Dat Archiv vun't Natuur-Notizbook

Na de aktuellen Notizen: Hier.
— Mailt Se uns, wenn Se ok en Naricht orr Beobachtung bidragen wüllt!

3.8.08 . .De ool Goornstohl

Unverhofften Besöök klingel an de Döör. Up de Terrass fehl uns en Stohl. "Haal doch gau den olen Goornstohl na baven", reep ik mien Mann to. As he den Stohl an den Disch stellen wull, kreeg ik mit, dat dor en roden Käver dörch de Stohlritz keek. "Iiiiii", reep dor de Besöök, "dor wullt du di doch wull nich roppsetten?" Se harrn dat ok mitkregen. "Nu heff di man nich so", meen ik dor blots. "Dat is doch en smucken Käver!"

Ik haal gau mien Knipskassen un heff em denn vun alle Sieden knipst. "Dat is en Rothalsbock", wüss ik to berichten. "Wat, en Bockkäver?", reep wedder de Besöök. "Up Fehmarn hebbt se doch jüüst eerst de Larven vun en schädlichen Bockkäver funnen. Dor müssen al veel Bööm an glöven!" "Ach wat", anter ik. "dütt is en harmlosen Rothalsbock, de leevt in vermodert Holt." As dat schient, is en Brett vun mien Goornstohl al an't Vermodern!

Nu hebbt wi uns den Käver noch vun alle Sieden bekeken. Wat harr he blots för smucke un lange bagen Föhler. Sehg meist en lütt Gehörn vun en Steenbock liek. Dorher hett he ok den Binaam "Bock" kregen. Un denn noch de smucke rotbruun Farv! De Fruunslüüd vun düssen Käver sünd jümmers rotbruun, de Keerls köönt ok mal hellbruun ween, beten lütter sünd de ok.

Uns Käver weer wohrschienlich en Fruunsminsch. Se leggt ehr Larven in oles Holt, dat freet de Larven geern. De utwussen Kävers freet lever Blödenstuff un Planten. Naja, nu is mien Goornstohl wohl as Käver-Kinnerstuuv utwählt woorn. Mahltied, ji lütten Larven! Wat so'n olen Goornstohl nich allens an't Daglicht bringt.

13.7.08 . .Naschkatt!

In Hochsommer blööt in mien Goorn ümmer de Malven. Mit ehr zartrosa Blöden lockt se all de verscheden Insekten an. Wenn moorns de ersten Sünnenstrahlen up de Blöden fallt, sünd de Immen, Sweevflegen, Hummeln un noch anner lütt Gedier glieks to Stell. In de groten Blöden vun de Malven mutt dat wat Leckeres to'n Naschen geven.

Geern kiekt mien Mann un ik bi dat ievrig Drieven to. Dor meen mien Mann: "Wat is denn dat för en gries Imm? De heff ik ja noch gor nich sehn!" "Du, dat is seker en vun de Wildimmen. Laat mi mal kieken." Wedder keem de Imm anflagen. Se floog up en Blööt vun de Malv un krabbel denn rund üm den Blomengriffel. Dorbi bleev de Blödenstoff an ehr'n Liev un de Been hangen. Wenn se ankeem, weer se swart. Aver wenn se de Blööt verleet, kunnst se nich wedder erkennen. De hele Liev un ok de Kopp weern mit hellen Blödenstoff inpudert. Ut de meist swarte Imm weer en gries Imm woorn. Dat weer en Sand- oder Eerdimm.

"Kiek mal, nu sitt se up en Blatt un putz sik gründlich den velen Blödenstoff vun't Liev!", lach mien Mann. "Dat weer ehr wull reinweg toveel!" Aver dat duurt gor nich lang un de Imm seet wedder to'n Naschen up en Malvenblööt.

6.7.08 ..Up de Terrass

Dat weer an düssen Avend noch besünners warm. Wi seten in Avendsünnenschien up de Terrass un wunnern uns över dat egenoordig Weeswark vun de Lünken. De Mahltiet up den Lünkendisch wöör nich anröögt. Se flögen aver ümmer hild up un daal. Harrn se Bang vör uns?

Ne, nu wöörn wi ok den Swarm swarte Eemken wies. De kemen ut de Ritzen vun de Terrassenplatten un krabbeln denn de Wand hoch. De Wand weer meist swart vull vun Eemken. All harrn se Flünken. Vun de Wand flögen se piel in de Hööcht. Dat weern de Mannslüüd vun de rode Goorneemk. Se möken den Hochtietsflog. All weern se achter de Königin her.

Den Eemkenswarm harrn de Lünken spitz kregen. Se flögen hoch in de Luft un kemen mit enen Störtflog wedder na ünnen. Dorbi snappen se sik de Eemken. De müssen doch ornlich wat beter smecken as uns Krömen up den Lünkendisch.

Ümmer noch krabbeln de Eemken ut de Ritzen. So veel Mannslüüd, un dat blots för een Fru! Langsam wöörn dat weniger. Nu kemen noch de Arbeiderinnen to'n Vörschien. Se weern ornlich wat lütter un weern dörchsichtig rood. Na goot fief Minuten weer de hele Spuuk vörbi. Weer rein nix mehr vun de velen Eemken to sehn.

29.6.08 ..Eenmal in't Leven

Wat gifft dat denn blots so Interessantes in de Baadwann neven Babys Wickelkommood to kieken, dat sik dor glieks dree Mannslüüd vör drängelt?

In de Wann liggt en Fisch, en groten Fisch.

Siet Weken – wat segg ik – siet Maande is Enkel Oscar achter dissen Fisch an to angeln. Oft un oft hett he em sehen, den Fisch, den groten, den ganz besünnern. „Oog in Oog hebbt wi uns ankeken“, seggt Oscar, man nie güng dit plietsche Deert an den Köder ran. He hett dor mal anstött, ok mal an snuppert, he is dor üm rüm swömmt, man nienich hett he anbeten.

Man nu! Gistern hett he anbeten un Oscar hett dat denn ok fardig kregen, dissen Superfisch an Bord vun dat Boot to trecken. Dat is en Karpen. En Lederkarpen, 26 Pund swoor, 86 cm lang — un uns Oscar freut sik as dull.

