Karl H. Nissen

Dat Holstendoor — De Geschichte

Vun dat Borgdoor heff ik al vertellt. Dat leeg in'n Norden vun de Stadt un weer dat eerst vun de Stadtdore.
En Möhlendoor geev dat ok, dat weer de Ingang an de Südensiet.
Vun Oosten her keem keen grote Straat, dorüm weer dor ok keen groot Door. Sekerheit geev hier de breed Wakenitz.
Na Westen to weer dat anners. Dat weer de Weg na Holsteen hen un wieder na Dänemark. Dor weer man blots de smalle Traav, un de Lübecker müssen hier veel doon to ehren Schutz.

So üm 1460 is de Hartog vun Holsteen storven. De nie, dat weer de König vun Dänemark, un so weer nu Dänemark vör de Döör vun uns Stadt. Dat hett de Lübecker fix stöört, se müssen sik wat infallen laten. Een groot un fast Door müß dor hen, man ok to de Tiet weer dat Geld al knapp. De Raatsherr Johann Broling hett düchtig wat spendt, 4.000 Mark — veerdusend!
Üm 1470 güng dat loos mit dat Buun, man dat weer gor nich so eenfach. De Grund dicht an dat Över vun de Traav weer modderich, vele Meter deep. Woans dat mit de Fundamenten is, so recht weet wi dat nich. Nabuddeln kunn bet hüüt noch keen. Wohrschienlich sünd dicke Pahls in de Eerd inrammt, en böös Stück Arbeit. Över disse Pahls liggt krüüzwies Balken, un up disse Balken staht de Torms vun dat Door.

Toeerst is de en buut, ünnen en Sockel ut Granit, denn Muurwark.
Nu is dat so, dat Muurwark na de Feldsiet, na de Fiendsiet, dat is goot 3 Meter dick. Dat hett allerhand Gewicht. Up de Stadtsiet sünd de Muurn man 60 Zentimeter dick, de weegt veel weniger. Disse Gewichten hebbt den Modder — den Grund — en beten tosamen drückt, up de en Siet mehr as up de anner, un so is al fröh de Torm scheef west.
Bi den tweten Torm weer dat jüst so, un dorüm sünd de Torms jümmer noch krumm.
1477, so steiht dat hüüt to lesen, weer dat Door trecht.

Foto: Thomas Radbruch

Nu weer dat to de Tiet graad so as hüüt: De Kanonen sünd jümmers beter worrn un uns Holstendoor weer bald nich mehr modern. För de Sekerheit müß mehr daan warrn. Goot hunnert Johr later is noch en Door buut, mit enen Gevel, de weer fein verkleedt mit Steen vun Gotland. Buten an dat Door weer up Latiensch wat anschreven, dat hett up Düütsch heten: "Eintracht to Huus un buten Freed is würklich dat Best för alle". Dit Door harr in de Mitt enen Knick, up de Wies kunnen Angrieper nich graad dörchscheten.

To disse Dore sünd noch hoge Wallanlagen un depe Grabens dorto kamen. Lübeck weer nu en starke Festung un is so nie nich angrepen worrn vun frömde Suldaten. Ok de dörtigjährig Krieg güng an uns Stadt meist vörbi.
Eerst 18o6 is Lübeck vun de Franzosen besett, dor hebbt Wälle un Dore al keen Rull mehr speelt. De Geschütze weren verköfft orrer insmolten, Lübeck weer en neutrale Stadt, man de Franzosen hebbt sik dor nich an kehrt.
As se na söven Johr weg weren, müssen de Lübecker sich eerstmal verhalen. Geld weer wedder knapp, un de Moot ok. Dat hett lang duurt, bet de wedder keem.

1851 föhr de eerst Iesenbahn vun Lübeck na Büchen. De Bahnhof stünn buten vör de Stadt, dat heet, he stünn dicht bi dat Holstendoor. Dor weer dat nödig to west, de Wälle aftograven un dat Door mit den Knick aftorieten.
Uns Holstendoor stünn nu ganz alleen dor, mit nix bi rüm. Dat stünn de nie Tiet so recht in'n Weg un is mehr un mehr verfullen.

De Regierung in Lübeck, dat weer de Senat. De weer vör Reparieren un Erhollen vun dat olle Door. Dat Parlament, dat weer de Börgerschaft, dat weer för Afrieten.
De Striet güng so bi teihn Johr hen un her. Dor weer nix mit "Concordia" un "Pax", mit Eintracht un Freed. Sogoor de König vun Preußen hett sik insett för dat Door. An'n End hebbt 42 Lüüd vun de Börgerschaft tostimmt to't Stahnlaten. En poor weern dorgegen: Dat weern 41!

1863 güng dat los mit dat Utbetern. De Spruch, de fröher an dat afreten Door stünn, is nu an uns Holstendoor kamen, en beten körter: "CONCORDIA DOMI FORIS PAX". "Eintracht binnen, buten Freed". Dat hebbt sik de Minschen jümmers wünscht, un so is dat ok hüüt noch to lesen.
Bet 1871 hebbt de Arbeiten duurt un vun buten weer denn alles in goden Tostand, dat Muurwark, de Verzierung, de Dächer. En richtig Denkmal weer dat nu — man to nix to bruken. Binnen weer noch de olle, lege Tostand. In de Johren bet 1930 hett sik dor an nix ännert. Fachlüüd hebbt wieder meten un rekent un faststellt: Dat Holstendoor is noch jümmers in Bewegung, dat kippt jümmers noch.

För dat Flach üm dat Holstendoor rüm geev dat vele Ideen. Straten, Gröönanlagen, Utstellungshall werrn plaant, en twee-spurig Stratenbahn sull dörch dat Door föhren.
Denn keem 1933 de NS-Tiet. Dat weer so en Oort Arbeitsbeschaffung. De ganze Gegend üm dat Holstendoor sull ümännert warrn. De Reichsbank, hüüt Landeszentralbank, keem dorhen. Dat Door sull Museum warrn för de "Wehrhaftigkeit Lübecks". —

Vörher müß aver veel daan warrn. Ganz ünnen in Eerd kregen de Torms en Korsett ut Stahlbeton, de Decken twischen de Etagen, vörher Balken, weren nu ok ut Beton. Grote Risse in dat Muurwark müssen utbetert warrn. Fröher geev dat Finsterladens, nu kemen Schieben rin, Licht un Water.
1934 hett de Kultusverwaltung dat Door, de "Ehrenport", övernahmen. Ene "Ruhmeshall" weer dor binnen. Museum weer dat ok mit olle Kanonen un Erinnerungen an Lübecks grote Tiet. As de Krieg 1945 vörbi weer, weer dat ok vörbi mit disse Inrichtung.
Nu geev dat weder en poor Johr Paus bet 1950 uns stadtgeschichtlich Museum introcken is mit vele Stücken ut de Lübecker Geschicht vun Anfang an.

Uns Holstendoor is weltbekannt. Ik denk, dat dörv en würklich seggen. Up Geldschiens un Breefmarken is dat to sehn, up Tassen un T-Shirts, vele Firmen un Vereine bruukt dat. Theodor Heuss hett dat tekent, Edward Munch un Andy Warhol hebbt dat maalt.
Un bi't neegste Maal kiekt wi uns dat Buuwark nauer an.