man ehrdat wi bi de Böhn ankaamt, geiht dat dör dat schöne Duppelhalvrund vun den Dahliengoorn. Is Dahlienblööt! Dat lett wirklich wunnerbaar. Dat gifft ok apen Dahliensoorten, 'neem de Insekten wirklich mal an den Pollen rankaamt. Schöne mehrklöörige Soorten sünd dorbi. Wi bewunnert de Pracht.

De Böhn is al to kennen achter de Brüggen,
de na den Monorail-Süüdbahnhoff ropföhrt.

Dahlien ünner Monorail!

Dahlien! Dahlien! — Dorachter de Böhn

Op de grote Böhn speelt en multikulturelles Wilhelmsborger Schölertheater Shakespeares "Sommernachtsdroom" as Hip-Hop-Musical mit Danz un Rap-Gesang. Se speelt mit dwanglose Hengaav, lacht, wenn se mal Fehlers maakt, singt un danzt as verdull un begeistert de Tokiekers. Wi günnt uns en Paus un besluut, de "lebennigen Kulturlandschapen" nich aftowannern. Wi sünd beförchten, hier warrt dat Lieke as bi de "Welt vun de Kontinente" mit uns noorddüütsche Landschapen maakt. Lever bummelt wi trüch un gaht nocheens dör de Dahlien.

Lebennige Kultuurlandschapen: Aftoogsgraven, Schrebergoorn

Wi gaht nu de letzte grote Ass hooch, trüch Richt Hööfdutgang. Dat is de "Welt vun'e Bewegen". Dat dücht uns, as weer düt hier mehr en Frietiedpark as en Goorn. De Plant steiht nich mehr in'n Vörrergrund, sünnern dat Speel in't Frie. De Sportreedschapen sünd originell orr, wenn se konventionell sünd, doch originell utstaffeert.

In'n Hoochreepgoorn hangt wohraftig en Bett in'n Boom!

Dat Waterfootball-Feld is krumm un scheef un maakt wiss bannig Spaaß, wenn de Dag hitt is.
Nu Klock negen maakt sik hier nüms mehr de Fööt natt

Vörn en mulitfunktionales Speelfeld, achtern dat pockennarbige Dings is de Kladderwand

De Weg föhrt achter de Blomenhalln langs, de de Hööfdass eröffnen dään. Vun de Rüchsiet sünd düsse Halln Kladderwään, un wi kiekt en Stoot lang de letzten taagnackigen Kladderers to, de ok Klock negen noch togang sünd un doch jümmers wedder afstörten doot. Hier wiest sik wedder, wa Recht Helmut Kohl harr, as he sä: "Deutschland ist zu einem Freizeitpark geworden!" Wilhelmsborg nu ok!

Hier geiht dat op den Utgang to. Dat Holthus is dat "Wooldhus", rechterhand sünd de Toiletten

Denn sünd wi wedder an'n Utgang. De tachtig Goorns hebbt wi nich tellt, faken weern de Övergäng twüschen ehr ja ok nich to kennen, un nu sinkt de Sünn al deep över dat ganze Areaal.

Wat blifft vun den Besöök? Op de een Siet meent wi beid, dat de Besöök sik lohnt hett, wieldat een dat sehn hebben schull; avers mehr as en Avendkoort wöörn wi nich köfft hebben wulln. Vun de ganze Anlaag her blifft so'n beten en duppelte Indruck: Wo de Planten wirklich to ehr Recht kemen, weer't schöön, man dat Ganze schien keen Konzept to hebben. Dat wirkt faken wat tosamenwörpelt, mennig kulturelle Themen woorn nalässig angahn, nich överall steiht de Plant un ehr Belange in'n Vörrergrund, nich mal dat Tosamenspeel vun Minsch un Plant. De Goornschau as Ganzes is mehr en Stadtentwicklungsprojekt as en Goornschau. De Goornschau woor sotoseggen as Feigenblatt bruukt — wat ja ok en Verwendung för en Nüttplant is.

Alltohoop hett mi de Buga in Schwerin dormalen beter gefulln. Mehr Plant, mehr Info, mehr Ästhetik.

Man beid sünd wi mit en beten Bangigkeit beförchten, in teihn Johr warrst uns' Wilhelmsborg nich mehr wedderkennen.