Düsse Fisch is würklich oscar-verdächtig!

Wi sünd henfohrt, hebbt uns mit den Jungen freut, hebbt enen Sluck up de beiden drunken, up den Fisch un up den Jungen. Dat is de Fang vun sien Leven! Un keen Angler-Latinsch!

15.6.08 ..Sülfstbedenen!

Wi weern vör en poor Daag in Skandinavien. Uns Meddag nehmen wi in en Fischrökeree to uns. Dor weer Sülfstbedenen anseggt. Mit den vullen Teller güngen wi na buten un setten uns an enen Disch. De Sünn schien vun blagen Heven un neven uns höörn wi de Brandung, se slöög gegen de Felsen.
"Du, kiek mal" , reep ik mien Mann to, "de Vagels maakt hier ok Sülfstbedenen! De maakt sik an de Etenresten!" Över de Affalltunn un den Disch mit dat dreckige Geschirr flögen Saatkreihn un Möven. Jüst harr sik wedder en swarte Saatkreih daalsett. Al bi't Eten harr se uns beluurt. Vörsichtig visenteer se den Disch mit dat dreckige Geschirr. Denn hops se na de Affalltunn un pickt sik Etenresten rut. Un denn hett se sik dat goot gahn laten. Dorbi wöör se al vun en Mööv beluurt. De seet up den Schosteen vun de Rokeree un tööv up ehr Schangs.
Dat Sülfstbedenen harr de Kreih nich dat eerst Mal maakt, dat kunn man marken. De Vagels harrn sik dat vun de Minschen afkeken.

18.5.08 ..Swattfohrer!

"Nu kiek di dat an, wi hebbt enen Swattfohrer an Bord", reep mien Mann un wies up en lütt Libell. "De hett ganz seker keen Fohrkoort lööst!" Ganz unschüllig seet de Libell in de Sünn up de Reeling vun dat Schipp. Wi möken en Utflugsfohrt up de Wakenitz.
Dat weer en ganz bunte un smucke Libell. De harr bannig grote Ogen, kunnst meist bang vör warrn. As twee glänzend Kugeln seten se an de Sieden von ehr'n Kopp. De sehgen meist ut as de Lüchen an en Auto.
"Wat dat wull för en Libell is?" wunnerwarken wi beiden rüm. "Al so fröh in't Johr! Wi hebbt doch eerst den 10. Mai." Dor keem en Stimm vun achtern. En Fohrgast wüss to seggen: "Das ist eine frühe Adonislibelle!" Wi danken em för de Utkunft un keken uns de Libell noch wat genauer an.
"Oh, dor is ja noch en Swattfohrer, de hett seker ok keen Fohrkoort", leet sik wedder mien Mann hören. He wies mit den Finger up en lütt knapp 2 cm groot hellbruun Insekt. Dat seet an de Finsterschiev vun dat Schipp in de Sünn. Sin Flüchten harrn en schöne Nett-aardige Struktuur in Tabakbruun. Wat en smuckes Deert! Wedder kregen wi Utkunft vun den Fohrgast. "Das ist eine Schlammfliege!" Mann, wüss de Bescheed! — De "Schlamm" pass eentlich bloots to de Farv vun dat Deert. Dat Deert heet avers so, wieldat sien Larven sik för en Tied in Slamm inbuddelt. Dat opwussen Insekt hett, as wi Minschen, kloor Water lever — as in de Wakenitz an düssen strahlen Lentdag.
Wi hebbt up düsse Wakenitzfohrt en Barg tolehrt. Dor keem de Mann mit de Kass de Trepp na baben. Gau möken sik de Swattfohrer, uns smuck Libell un de Slammfleeg, ut den Stoff un flögen ganz eenfach up un dorvun in den Sünnschien. Dat harrn wi ehr geern namaakt, avers dat mööt wi Minschen noch öven.

29.4.08 ..En Loop-Aant stellt sik vör

Ik bün en Indisch Loop-Aant, ene "Indische Laufente". Min Vöröllern kemen vör 150 Johr na Europa. En Fru mit so'n lütt sülvrig Knipskasten hett mi up Fehmarn "infungen". Dat Bild vun mi köönt ji mit en Klick grötter maken.

De Minschen hier up de Insel, de hollt veel vun mi; denn ik freet an'n allerleevsten Nackt-Snicken. Flegen kann ik nich, swemmen aver allerbest, as wi Aanten alle köönt. Wi seht ok liek ut as de annern Aanten: wi Fruunslüüd slicht, de Mannskeerl wat bunter. Bloots vunwegen dat Lopen sünd uns' Been un Arms wat länger as de vun min flegen Verwandten, uns' Lief is slanker, eleganter. Dorwegen nöömt mi de Minschen ok "Flaschen-Ente". Dat is doch flegelhaftig, nich?

27.4.08 ..Wedder dor!

"Hool mal an," reep ik mien Mann to. Gau steeg ik vun mien Fohrrad af. "Kiek mal, wer dor an de Waterkant lang löppt!" Mit sien langen roden Been stolzeer he in't Water hin un her un söch na Freten. "Dat is ja de Halligstork!" kreeg mien Mann nu ok mit. Mit den langen roden Snavel purr he deep in'n Sand. Na de lange Wintertiet harr he wull düchtig Hunger.

Wat hebbt wi uns freut. He weer wedder dor, de Austernfischer! He weer uns tro bleven! An't Water weer he noch alleen. Seker harr sien Fru mit dat Nest to doon.
To'n Glück harr ik mien Knipskassen dorbi. So kunn ik dat Weddersehn fasthollen. Al siet vele Johr'n hebbt wi em bi uns an de Oostseeküst in Tramünn beluren kunnt. Villicht kriggt he dat noch trecht, dat sien Kinner sik ok bi uns to Huus föhlt. Eenmal heff ik al enen jungen Austernfischer an'n Strand knipsen kunnt.

20.4.08 ..De "Moorsoldaten"

To de Minschen, de nich veel Gewees vun sik maakt un lever in Stillen wat Godes doot, tellt för mi de Naturschützer vun'n Barmstedter NABU.
Üm de föffteihn Lüüd nehmt siet binah twintig Johrn bi Lütt Offenseth ümmer wedder Ascher, Biel oder Lee in de Hand, üm den Levensruum Moor bi uns wedder in den natürlichen Tostand to versetten. Dorbi warrt denn Gravens upstaut, Barken ümleggt un de Heid kortholen. Planten un Tiern schüllt hier wedder heemisch warrn. To sehn, dat sik denn mit de Tiet ok Krickenten un Bekassinen wedder instellt, is de schönst un eenzig Lohn för de Naturschützer.
Se maakt dat ut frien Willen — nich as de "Moorsoldaten" to anner Tieden, de ünner Zwang un Terror Moore drainieren un Törf steken mössen.
Mit mehr vun düss friewillig Moorsoldaten un weniger regulär Truppen wöör uns Welt villicht beter utsehn.

18.4.08 ..Nochmaal Sott hat!

"Pass up", reep mien Mann, "meist harrst em breet pedd!" Dor wöör ik eerst den Käver wies. He krabbel vun den Footpadd up mien Stevel. Sien Kopp un sien Liev blenkern swattblaag in de Sünn. Heel vörsichtig heff ik em wedder up den Footpadd sett. Denn kreeg he vun uns noch en dröög Eekblatt ünnerschaven. Nu kunnen wi em nipp un nau bekieken.

"De süht ja meist en swatten Maiworm liek", meen dor mien Mann. Aver sien Föhler weern ganz anners. Se weern an't Enn na de Baversiet afknickt. Sehg meist en Haken liek. Ok weer de Käver n'beten wat lütter as de Maiworm. Un sien Farv weer wat anners. "Dat is seker en Aprilworm," lach mien Mann, "wi hebbt ja eerst Anfang April! Bit wi den Maimaand tofaten hebbt vergeiht noch n' Stoot."

Wedder to Huus wöör'n glieks de kloken Böker befraagt. De Käver höört to de Sipp vun de Oelkäver un is en violetten Maiworm. He warrt ok Plasterkäver un Blasenkäver nöömt.
För uns blifft de violette Maiworm aver de Aprilworm! Un he hett bannig veel Sott hat, dat ik em nich breet pedd heff.

15.4.08 ..Muulwarp

Broder wahnt in de frie Natur, binah kann een ok seggen, he wahnt in de Wildnis: dicht an de Wakenitz, wiet af vun anner Hüüs. Dorför kann he den Kranich ropen höörn, un dat Kloppen vun den Specht un dat Singen vun de Nachtigal. Em begegent ok mal de hoge Vagel, de Strauß — vör Johren sünd mal poor vun de Straußen-Familie ehren Züchter utbüxt, un nun leevt se tofreden in Broder sien Ümgegend. De Müüs rückt em männichmal en beten to dicht in de Slaapstuuv up't Fell, un natüürlich plaagt em in'n Sommer de Mücken. Man he föhlt sik dor wohl, un he warkelt in sien frie Tiet geern un veel buten rüm. So is denn ok sien Goorn mit de Tiet en richtig Smuckstück worrn.
Argern deit em de Muulwarp. Kuum weer sien Rasen richtig schöön glatt un schier, dor weern överall Muulwarpshümpel to sehen. Een kunn ganz genau den Weg folgen, den dit Undeert ünner Broders Super-Rasen nahmen harr. En Hümpel reih sik an den nächsten. Broder füng an, all Lüüd to fragen: "Wat kann ik doon, wenn de Muulwarp mi den Goorn tweihümpelt?" He kreeg vele Raatslääg, un he hett allens utproovt. He hett enen Lappen in Petroleum dükert un in den Muulwarpsgang rinleggt. He hett Buddels över Kopp in de Eerd steken. As de Muulwarp mal graad neven Broder enen Hümpel upsmieten dee, dor hett he em gau utgraavt un wietaf wedder utsett.
He hett Patronen gegen Wöhlmüüs anzündt un in so'n Muulwarp-Gang packt. Dorbi weer em meist över Nacht de Holtbood afbrennt. To'n Glück weer sien Imke eerst laat vun'n Deenst kamen un harr sik wunnert över den wunnerlichen "Nevel" üm't Huus. Man denn is ehr Broders Kampf mit den Muulwarp infullen, un se hett gau enen Emmer nahmen un Water ut den lütten Goldfischdiek haalt un över dat swelen Füür gaten. Eerst an'n annern Morgen hebbt se markt, dat Fridolin dorbi sien Leven laten müß, Fridolin, de Goldfisch, de al so lang mit Broder tohoop leevt harr.
Un denn hett he dree elektronisch Muulwarp-Scheuchen köfft un installeert. De sullen — so hett em de Händler versekert — all Muulwarps rundüm verdrieven. Ja, un dat stimm ok; de Muulwarp hett siene Hümpel wenige Zentimeter üm de elektronisch Muulwarp-Scheuche rüm plazeert.
Upgeven hett Broder noch nich — man ik glööv, dat lütt Deert, de Muulwarp, is em över.

13.4.08 ..Aprilweder!

Ludes Klötern gegen de Finsterschieven leet mi upmarken. Ik seet in de Stuuv in mien Ohrnstohl un weer an't Lesen. Dicke Hagelkorns fullen vun Heven hindaal. Ümmer dichter kemen se ut de düstern Wulken up de Eer. In korte Tiet weer allens witt. Vun den grönen Rasen weer nix mehr to sehn. Ok de lütten witten Goosbloom weern todeckt.

De Hagelkorns wöörn ümmer grötter un prasseln up de Terrass. Up de Steen sprungen se as lütte Bäll richtig hoch. In korte Tiet weer vun de griesen Steenplatten nich mehr veel to sehn.
Dat duer aver gor nich lang, dor keem de Sünn al wedder achter de Wulken to'n Vörschien. Mit ehr warmen Strahlen harr se gau den ganzen witten Spuk wegdaut. De Rasen weer wedder gröön.
Dor müss ik an den Spruch dinken: "April, April, de maakt, wat he will!"... Wi harrn so richtig schöön Aprilweder.

6.4.08 ..De eerst Bottervagel (Zitroonfalter)

An en vun de eersten warmen Daag hebbt wi glieks uns Goornstöhl na buten bröcht. Wat weer dat in de Sünn up de Terrass al schöön warm. De lütten Vagels tirileern üm de Wett. Un dor gaukel wohrhaftig al en geel'n Bottervagel dörch de Luft. He weer noch bannig unseker. Sien Flünken weern vun de Küll wull noch wat stief. He leet sik glieks up en Bloom daal.
Dor wull ik em knipsen. As ik mi na em daal böög, heff ik em leider Gotts wedder hochjagt. Unseker flöög he up de Terrass un dörch de apen Döör in't Huus. De warme Luft in de Stuuv harr em wull anlockt. He lann denn in de Köök an't Kökenfinster.
Dor flatter he as dull an de Schiev hin un her un wull na buten. Aver he müss noch wat töven, eerst müss ik em knipsen. So'n smucken gelen Bottervagel, dat weer en Zitroonfalter, müss ik doch fasthollen. Dat weer aver gor nich so eenfach. Eerst na'n ganzen Stoot sett he sick an de Gardien. Dor kunn ik endlich en Bild vun em maken. Aver he harr forts sien smucken gelen Flünken wedder tosamen klappt.Vun baben leet he se nich bekieken. Blots bi't Flegen nehm he de Flünken uteenanner. Na de Fotositzung heff ik dat Finster wiet upmaakt un em rutlaten. Glieks flöög he piel in de Luft dorvun.
De Zitronenfalter is dat "Insekt vun dat Johr" 2002. Vun al de Bottervagels in Mitteleuropa hett he de längst Levensduur. Twölf Maanden warrt he olt. He is de eenzig Bottervageloort, de as Falter in de frie Natuur överwintert. Uphollen deit he sik mank verdröögt Loof oder he sitt in ole Telgen. Bit to 20° minus kann he verdrägen. De Warms vun sien Bloot (Körperflüssigkeit) kann he mit Höölp vun Glyzerin, Sorbit und Eiweißstoffen sowiet daal sacken laten, dat he nich verfreert. Gifft dat in Winter mal warme Daag, warrt he för korte Tiet kregel un flüggt al mal los. So künnt wi den gelen Bottervagel männigmal al bi de eersten warmen Sünnenstrahlen buten in de Natuur andrapen.
Ik heff dütt Johr den eersten Bottervagel al an'n 6.März bi mi an de warme Huuswand sitten sehn un ok knipst! Dorna wöör dat nochmaal wedder bannig kolt. De smucke gele Bottervagel müss sik enen warmen Placken söken. Aver nu seh ik em, wenn de Sünn schient un dat warm is, meist jeedeen Dag!

3.4.08 ..De Rosmarin blöht!

Vör Johren heff ik bi Plattpartu schreven:
"Rosmarin kümmt ut Südeuropa. Bi uns warrt he an'n besten in'n Pott plant, dat man em in'n Winter rinhalen kann. Ik heff trotzdem bether jümmers Pech hatt: Bi mi geiht he in. Dorbi mag ik Rosmarin heel geern rüken: stark, würzig, en beten as Kampfer. — Siene Blöden sitt as Quirle in de Achsen vun de Bläder. He blöht witt, mit beten Blaag dormang — vun März bet Mai."
Kiek, dat kunn ik hüüt so nich mehr schrieven, denn as ik vörhen so'n beten up unsen Balkon rumpussel, dor stutz ik. Wat is dat! Lialütte blage Pünkte in mienen Rosmarin. He blöht! De Rosmarin blöht! Dorbi heff ik den Pott nichmal rinhaalt över Winter, de is to groot un swoor för mi. Hach!

30.3.08 ..Scharpen Blick
Ik weet nich, wat Se dat ok kennt? Een sitt enerwegens un hett dat Geföhl, as wörr een beobacht. So güng mi dat hüüt. Ik seet an mienen Schrievdisch un harr dit ungemüütlich Geföhl, as stünn ik ünner Upsicht. Ik keek mi üm — nüms dor. Ik keek na de Döör — keeneen dor. Ik keek na't Finster — un dor seet Herr Amsel un keek mit scharpen Blick in't Finster rin. He keek un keek un denn miteens wull he ok rin. Man he wüß wohl nix vun Finsterschieven. De maken em natürlich enen Strich dörch sien Reken...

23.3.08 ..Fröhjohrsanfang!

Hüüt hebbt wi den 20.März un in mien Kalenner steiht groot un düütlich "20. März — Frühlingsanfang". Ik weer vun hellen Sünnenschien fröh upwaakt. De Klock harr jüüst söven slagen. Mien eersten Blick ut Finster wies mi aver keen Fröhjohrsanfang. Dat weer wat ganz Anneres — dat sehg ut as Winteranfang. Un dat Thermometer an't Finster wies 6° minus.

All de smucken Blööm in mien Goorn legen vör Küll platt up de Eer. De weern seker kaputt froren. Ik weer ganz trurig. De lütten Steefmüdderken in de Ampel leten altohoop de Köpp hangen. De bunten Tulpen legen platt up de Eer un de Zittlööschen keken mit ehr smucken gelen Köpp na ünnen. De Winter harr mit sien ieskole Luft allens toschann maakt.

Aver de Sünn lach vun blagen Heven, as wull se seggen: "Wees man nich trurig, ik maak mit mien warmen Strahlen allens wedder heel!" Un wohrhaftig, as ik na en gode Stünn wedder in mien Goorn keek, harrn meist all de bunten Blööm ehrn Kopp wedder na baven un lachen mi an. Weer hüüt denn doch Fröhjohrsanfang?

12.3.08 ..Fröhjohrskleder!

Buten in de Natuur kiekt al överall dat erste zarte Gröön ut de Eer. De lütten Büsch wiest deelwies al ganz lütte gröne Bläder. Se treckt ehr Fröhjohrskleed an. Ok de Minschen haalt de hellen Kleder al ut dat Schapp. Un nich blots de Minschen.
De Lachmöven harrn in Winter noch altohoop enen witten Kopp. Blots achtert Ohr seet en lütten swatten Placken. Dat weer dat Winterkleed. Nu wesselt se de Feddern. Se treckt ehr Fröhjohrskleed an. Eenige Möven hebbt noch enen griesen, düsterbruun melierten Kopp. Aver bi welk is he al ganz düsterbruun.

Dat is för de Lachmöven de Utwies för de Bruutkolonie. Ahn dat richtig Fedderkleed, den düsterbrunen Kopp, warrt se vun de annern Möven verjaagt.
Wat en richtig Kleed utmaakt, heff ik sülvst beleevt. Mit en Grupp wull ik en Speelcasino besöken. Aver mien Kleed weer nich goot noog. Mi güng dat as de Lachmöven mit enen witten Kopp, se wull'n mi nich rinlaten!

9.3.08 ..Hitschcock's "Vagels"

Letzt Dags söh dat achter de Bokholter Autobahnbrüüch ut, as wör hier de tweet Deel vun Hitschcock's "Vagels" dreiht:
Ik harr noch miendaag nich soveel Kreihen tohoop sehn. Nich blots linker un rechter Hand up de Koppeln, sunnern ok up de Fohrbahn harrn se sik to Hunnerten versamelt, so as wulln se den Verkehr lahmleggen.
Erst dörch Hupen löten se sik upschrecken un nöhmen een dorbi binah de Sicht.
De an'n Stratenrand löten sik aver nich stören un picken wieder in't Gras rüm.
Dor müss irgendwat gegen Kreihenhunger vun'n Hänger rutscht sien, wat de Massen anlockt harr.
Man good, dat to düss Johrstiet keen mit'n apen Cabrio ünnerwegens is, dach ik noch, denn mi stünnen de "Vagels"-Filmbiller mit de grusigen Attacken wedder vör Ogen.
Een slecht Vörteken kunn dat aver nich sien — swatte Kreihen sünd jo keen swatte Katten!

2.3.08 ..Dat gifft keen Dachlünken miehr?

Un dorbi is ierst de Maand Februoor to Enn. Bi uns in de Hecken sitten se jeden Dag, besünners wenn wi an’n Koffiedisch sitten. Dor sitten sei ok schuult vör den Sperber. De kümmt ganz deip över den Acker ansuust un hett – wohrhaftig – so’nen lütten Lünk.

Ik streug jüm jeden Morgen vun de Kräumels unner de Heck. Dor sünd aver Lünken naug. Dat glöövt ji goornich.

Hüüt harrn se sogoor Vörjohrsgefäuhle. Wat denn dorbi rutkümmt, kannst up dat Bild seihn. – Dack- un Boomlünken gifft dat noch!

1.3.08 ..To tiedig upwakt?

Gistern Avend harr ick een afsünnerliches Beläfnis: Ick stah Klock söben buten up de Trepp un schüddel miene Tischdeck ut. Dor suust üm de Huuseck rüm mitees 'ne Fleddermuus up mi to! — mit flinke Flögelschläg' — un dreiht 50 cm vör mien Gesicht knass in den dunklen Hoff af. Ick künn ehr in dat Licht von de Butenlamp awer genau utmaken.

Hett de Welt all so wat seihn? Een von disse Flögeldierts an'n 29. Februar? — Ick dacht, de hollen nu noch Winterschlap in ehr Winterquarteer. Se finnen doch buten noch gor nix to fräten...

Wecker sick woll düller verfiehrt hett, ick orrer de lütte Fleddermuus, weit ick nich to seggen.

27.2.08 ..Ballsaison in'n Winter

Up mienen Weg an de Wakenitz kaam ik an enen Boom vörbi, de al in'n kollen Winter lütte rosa Blöden driggt.
Vör poor Daag heff ik mal en Photo maakt vun dissen Wunnerboom. Dorbi keem ik recht dicht ran an de Blöden un dor keem mi en ganz fienen Duft in de Nääs, sööt un leevlich.
Wat kann dat för en Boom sien? Keen Bläder, knorrig Geäst, un so hübsche lütte Blöden. Ik heff uns Antje Hessler en Photo schickt. "Nee," hett se mi weten laten, "kenn ik nich." Man an'n annern Dag kreeg ik ene tweete Mail vun ehr. Se harr em funnen, mienen Rosa-Blöden-Boom. He is en Winter-Sneeball, orrer Duft-Sneeball, op Latiensch Viburnum bodnamtense. Klar: Winter is ja de klassische Ballsaison. Wiener Opernball un so. So bün ok ik düssen Winter doch noch op en Ball west — op en wunnerschönen: den Winter-Sneeball!

26.2.08 ..En lütten Leckertehn!

De Februorsünn lock mi in den Goorn. Dor harrn all de Fröhblöher ehr Blöden wiet upmaakt. De eersten Immen flögen vun Blööt to Blööt. Dat weern seker de Pelzimmen, dee ik vör en poor Daag bit eerste Sünnenbad sehn harr.

Aver dat weer en anner Oort. De weer gröter un sworer un harr nich de langen Föhler. Se flöög vun Blööt to Blööt. De zarten Bläder vun de Blöden bögen sik ünner ehr Last hindaal. De Winterlinge un de Krokusse harrn ehr dat besünners andahn. Den Blödenstuff vun en Krokus harr se al över de hele Blööt verdeelt. Dat weer en richtigen lütten Leckertehn.
As se endlich noog harr, sett se sik an de warme Huuswand un nehm dor en Sünnenbad. Dor kunn ik se denn wat genauer bekieken. Dat weer keen Pelzimm. Se harr keen Hoorpinsel an de Fööt vun de mittelsten Been un harr ok blots ganz korte Föhler. De Pelzimm harr lange na buten bagen Föhler. Düsse Oort weer ornlich wat gröter as de Pelzimm.

Dat weer en Schweevflegenoort, keen richtige Imm. In't Book is se ünner Scheinbiene-Keilfleckschwebfliege to finnen. Den düütschen Naam Mist-Imm hett se kregen, wiel se ehr Eier in Slamm un Modder un Mistkuhlen afleggt. — Jungedi, wat för beleidigende Naams för so en smuckes Insekt! Kunnen de Wetenschapler se nich anners döpen? Ik heff beslaten, ehr nich "Scheinbiene" un nich "Mistimm" to ropen, sünnern: mien lütten Leckertehn!

22.2.08 ..Dat eerst Sünnenbad!

Güstern lach de Sünn vun blagen Heven. In de Sünn weer dat al richtig schöön warm. Up de Noordsiet vun't Huus zeig dat Thermometer twoors blots 4° Plus an. Wi harrn ja ok eerst den 20. Februor. Aver up de Süüdsiet kunnst dat goot uthollen.

An de Süüdwand vun't Huus steiht mien Winterjasmin. Den helen Winter över harr he sien smucken gelen Blöden upsteekt. Al in'n Oktober güngen de eersten Blöden up. Geev dat mal Frost, smeet he eenfach de verfroorn Blöden af. Bi den neegsten Sünnenschien güngen wedder niege Knuppen up. Un güstern harr he nochmal wedder orrnlich veel Blöden upmaakt.

Bi den warmen Sünnenschien weern de eersten Brummer un sogor al en gemeen Pelzimm upwaakt. Anlockt vun de lüchtend gelen Blöden un ehr'n Rüük summen un brummen se in mien Winterjasmin. Dor müss dat doch al wat to Freten geven! Na de Mahltiet setten sik welk an de Wand un leten sik vun de warme Sünn beschienen. De Pelzimm kunn ik vun dicht bi bekieken. Se harr grote swarte Ogen. An de Fööt vun de mittelsten Been seten fiene Hoorpinsel. De Kopp un dat Liev weern mit griese Hoor dicht besett. Sehg meist enen lütten Pelz liek. Dat weer en Mannskerl, dat kunn man an sien Pelz sehn. De nehm wohrhaftig sien eerst Sünnenbad! Putz sik mit sien Vörbeen de Flünken un let sik dat goot gahn.

Am leevsten harr ik ok mien eerst Sünnenbad nahmen. Aver för mi weer dat buten noch to kolt.

17.2.08 ..Snowdrops

Mi gefallt de hoochdüütsch Naam "Schneeglöckchen" bannig goot. Mi gefallt aver ok de plattdüütsch Naam "Snee-Kieker" goot. Un mi gefallt de englisch Naam "Snowdrops" goot.

Nu, wo de düüster-griesen Daag uns gor to lang piesackt — mit Regen, Wind, Hagel, ok mit beten Snee un Ies — freut een sik, wenn de Sneekieker al rut kiekt, graad, as wull he uns seggen: "Wi sünd wedder dor!"

Dree witte Kronbläder ümhüllt de dree lüttern Bläder, vun de jedereen enen lütten grönen Placken driggt. (Worüm se disse grönen Placken hebbt, is hier natolesen.) All söß Blödenbläder hangt tohoop — graad as en "Reifröckchen" — över de Staubgefäße un den Blödenstempel.
Sneekieker blöht oft al, wenn ehre Fööt noch in froren Eerd staht. Kriegt se denn Regen up ehre lütten Köpp — orrer gor Snee — un ok nachts, denn maakt se ehre lütten Glocken ganz gau dicht.

17.1.08 ..Wildgöös ruust...

Nacht op den 18. Januar. Deepe Nacht. Mildes Regenweder. As jümmers, sitt ik an'n Computer bi de Arbeit. Mal ahn Musik. Miteens en hoog, fleiten Jachtern vun buten. Ik maak dat Finster op. Düsse heesch, lengen, jachtern Luut, rhythmisch, langsam feerner warrn — wesenlos, as keem dat nich ut ehr Kehlen, sünnern as streek bloots de Wind dör ehr Flünken. Düsse Luut. Dat sünd wohraftig Wildgöös. "Wildgänse rauschen durch die Nacht mit schrillem Schrei nach Norden. Unstete Fahrt! Habt Acht, habt Acht — die Welt ist voller Morden." Wa dat doch jümmers gellt! "Und zieht ihr nach Süden übers Meer, was ist aus uns geworden?" Dat is avers neegsten Harvst, dat ji wedder na Süüd treckt. Wat is denn wohl ut uns, ut juuch woorn? Passt good op un weest behöödt, ji Leven, denn seht wi juuch in'n Harvst wedder! Orr wi höört juuch tominnst — bi Nacht.

9.1.08 ..Billerradel!

Dat letzt dünn Ies up den Karpendiek maakt dat möglich! Siet en poor Daag weer Dauweder. De hele Diek weer nich mehr mit Ies bedeckt. An eenige Placken weer al dat blanke Water to seh'n.

Up düsse dünne blanke Iesschicht stünnen noch Möwen. Eenige lepen ok vörsichtig över dat hauchdünne Ies. Dat weer so blank as en frisch putzten Spegel. De Bööm un ok de Möwen kunnst up dat Ies seh'n. Mitünner weer nich uttomaken, up dat een oder twee Möwen weern. Sehg ut, as stünnen welk över Kopp! Dat weer en richtig Billerradel!

1.1.08 ..Kole Schöönheiten

Lang harr ik keen vun de kolen Schöönheiten to seh'n kregen. An mien Finster leten se sik nich mehr seh'n. Dorbi heff ik se as Kind jümmer bannig bewunnert. De Iesblomen an't Finster weern to un to smuck. Heff Löcker in de Iesschicht haucht, dormit dor niege Blomen wassen sullen. Man de Finster vundaag sünd so goot isoleert mit duppelt un dreefach Glas, da kaamt gor keen Iesblomen mehr tostann!

Un hüüt moorn hebbt se sik mal wedder seh'n laten. Neven mien Garag stünn wull al de hele Nacht en frömd Auto. Dor weern de Schieven bit baben tofroren. Up de Heckschiev schien al de Sünn. Dor hebbt sik denn de Iesblomen in ehr hele Pracht vörstellt. Meist as wull'n se mi seggen: "Nu maak man to, wi blöht blots in de Nacht, wenn dat koolt is. Wenn du uns noch bewunnern wullt, denn müsst du dat glieks doon!"
Un dat heff ik daan!

30.12.07 ..Appelzwilling

"Kiek mal, Oma,", so keem mien Enkeldochter ut den Keller, "wat ik in de Appelkist för en komischen Appel funnen heff!" Denn wies se mi enen Appel, kunnst nich utmaken, up dat een oder twee Appels weern. De seeg wohrhaftig komisch ut. Vun de een Siet weer dat een in de Längde wussen Appel. Vun de anner Siet weern dat aver twee tohoop wussen Appels mit enen Appelstööl.

Den komischen Appel müssen wi wat genauer ünnersöken. Mit en Mess hebbt wi em in de Meern dörchsneden. Nu kunnen wi dat sehn: Dat weern wohrhaftig twee Appels. In jedeen Appel weer en Hüüsgen: "Oma , dat is een richtigen Appelzwilling!", reep mien Enkeldochter, "den mööt wi opbewohr'n!" Wohraftig is dat en siamesischen Appelzwilling, denn de twee Süster-Appels sünd ja nich recht uteneenkamen in ehr Entwicklung. Een vun de twee weer mehr trüchbleven, lütter as de anner. — Sowat gifft dat also ok bi Appeln! Bi Minschen un Deerten kennt een dat ja.

Opbewohr'n güng nich, de weer uns ja verfuult! Ik heff em eenfach knipst un de Biller vun den siamesischen Appelzwilling upbewohrt.

16.12.07 ..Besöök!

Mööd keem ik vun de Inkoopstour na Huus. De vullen Taschen bröch ik in de Köök. Nu gau den Mantel ut un in de Stuuv up den Ohr'nsessel. Ik müss mi eerstmal verpussen. Vun den Ohr'nsessel kunn ik in mien Goorn kieken.

Wat weer dor vör'n Larm an dat Futterhuus? De Vagels flögen hin un her un verswunnen in de Heck. Sull dor wedder de Turmfalk ween? Ik stünn up un güng na dat anner Finster. Dor kreeg ik to seh'n , wat los weer. Ut dat Futterhuus hüng en'n langen rotbrunen Steert! De Vagels harrn unanmellten Besöök vun den Eekkater kregen! De leet sik dat Vagelfoder goot smecken. Mit sien Vörpoten harr he en Stück Appel tofaten. Ok de Keerns vun de Sünnblomen leet he nich liggen. Nu weer he mi wies woorn. Gau neih he ut un suus an de Been vun dat Futterhuus hindaal. De Larm weer vörbi un ik kunn mi beruhigt wedder in mien Ohr'nsessel setten.

9.12.07 ..Kreihen

Wenn ik so an de Wakenitz lang loop, denn bün ik meist alleen. Mal kümmt dor en Radfohrer an mi vörbi, ik draap mal en Fru mit ehren Hund. Letzt seet up de een Bank, de dat dor noch gifft, ene Mudder mit twee lütte Deerns, se keken de Aanten to.
Mehr Lüüd draap ik nich. Man Kreihen, de draap ik. Dor gifft dat enen Barg vun. Dat is wohr. Up de Röven-Koppel, de so en beten anstiegen deit, dor seten so veel Kreihen, so veel Röven köönt dor wiß nich wassen.
Annermal seten se up de kahlen Bööm, dicht bi dicht. Meist sehg dat ut, as wullen se sik fotografieren laten. Un all weern se an't Snacken un Klönen, se mütt an den Dag veel beleevt hebben. Un all sünd se nett un fründlich mit'nanner. Dor hackt keen de anner en Oog ut.
Dat süht eher so ut, as wenn mal twee wat hebbt tosamen, as wenn se sik möögt. Se kaamt sik, ganz langsam, jümmer neger. Wer weet ——.
Mal fleegt en poor weg, nich wiet, up den nächsten Boom, un dor snackt se denn wieder.
Wo de vun leven doot, de velen Kreihen, dat weet ik nich. Avers dat find ik noch rut.
Bi den nächsten Spaziergang laat ik mi noch mehr Tiet.

3.12.07 ..Selten Wintergäst up'n See

To düsse Johrstied höört düüster Wedder mit Nevel un Regen.
De selten sünnigen Stünnen to Meddagstiet muss du utnutzen to'n Spazeergang üm'n See. Dor kriggst du mit Glück Raritäten to Gesicht — tominnst mit'n Feernglas.
Al an de Krückaupromenaad seten all dree Dompfaffen hoog in'n Boom un löten sik de letzten Ahornnööt smecken. Mit ehr swatt Kapp un root West bröchen se Farv in't kahl Astwark.
Up'n See swümmen denn nich blots Stockenten: Ik kunn dörch't Glass noch smucker Swimmers utmaken. Goossagers — vun'n Norden anreist — möken hier Statschoon un fischen mit ehrn langen Hokensnovel. He sneewitt bet up den swatten Kopp un Rüch, se mehr slichtgriis mit'n brunen Kopp. Mien Tipp: laat di mol'n Feernglass to Wiehnachten schinken — dat lohnt sik!

28.11.07 ..Rehe

Wat gifft dat för feine Goorns in uns Siedlung! De sünd för mi as en lütt Wunner mit all de bunten Blomen, un alle Johr wat Nies. De schöönsten hett wiß uns Fründin Christa. De Lüüd blievt stahn, kiekt över de Heck, snackt mit ehr un all freut se sik. Man männichmal is Christa ganz trurig.
"Al wedder hett een all mien Blomen afreten. Dat is doch to un to leeg. Ik harr so schönen Phlox! Nix mehr vun to sehen. Ik glööv, dat sünd Rehe, de in unsen Goorn kaamt un allens affreten doot."
"Christa, hier bi uns Rehe, dat gifft dat nich. Glööv mi dat. Rundüm sünd Straten. All Hüüs hebbt enen Tuun orrer en Heck üm ehr Grundstück. Överall föhrt Autos un vele Kinner maakt Larm. Ji wahnt an dat buterst End. Wo süllt de Rehe herkamen. Vör vele Johren, dor hett dat mal en poor hier geven. De hett de Stadtjäger verdreven. Dat hett en Barg Spektakel geven. Man vun de Tiet an heff ik hier keen Reh mehr sehn. — Wenn ik an de Wakenitz lang loop, vörbi an de Wischen mit de strubbeligen Kööh, an dat Buschwark un de Lüttgoorns, an dat Garnerland, dat lang nich mehr bestellt warrt, dor kunnen överall Rehe sien. Man ik heff nie nich welk sehn." So heff ik se begööscht un ehr dat verkloort.

Nu kemen wi letzt vun Tinas Geburtsdag. Achtteihn is de Deern worrn. Dat is je wat. Dat Kaffeedrinken hett ok en beten länger duurt. So weer dat al na Klock söven, as wi de Straat na Huus tofaten harrn. Wi sünd sinnig föhrt. Dörtig Kilometer per Stunn is Vörschrift, un dor hollt wi uns an. Is doch kloor. En anner Auto keem vun vörn. Wi weern noch en End vun'nanner af, dor jumpt doch — dat is meist nich to glöven — vun de linke Siet en Reh över de mannshohe Heck, löppt up dünne Been vör uns över de Straat, en End up den Footstieg henlang un hüpp denn weg över den Jägertuun. Dat anner Auto bleev batz stahn, un wi twee, wi kregen dat Muul gor nich wedder to. Un dat Reh —— dat leep in de Richt vun Christas Goorn!
Ik heff dat nich glöövt, vun wegen Rehe. Nu glööv ik dat.

30.10.07 ..Hölp mi doch!

Annerletzt möken wi bi herrlichen Sünnenschien enen Spazeergang dörch den bunten Harvstwoold. Dat Loof raschel ünner uns Fööt. De Grasnarv an Wegrand weer noch natt vun Dau. Dor wöörn wi in't Gras enen swatten Käver wies. He leeg hölplos up den Rüch. Sehg ut, as weer he doot. De Buuk glänz blauswatt in de Sünn. Mit eenmal strampel he verdull mit sien Been. He leev noch! He wull sik wedder uprichten. Ümmer wedder versöch he dat, aver he schafft dat nich. Nu leeg de Käver musenstill, he kunn wull nich mehr. Dor weer dat meist so, as reep he uns to: "So hölpt mi doch!"
Mit enen lütten Stock heff ik em denn vörsichtig ümdreiht. Wat harr he för'n blanken gnitterswatten Rüch! Babenup blenkern noch Daudrüppen. Dat duer gor nich lang un he krööp wieder. Gau möök de lütt swatt Käver sik ut'n Stoff.
Wedder to Huus heff ik eerst eenmal nakeken, wat wi dor vör'n Käver to Hölp kamen weern. Wi harrn enen Waldmistkäfer dat Leven rett!

28.10.07 ..Kantüffelnsammeln fröher

Op uns Noberschaft geev dat noch een poor Buern. De Hoff weer vörbildlich pleegt. De Buern harrn üm 1950 noch nich all een Trecker, de Maschien würrn vun twee Peer trocken.

In Oktober weer Kartüffelnsammeln anseggt. De Kantüffeln würrn mit een Maschien utkregen. Düsse Maschien föhr ünner de glietschigen Sootkartüffeln un smeet de niegen Kantüffeln to Siet, wo wi un een poor Frunslüüd de Kantüffeln opsammelt hebbt. Wi hebbt to'n Insammeln ümmer Drohtkörv kregen. För uns un de Fruns weern de vullen Körv to'n Schleppen veel to swoor. Walter, de Buernsöhn, hett de Körv op den Ackerwogen utkippt. Dor kemen jümmers een poor Wogen vull tosommen.

Dat Kantüffelsammeln hett Spooß mookt un een poor Mark geev dat ok dorför. Ober dat Scheunste weer ümmer, wenn dat de Kaffeepaus geev. Wi kregen richtig sölbstmokten Botterkoken un för de Fruunslüüd richtigen Bohnenkaffee, wat dormols noch ganz wat Besünners weer — also keen Muckefuck. Wi Kinner kregen Bruus. Ik weer to düsse Tiet teihn Johr old.

Dat stünn för all Lüüd fast: Nächstet Johr kummt wi all wedder to'n Kantüffelnsammeln.

Hans Jürgen Hebold

21.10.07 ..Bumms an'n Sünndagmorgen

De deepstahend Sünn keek dörch dat Finster. Se maal luder güllen Kringel an de Wännen un spegel sik ok in en Bild. Dat verspröök enen goden Harvstdag to warrn. Na en good Fröhstück befaten wi uns mit dat Dagesblatt. "Bumms!" möök dat dor an de Terrassenschiev. Wi schoten beid in Dutt un keken uns an. Wat weer dat? Harr dor een gegen de Schiev kloppt? To seh'n weer aver keeneen.

Mien Mann güng nochmal up de Terrass, üm nahtokieken. Dor wöör he enen lütten Vagel ünner den Disch wies. He seet dor ganz benüsselt, de Ogen noch half to! Den "Bumms" harr de lütt Vagel maakt. De weer gegen de Schiev flagen. Dorbi harr he sik bannig den Kopp stött. In de blenkernde Schiev harr he den Goorn seh'n! De arme Vagel, dat weer en lütt Rootbost, harr sik dat Gnick breken kunnt! Langsam keem he wedder to sik. Ik heff em goot tosnackt. Nu böör he sien Kopp un keek mi an. Wat harr he doch för'n smuck Fedderkleed! Dor breed he mit eens sien Flünken ut un flöög dorvun. He kunn wedder flegen! Wi beid weern heelfroh, dat de Rootbost kenen Schaden nahm harr.

Trüüch in de Stuuv hebbt wi noch enen ganzen Stoot över dat Malör snaakt. So dicht harrn wi noch nie en Rootbost to Gesicht kregen. De deepstahend Sünn mit dat Spegelbild vun den Goorn in de Terassenschiev harr den lütten Vagel meist dat Leven kost. Dormit dat nich wedder passiert, sullen wi wull en'n Papiervagel an de Schiev kleven.